Γέλιο

 

Το Καρναβάλι ως συλλογικό γέλιο και ανατρεπτική διαδικασία

Ζάχος Χριστοδουλόπουλος
Υπάρχει μια ουσιαστική διαφορά ανάμεσα στις επίσημες γιορτές, παρελάσεις, στις επετείους που οι κυβερνήσεις είτε από επιλογή είτε από ανάγκη διοργανώνουν, και στις γιορτές των από τα κάτω. Για τις πρώτες υπάρχουν πολλά παραδείγματα στα οποία μπορεί κανείς να ανατρέξει, τα οποία έχουμε βιώσει όλοι και όλες σε διάφορες φάσεις της ζωής μας. Στην μεγάλη τους πλειοψηφία διέπονται από τάξη και πειθαρχία, κατασκευασμένους – προαποφασισμένους ρόλους που έχουν προεπιλεγεί με στόχο εν τέλει την διατήρηση – διαιώνιση της καθεστηκυίας τάξης, την εμπέδωση της κυριαρχίας, των ταξικών ανισοτήτων και τη σταθερότητα των δομών.

Όμως υπάρχουν και διαφορετικές γιορτές, που διασαλεύουν την ομαλή ροή, την κανονικότητα, οι αυθεντικές λαϊκές γιορτές των από τα κάτω, των καταπιεσμένων. Ο Μ. Μπαχτίν (1895-1975), ρώσος φιλόσοφος, στοχαστής με πραγματικά ρηξικέλευθες σ.2 θεωρήσεις στην κριτική της λογοτεχνίας έχει εκτενείς αναφορές στο κείμενο του σ.3 με τίτλο «Το έργο του Φρανσουά Ραμπελαί και η λαϊκή κουλτούρα στον Μεσαίωνα και την Αναγέννηση» για την σημασία που είχαν στο Μεσαίωνα τέτοιες εκδηλώσεις σε αντιπαράθεση με τις επίσημες τελετές. Στις λαϊκές γιορτές το γέλιο έχει την πρωτοκαθεδρία σε αντίθεση με την σοβαροφάνεια και την αυστηρότητα των επίσημων τελετών.

Το γέλιο που κυριαρχεί όχι ως μια ατομική επιλογή-εκδήλωση αλλά ως συλλογική έκφραση χαράς που προέρχεται από – και ταυτόχρονα έχει ως στόχο – την διασάλευση της κανονικότητας και την σύγκρουση με την κυριαρχία.

Ο Μπαχτίν θεωρεί το Καρναβάλι, ως την πιο αυθεντική εκδήλωση αυτών των λαϊκών γιορτών που αποτέλεσε πεδίο έκφρασης των απόκληρων, των εκμεταλλευόμενων, που δεν είχαν ακόμα συγκροτήσει ταξική συνείδηση αλλά είχαν απέναντι τους την αριστοκρατία, την Εκκλησία, τους γαιοκτήμονες. Το καρναβάλι έδινε την ευκαιρία για την συγκρότηση μιας διαφορετικής πραγματικότητας, ενός άλλου κόσμου παράλληλα και ενάντια στην καθημερινότητα που βίωναν οι καταπιεσμένοι. Το γέλιο αποτέλεσε και αποτελεί συγκροτητική αρχή αυτής της δυαδικότητας.

Η παρωδία και ο χλευασμός από τον λαό στους αριστοκράτες, τους άρχοντες τους κυβερνήτες αλλά και τους παπάδες, τους δικαστές, τους φύλακες της τάξης κυριαρχεί διαχρονικά. Οι μάσκες και οι μεταμφιέσεις τις ημέρες του καρναβαλιού αμφισβητούν έστω και προσωρινά τους ταξικούς διαχωρισμούς. Ο βασιλιάς καρνάβαλος ενθρονίζεται σηματοδοτώντας εκτός από την παρωδία και την βλάσφημη κριτική στην εξουσία την θέληση για αλλαγή. Η γελοιοποίηση των συμβόλων της εξουσίας ολοκληρώνεται με το κάψιμο του βασιλιά καρνάβαλου, το οποίο δεν σηματοδοτεί απλά το τέλος της γιορτής αλλά την διάθεση για μια διαφορετική πραγματικότητα σ.4 .

