Γλωσσική ποικιλία

 

Γλωσσική ποικιλία

Η αξία των τοπικών ιδιωμάτων / διαλέκτων

• Αποκαλύπτουν την πολιτισμική ιδιαιτερότητα της τοπικής κοινωνίας, καθώς εκφράζουν με αυθεντικό τρόπο τις αντιλήψεις, τα ήθη, τα συναισθήματα και τους οραματισμούς της λαϊκής ψυχής.

• Ενισχύουν τους συνεκτικούς δεσμούς των μελών μιας κοινότητας, γιατί υπογραμμίζουν τα στοιχεία της ομοιογένειας, τις κοινές αξίες τα κοινά ήθη και έθιμα που μεταβιβάζονται από γενιά σε γενιά.

• Εμπλουτίζουν με την ποικιλία τους τον εθνικό πολιτισμό, συνιστώντας πολύτιμο τεκμήριο της πολυμορφίας και της ετερογένειας της ελληνικής γλώσσας.

Σκεφτείτε τον Ερωτόκριτο, που είναι γραμμένος στην κρητική διάλεκτο. Πόσο θα άλλαζε αν αλλοιώναμε τη γλωσσική του ταυτότητα.

                APETOYΣA
Λέγει του· "Nά, και βάλε το εις το δεξό σου χέρι,        1465
        σημάδι πως, ώστε να ζω, είσαι δικό μου Tαίρι.
Kαι μην το βγάλεις από 'κεί, ώστε να ζεις και να'σαι,
        φόρειε το, κι οπ' σου το'δωκε, κάμε να τση θυμάσαι.
Kι ο Kύρης μου αν το βουληθεί να πάρει τη ζωή μου,
        και δε μ' αφήσει να χαρώ, σα θέλει η όρεξή μου,        1470
φύλαξε την Aγάπη μας, κι ας είσαι πάντα ως ήσου',
        και με το δακτυλίδι μου πέρασε τη ζωή σου.
Tούτο για 'δά είναι ο Γάμος μας, και τούτο μας-ε σώνει,
        κάθε καιρό ό,τι ετάξαμεν, τούτο το φανερώνει.
Kι α' δε θελήσει η Mοίρα μας να σμίξομεν ομάδι,        1475
        η ψη σου ας έρθει να με βρει χαιράμενη στον Άδη.
Πάντα σε θέλω καρτερεί, ζώντας, κι αποθαμένη,
        γιατί μιά Aγάπη μπιστική στα κόκκαλα απομένει.
Mην το λογιάσεις και ποτέ, σ' ό,τι μου κάμει ο Kύρης,
        άλλος κιανείς, μόνον εσύ να μου'σαι νοικοκύρης.

Χρήσιμες πληροφορίες:

Τι είναι το ιδιώμα;

http://www.greek-language.gr/digitalResources/modern_greek/tools/lexica/glossology_edu/lemma.html?id=138&ur=6

μουσικές...

κρητικά: https://www.youtube.com/watch?v=F3XodzjCH00

ποντιακά: https://www.youtube.com/watch?v=6IONkrtW_WU

Ραχιόπουλον θα ίνουμε σα ράχια θα γυρίζω σα κλαδόπα θα κάθουμε και θα χελιδονίζω Ραχιόπα σκίζω κι έρχουμε τα γόνατά μ'κι τσίζω τα στράτας ης πολλά μακρά το καρδόπο σ' θα χτίζω Η δείσα εφέκεν τα ρασ ιά κι' έκατσεν σα καμμένα τρυγώνα μ'άφο' τα κυρουκά σ' κι άρ'έλα μετ'εμέναν.

επτανησιακά: https://www.youtube.com/watch?v=-QLidgacssI

ηπειρώτικα: https://www.youtube.com/watch?v=N8HzQhRpe4U

Αιτίες συρρίκνωσης των τοπικών ιδιωμάτων

• Η διευκόλυνση της επικοινωνίας μεταξύ των γεωγραφικών περιοχών της χώρας κατέστησε τα ιδιώματα εμπόδιο στην επικοινωνία των ανθρώπων με διαφορετικές γλωσσικές καταβολές και επέβαλε έναν ενιαίο γλωσσικό κώδικα.

• Η κυριαρχία των μέσων μαζικής ενημέρωσης συνέβαλε στην εδραίωση της κοινής νέας ελληνικής γλώσσας.

• Η καθιέρωση της διδασκαλίας στα σχολεία της επίσημης νέας ελληνικής οδήγησε τους ωέους στην απομάκρυνση από τα ιδιώματα του τόπου τους.

• Η παγκόσμια εξάπλωση των μέσων ενημέρωσης και του διαδικτύου διευκόλυνε τη διακίνηση πολιτιστικών στοιχείων από άλλες χώρες.

Πρέπει να επισημανθεί ότι η γλωσσική ομοιογένεια αποτέλεσε πάγια επιδίωξη των κυβερνήσεων, κάτι που έγινε σε βάρος όχι μόνο των τοπικών ιδιωμάτων αλλά και αλλόγλωσσων κοινοτήτων.

Κίνδυνοι που απορρέουν από την εμμονή στη χρήση των ιδιωμάτων

• Υπονομεύει την επικοινωνία

• Αποξενώνει τον χρήστη από την εκπαιδευτική διαδικασία.

• Μπορεί να οδηγήσει σε έναν τοπικισμό με παράλληλη απαξίωση άλλων περιοχών.

Προτάσεις για την προστασία των ιδιωμάτων

• Συγκρότηση φορέων μελέτης, καταγραφής και διατήρησης των τοπικών ιδιωμάτων ως μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς.

• Ευαισθητοποίηση των μαθητών μέσα από εκδηλώσεις, μαθήματα, μέσα από τη γνωριμία με λογοτεχνικά έργα όπως ο Ερωτόκριτος και πολλά άλλα.

• Ενίσχυση από την Πολιτεία φορέων και ιδρυμάτων που αγωνίζονται για τη διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς και της γλωσσικής ποικιλομορφίας.

Αλ. και Σπ. Μητσέλος Έκφραση Έκθεση για την Α λυκείου

Ο Αστερίξ στα κρητικά

https://vdocuments.site/-557212cb497959fc0b90f26e.html

Οπτικές της Γλώσσας

Κάθε άνθρωπος βιώνει, εννοεί και αξιολογεί τα πράγματα και τις καταστάσεις με έναν προσωπικό τρόπο. Στον υποκειμενικό αυτό χαρακτήρα του ανθρώπου συμμετέχει και η γλώσσα, με αποτέλεσμα να φανερώνονται συχνά οι διάφορες οπτικές της. Ειδικότερα, παρατηρείται ότι οι άνθρωποι:

• προσδιορίζουν τα ίδια πράγματα με διαφορετικές λέξεις. Για παράδειγμα, η κλασική μουσική χαρακτηρίζεται από κάποιους ενδιαφέρουσα και αριστουργηματική, από πολλούς άλλους, όμως, βαρετή και μονότονη.

• φορτίζουν την ίδια λέξη με διαφορετικές αποχρώσεις της ίδιας έννοιας. Παραδείγματος χάρη, οι άνθρωποι που ζουν σε εμπόλεμη κατάσταση αντιλαμβάνονται τη λέξη «πόλεμος» διαφορετικά από όσους διαβιούν ειρηνικά.

https://filologika.gr/lykio/a-lykiou-2/neoelliniki-glossa/glossa-kai-glossikes-poikilies/