Τις μέρες του καρναβαλιού οι δρόμοι παραδίδονται σε όσους και όσες γιορτάζουν. Η επανάκτηση των δρόμων της πόλης από τον Μεσαίωνα μέχρι και σήμερα κατά την διάρκεια των λαϊκών γιορτών είναι σημείο αναφοράς. Αποτελούσε και αποτελεί πονοκέφαλο για τους κυβερνώντες, γιατί μεταξύ άλλων αποκαλύπτει την δυνατότητα μιας άλλης ζωής, που επαν-επιβεβαιώνεται στις λαϊκές εξεγέρσεις και επαναστάσεις, στα κινήματα που και αυτά έχουν στοιχεία γιορτής σ.5 . Στο καρναβάλι δεν υπάρχουν θεατές. Δεν μπορείς απλά να παρακολουθείς και να μην συμμετέχεις γιατί η γιορτή εφορμά και καταλαμβάνει το προσκήνιο. Ο Μπαχτίν σημειώνει χαρακτηριστικά:

«Στη πραγματικότητα το καρναβάλι αγνοεί κάθε διάκριση ανάμεσα σε δρώντες και θεατές. Αγνοεί επίσης τη σκηνή ακόμα και στην εμβρυακή της μορφή. Αφού μια σκηνή θα κατέστρεφε το καρναβάλι (και αντίθετα η καταστροφή της σκηνής θα κατέστρεφε τη θεατρική παράσταση). Οι θεατές δεν παρευρίσκονται στο καρναβάλι, αλλά το ζουν, αφού το καρναβάλι, η ίδια η ιδέα του καρναβαλιού, είναι φτιαγμένο για όλο το λαό.

Στη διάρκεια του καρναβαλιού, δεν υπάρχει άλλη ζωή από αυτή του καρναβαλιού. Είναι αδύνατο να ξεφύγει κανείς, γιατί το καρναβάλι δεν έχει κανένα σύνορο χώρου. Στην εξέλιξη της γιορτής μπορεί κάποιος να ζήσει, μόνο σύμφωνα με τους νόμους της, δηλαδή με τους νόμους της καρναβαλικής ελευθερίας. Το καρναβάλι ενέχει έναν καθολικό χαρακτήρα, είναι μια ειδική κατάσταση του κόσμου: η αναγέννηση του και η ανανέωση του, στις οποίες κάθε άτομο συμμετέχει. Αυτή είναι η ίδια η ουσία του καρναβαλιού και όλοι όσοι συμμετέχουν το βιώνουν ζωντανά…»

Σήμερα παρά την ηγεμονία της αστικής κουλτούρας, το καρναβάλι διατηρεί αυτά τα ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά και τη συλλογικότητα.

Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμα η Εκκλησία σε μια επίδειξη σκοταδισμού καταγγέλλει σ.6 το καρναβάλι ως μια ειδωλολατρική συνήθεια που αντίκειται στα χρηστά ήθη και αυξάνει την ροπή προς την ανηθικότητα. Αλλά και οι κυρίαρχοι έχουν πολλούς λόγους ν’ ανησυχούν, αφού όπως οι εξεγέρσεις έχουν στοιχεία γιορτής, έτσι και οι λαϊκές γιορτές μπορούν να αποκτήσουν χαρακτηριστικά εξέγερσης.

Το καρναβάλι του Notting Hill διοργανώνονταν από μετανάστες που προέρχονταν από την Καραϊβική. Το 1976 το κλίμα είναι ήδη τεταμένο λόγω ρατσιστικών επιθέσεων που πραγματοποιούνται από την αστυνομία αλλά και από ακροδεξιούς. Κατά την διάρκεια του καρναβαλιού ξεσπούν ταραχές όταν χιλιάδες συγκεντρωμένοι επιτίθενται με πέτρες και μπουκάλια ενάντια σε ισχυρές δυνάμεις της αστυνομίας αλλά και φασίστες που βρίσκονταν στους δρόμους του Notting Hill. Οι Clash κυκλοφόρησαν τον δίσκο με τίτλο Black Market με εξώφυλλο από την εξέγερση του Notting Hill στην οποία συμμετείχαν ενεργά!

Οι συλλογικές γιορτές, οι γιορτές των από τα κάτω έχουν ανατρεπτικά χαρακτηριστικά. Ο Μπαχτίν συμπεραίνει ότι «…Η γιορτή είναι η πρώτη και η μη δυνάμενη να καταστραφεί κατηγορία του ανθρώπινου πολιτισμού. Μπορεί να φτωχύνει, να παρακμάσει, αλλά δεν μπορεί να εκλείψει παντελώς… Η γιορτή διαχωρίζεται από κάθε ωφελιμιστικό χαρακτήρα (είναι ένα διάλειμμα, μια ανακωχή). Είναι η γιορτή που απελευθερώνεται από κάθε ωφελιμιστικό μέσο και προσφέρει τα μέσα να μπούμε προσωρινά σ’ ένα ουτοπικό σύμπαν…»

Στις μέρες μας έχουμε ανάγκη από συλλογικές γιορτές, χαρές και εξεγέρσεις. Αποτελούν επιθυμία αλλά και προϋπόθεση για μια διαφορετική καθημερινότητα κόντρα στην απαισιοδοξία, την παραίτηση, τον συμβιβασμό.

Γέλιο

Η γελοιογραφία στην εκπαίδευση

 

http://www.educartoon.gr

Πηγές

 ΥΛΗ ΚΑΙ ΟΔΗΓΙΕΣ 2020-2021_ΛΥΚΕΙΟ (ΠΕ02)

Η αξιοποίηση των πηγών από τους μαθητές και τις μαθήτριες της Β ́ Λυκείου
Οι μαθητές και οι μαθήτριες καλούνται αφενός να κατανοήσουν τον ρόλο των ιστορικών
πηγών και αφετέρου να αποκτήσουν τις πρώτες, απαραίτητες, γνώσεις και δεξιότητες για την
αξιοποίησή τους.
Η προσέγγιση του παρελθόντος με τη χρήση των πηγών αποτελεί ενδιαφέρουσα και
δημιουργική διαδικασία που μεταβάλλει τον μαθητή σε ερευνητή.
Οι μαθητές και οι μαθήτριες έχουν τη δυνατότητα να θέσουν τα ερωτήματά τους και να
αξιοποιήσουν κατάλληλα τα κατάλοιπα του παρελθόντος αναδεικνύοντας το ανεπεξέργαστο
υλικό, που αναφέρεται στο παρελθόν, σε «πηγή» παροχής ιστορικών πληροφοριών.
Είναι προφανές ότι κάθε «ιστορική πηγή» έχει τα δικά της χαρακτηριστικά γνωρίσματα και
υπηρετεί διαφορετικούς στόχους: άλλες είναι υλικά κατάλοιπα μιας εποχής και άλλες
κείμενα που συντάχθηκαν για υπηρετήσουν συγκεκριμένους στόχους. Από τα κείμενα, άλλα
έχουν συνταχθεί σε λόγο αφηγηματικό, άλλα περιγραφικό και άλλα σε δοκιμιακό λόγο,
εμπλουτισμένο με επιχειρήματα, ενώ άλλα είναι λογοτεχνικά κείμενα.
Ενδεικτικά, στις πηγές μπορεί να γίνεται η ακόλουθη επεξεργασία:
Κατανόηση του περιεχομένου. Αυτή επιτυγχάνεται με την κριτική προσέγγιση των
πληροφοριών που παρέχουν τα κείμενα-πηγές. Οι μαθητές και οι μαθήτριες, δηλαδή,
αναλύουν και κατανοούν το περιεχόμενό τους. Επισημαίνουν, εκτός από το κειμενικό είδος
και τον σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκαν, και άλλα στοιχεία του περιεχομένου, όπως τον
υποκειμενισμό του συγγραφέα, ενδεχόμενες παραποιήσεις της πραγματικότητας, που
μπορεί να οφείλονται σε φανατισμό ή ιδεολογική προκατάληψη, την επιλεκτικότητα ή
εσκεμμένη απόκρυψη πληροφοριών, τα ακούσια και εκούσια ψεύδη. Απώτερος στόχος είναι
η επισήμανση και η ανάδειξη των πληροφοριών που παρέχουν οι πηγές. Χαρακτηριστικά
ερωτήματα που θα μπορούσαν να τεθούν είναι τα ακόλουθα:
 Ποιο είναι το θέμα του κειμένου;
 Ποιες είναι οι απόψεις του συγγραφέα σχετικά με το θέμα;
 Για ποιο λόγο συντάχθηκε το κείμενο;
 Με ποια επιχειρήματα ή τεκμήρια ο συντάκτης του κειμένου στηρίζει τις απόψεις του;
 Ο συγγραφέας προβάλλει κάποια γεγονότα και πρόσωπα και κάποια άλλα
αποσιωπά; και για ποιους λόγους;
 Μπορούν να συνδυαστούν οι πληροφορίες της πηγής με τις γνώσεις που έχετε;
Ένταξη στα ιστορικά συμφραζόμενα. Αυτή επιτυγχάνεται με την ένταξη των πηγών στον
χώρο και τον χρόνο, με την αναγνώριση της εποχής και του ιστορικού περίγυρου, στο πλαίσιο
του οποίου δημιουργήθηκαν. Τα τεκμήρια είναι αποσπασματικά και ξεκομμένα από την
εποχή τους, γι’ αυτό είναι απαραίτητο να ενταχθούν σε ιστορικό-κοινωνικό πλαίσιο για να
αποκτήσουν υπόσταση. Έτσι δίνεται η δυνατότητα να συνδυαστούν οι πληροφορίες των
πηγών με τις υπάρχουσες γνώσεις. Ερωτήσεις που μπορεί να τεθούν στους μαθητές και τις
μαθήτριες είναι οι ακόλουθες:
 Πού και πότε συντάχθηκε το κείμενο;
 Ποιοι λόγοι οδήγησαν στη δημιουργία του;
 Οι πληροφορίες, που σας παρέχει, είναι περισσότερες ή πιο συγκεκριμένες από τις
ιστορικές σας γνώσεις;
Διασταύρωση των πληροφοριών. Η «αλήθεια» των πληροφοριών που παρέχουν οι πηγές επικυρώνεται με τη σύγκρισή τους μέσω άλλων πηγών. Η ύπαρξη μίας μόνο πληροφορίας
αποτελεί επισφαλές τεκμήριο για την ανάπλαση του παρελθόντος.

 

 

Πηγές

 

Τα αμύθητα πλούτη της Ιαπωνίας

Οι άνθρωποι εδώ έχουν καλούς τρόπους και σας λέω ότι έχουν χρυσάφι σε υπερβολικές ποσότητες. Και σας λέω, επίσης, ότι κανένας άντρας δε μπορεί να μεταφέρει χρυσάφι έξω από αυτό το νησί, γιατί ούτε έμπορος ούτε κανένας άλλος δεν πλησιάζει στη στεριά. Εχουν τόσο χρυσάφι, ώστε αυτό το θαυμάσιο αγαθό δεν ξέρουν τι να το κάνουν. Σας λέω αληθινά ότι υπάρχει ένα μεγαλοπρεπές παλάτι ολόκληρο καλυμμένο με πλάκες καθαρού χρυσό...'Εχουν σε μεγάλη αφθονία πολύτιμες κόκκινες πέτρες, πολύ ωραίες, στρογγυλές και μεγάλες και εξίσου ακριβές όσο και οι λευκές. Είναι ένα νησί τόσο πλούσιο, ώστε κανένας δεν μπορεί να μετρήσει τον πλούτο που υπάρχει σ'αυτό.

Μάρκο Πόλο, Το βιβλίο των θαυμάτων, κεφ. 162.

 

Οι στόχοι τον Ερρίκου τον Θαλασσοπόρου

Ήθελε να μάθει ποιες χώρες υπήρχαν πέρα από τα Κανάρια νησιά και από το ακρωτήριο Μπαγιατόρ, γιατί μέχρι εκείνη την εποχή κανένας άνθρωπος ούτε διάβασε ούτε άκουσε ποια χώρα βρισκόταν μετά από αυτό το ακρωτήριο ...
Ο δεύτερος λόγος ήταν ότι αν σ' αυτές τις χώρες βρίσκονταν χριστιανικοί πληθυσμοί ή κάποια λιμάνια που μπορούσαν να τα πλησιάσουν χωρίς κίνδυνο, θα είχαν τη δυνατότητα να φέρουν στο βασίλειο πολλά και φθηνά προϊόντα, γιατί ασφαλώς δε θα υπήρχαν άλλοι άνθρωποι σ' αυτές τις ακτές που θα ασχολούνταν με το εμπόριο ...Ο τρίτος λόγος ήταν ότι θα έστελλε τους άνδρες του με σκοπό να πληροφορηθεί μέχρι πού έφθανε η δύναμη των απίστων. Ο τέταρτος λόγος υπήρξε ο εξής: θα ήθελε να μάθει αν σ' εκείνες τις περιοχές υπήρχαν μερικοί ηγεμόνες χριστιανοί αρκετά ισχυροί για να τον βοηθήσουν εναντίον των απίστων.
Ο πέμπτος λόγος ήταν η μεγάλη του επιθυμία να συντελέσει στην ενίσχυση της χριστιανικής πίστης και να οδηγήσει στο χριστιανισμό όλες τις ψυχές που ήθελαν να σωθούν.

Comes Eanes de Azurara, Χρονικά της Γουϊνέας, 1543.

 (Πορτογάλος ιστοριογράφος της εποχής των Ανακαλύψεων)

Το πρώτο ταξίδι του Χριστόφορου Κολόμβου

Παρασκευή 12 Οκτωβρίου. Η γη φαίνεται στον ορίζοντα στις 2 η ώρα τα ξημερώματα. Το πρωί αποβιβάζομαι στο νησί (ένα νησί στις Μπαχάμες). Ξεδιπλώνω τη βασιλική σημαία και το καταλαμβά- νω στο όνομα του βασιλιά και της βασίλισσας.

Σάββατο 16 Δεκεμβρίου. Οι κάτοικοι της Ισπανιό- λας (Αϊτής) δεν έχουν όπλα και είναι εντελώς γυ- μνοί. Οι Μεγαλειότητές σας (ο βασιλιάς και η βασί- λισσα της Ισπανίας), θα έχουν τη μεγάλη χαρά να τους εκχριστιανίσουν.

Αποσπάσματα από το «Ημερολόγιο του Κολόμβου» (1492).

 

Και με τη βούλλα του πάπα

Το 1493 ο πάπας Αλέξανδρος VI με βούλλα του πρότεινε τη διανομή του κόσμου μεταξύ Πορτογάλων και Ισπανών. Στους τελευταίους θα παραχωρούνταν τα δικαιώματα σε όλες τις ανακαλύψεις που βρίσκονταν 600 περίπου χιλιόμετρα δυτικά των νησιών του Πράσινου Ακρωτηρίου.
Οι Πορτογάλοι διαφώνησαν και ύστερα από σκληρές διαπραγματεύσεις υπογράφηκε το 1494 η Συνθήκη της Τορντεζίλας που μετέθετε τα όρια κυριαρχίας τους 1500 χιλιόμετρα δυτικότερα της αρχικής γραμμής, 47° δυτικά του μεσημβρινού. Ετσι ο κόσμος μοιράστηκε προτού καν ανακαλυφθεί.

 

Με βάση τις πηγές και τις ιστορικές σας γνωσεις να γράψετε ποια αίτια οδήγησαν στις Ανακαλύψεις νεών χωρών

 

 

Ρούχα μαζί που πλύθηκαν...

 Στίχοι: Γιάννης Μηλιώκας
Μουσική: Γιάννης Μηλιώκας
Πρώτη εκτέλεση: Αφροδίτη Μάνου & Γιάννης Μηλιώκας

Άλλες ερμηνείες:
Χαρούλα Αλεξίου & Γιάννης Πάριος

Πάντα ονειρευόμουνα ένα ανοιχτό τζιπάκι
μόνο αυτό μας έλειπε τώρα τι να σου πω
πάντα γκρινιάρα ήσουνα κι αγύριστο κεφάλι
κι εσύ είχες την απαίτηση να σε υπηρετώ

Ήθελα στην ντουλάπα μου να υπάρχει μια τάξη
ήθελα στην ντουλάπα μου να γίνεται χαμός
παλιές φωτογραφίες μου θα `θελα να `χες κάψει
μπροστά στους ξένους θα `θελα να `σαι πιο σοβαρός

Πόσο άλλαξες πόσο άλλαξα
τα όνειρά μου κόκκινα
τα όνειρά μου άσπρα
ρούχα μαζί που πλύθηκαν
κι έχουνε γίνει ροζ

Ήθελα στα γενέθλια να μου `φερνες λουλούδια
ήθελα στα γενέθλια μόνος μου να τα πιω
να με γλυκονανούριζες τα βράδια με τραγούδια
άσε με πήγε τέσσερις θέλω να κοιμηθώ

Κοίτα καλέ που έμπλεξα θα σκάσω απ’ το κακό μου
πάνω που ετοιμαζόμουνα το ίδιο να σου πω
βρε αν δε σ’ ερωτευόμουνα θα `κανα το δικό μου
εγώ να δεις τι θα `κανα μα έλα που σ’ αγαπώ

Πόσο άλλαξες πόσο άλλαξα
τα όνειρά μου κόκκινα
τα όνειρά μου άσπρα
ρούχα μαζί που πλύθηκαν
κι έχουνε γίνει ροζ

Γλώσσα, ύφος, εκφρ. μέσα

Σχολιάστε το ρεφρέν

Στερεότυπα

Τι σημαίνει σχέση...

Ιστορία

 Διομολογήσεις

 

https://eclass.aegean.gr/modules/document/file.php/SA181/Othomanike_Autokratoria_Enotita_5.pdf 

Ερωτόκριτος

Πολιτισμός Αναγέννηση

http://aesop.iep.edu.gr/node/11446/2731/#question22876

 φωτόδεντρο  - ζωγραφική

Δομήνικος Θεοτοκόπουλος

 Δομήνικος Θεοτοκόπουλος2

https://greekdocumentaries2.blogspot.com/2012/04/leonardo-da-vinci-bbc.html

1. 40.00΄΄

2. 9.32, 23.24,36.00

25 Μαρτιου 2021 - 200 χρόνια μετά

https://www.oanagnostis.gr/

  Μαντώ Μαυρογένους

 

Η φωτογραφία δείχνει την Μαυρογένους όχι με την παραδοσιακή της φορεσιά, αλλά ως γυναίκα που σφίγγει τους μύες του χεριού της ως αντιπαραβολή της γνωστής πολεμικής αφίσας του 1943 από τις ΗΠΑ με το μήνυμα «We can do it».

«Τι να πρωτοπεί κανείς για τη Μαντώ; Για τις σπουδές, την ουσιαστική μόρφωση, τον αγώνα της για την ελευθερία; Ο Υψηλάντης της είχε υποσχεθεί να την παντρευτεί και μάλιστα γραπτώς, αλλά αθέτησε το λόγο του αφού τα πολιτικά συμφέροντα δεν ενέκριναν αυτό τον αρραβώνα. Η Μαντώ δεν δίστασε να κάνει μήνυση στον Υψηλάντη για αθέτηση υπόσχεσης γάμου, αλλά έπρεπε να αποδείξει ότι δεν υπήρξε παρθενοφθορία, πράγμα δύσκολο και υποτιμητικό, οπότε παραιτήθηκε και δεν βρήκε ποτέ το δίκιο της. Πέθανε μόνη και ξεχασμένη στην Πάρο. Πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής της μέσα στην εξαθλίωση, καθώς είχε διαθέσει όλη τη μεγάλη περιουσία της στην Επανάσταση».

«Αυτή η ατρόμητη γυναίκα ήταν η μοναδική αξιωματούχος του ελληνικού στρατού: ο Καποδίστριας της έδωσε το βαθμό του αντιστράτηγου. Η Μαντώ Μαυρογένους είναι το πιο αυθεντικό σύμβολο της ελληνικής επανάστασης», λέει.

 

 

 

Ρόλος Εκκλησίας

https://www.news247.gr/elliniki-epanastasi-1821/200-chronia-apo-ton-aforismo-tis-epanastasis-i-mayri-vivlos-toy-1821.9178616.html

 

κρυφό σχολειό

 

ΤΑ ΛΗΣΤΡΙΚΑ ΔΑΝΕΙΑ ΤΟΥ 1824-1825-1832. Η ΠΤΩΧΕΥΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΟ 1843!

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΦΩΤΙΑΔΗ*

 

(ΜΙΑ ΝΕΑ ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΦΟΡΑ-ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΦΩΤΙΑΔΗ: «ΟΘΩΝΑΣ, Η ΜΟΝΑΡΧΙΑ»)

 

 

 

 «ΟΘΩΝΑΣ, Η ΜΟΝΑΡΧΙΑ» 

του ΔΗΜΗΤΡΗ ΦΩΤΙΑΔΗ*

 

 

ΤΑ ΔΑΝΕΙΑ
 

Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ της Δημόσιας Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας Ανδρέας Ανδρεάδης το βιβλίο του «Ιστορία των Εθνικών δανείων, που έβγαλε το 1904, τ' αρχίζει μ΄αυτόν εδώ τον τρόπο:

«C' est une lamentable histoire que celle de la dette hellenique (είναι μία αξιοθρήνητος ιστορία τα χρέη της Ελλάδας)». Δια των λέξεων τούτων ήρχετο, πρό πεντήκοντα επτά ετών, ο Casimir Leconte της μελέτης του δημοσίου χρέους της Ελλάδος. Μετά την πάροδον σχεδόν εξ δεκαετηρίδων ο επιχειρών συγγραφήν επί του θέματος δύναται ν΄ αναγράψη και αυτός την αυτήν φράσιν».

Από τότε που τα 'λεγε αυτά ο Ανδρεάδης πέρασαν άλλα πενήντα οχτώ χρόνια. Κι όμως, κι εμείς τώρα το ίδιο μπορούμε να πούμε, όπως ο Leconte το 1847 κι ο Ανδρεάδης το 1904, πως μαύρη κι άραχλη στέκεται η ιστορία των εθνικών μας δανείων.

 Τα δύο πρώτα μας δάνεια γίνηκαν στην Αγγλία. Το ένα το 1824, αξίας 800.000 λιρών, που μας δόθηκαν στα 59% - με 59 δηλαδή λίρες έπαιρνες μετοχές για 100! – ξεκαθάρισε όλες κι όλες 348.000 λίρες. Το άλλο, των 2.000.000 λιρών του 1825, ήτανε ακόμα πιο τοκογλυφικό, μας δόθηκε στα 55 ½%και ξεκαθάρισε 572.000 λίρες. Κι όμως, για τις 920.800 λίρες, που κι απ΄αυτές κάτι λιγοστές φτάσανε στον τόπο μας, γιατί οι πιότερες φαγώθηκαν από τους ναυπηγούς της Αγγλίας και της Αμερικής και το λόρδο Κόχραν, χρωστούσαμε το 1854 στους Εγγλέζους κεφαλαιούχους πάνω από.....οχτώ εκατομμύρια λίρες!

Όπως είπαμε, η συνθήκη που υπόγραψαν οι τρεις μεγάλες Δυνάμεις κι η Βαβαρία στο Λονδίνο στις25-7 του Μάη 1832 πρόβλεπε την έκδοση, με την εγγύησή τους, ενός δάνειου 60.000.000 φράγκων σε τρεις σειρά. Άκου τώρα την ιστορία του, για να δεις πως όχι μονάχα δεν απολαύσαμε καμιά προκοπή απ΄αυτό, παρά και μας βούλιαξε οικονομικά και μπορέσαμε από τότες να ανασάνουμε. 

Το δάνειο το διαπραγματεύθηκαν οι τρεις μεγάλες Δυνάμεις μ΄εκείνους τους πάμπλουτους τραπεζίτες του Παρισιού, τους Ρότσιλντ. Τ΄αγόρασαν οι Ρότσιλντ στα 94%, πήρανε και 2% μεσιτείακαι μαζί με «άλλα τινά ωφελήματα», βούτηξαν 6.986.013 δραχμές, μ΄άλλα λόγια γύρω στις διακόσιες εβδομήντα εφτά χιλιάδες χρυσές λίρες.

Καλή δουλειά.

 

 

 

το Μεγάλο μας Τσίρκο Ιάκωβος Καμπανέλης

https://www.sansimera.gr/articles/943

 

 

14. ΤΟ ΑΓΑΛΜΑ

(Χορός και Μεγάλες Δυνάμεις αποχωρούν, ενώ στη σκηνή μένει ο Κολοκοτρώνης ακίνητος, με το χέρι τεντωμένο σε στάση που θυμίζει το άγαλμα στη Σταδίου. Ακούγεται δυνατή ροκ μουσική, ενώ μπροστά από το άγαλμα περνά το Ρωμιάκι με γουόκμαν χορεύοντας. Όταν αρχίζει ο διάλογος, η μουσική σιγά – σιγά σταματά.)

ΑΓΑΛΜΑ : Ε, εσύ !

(Το Ρωμιάκι ψάχνει να βρει ποιος μίλησε)

ΑΓΑΛΜΑ : Έει, εσένα μιλάω !

(Το Ρωμιάκι συνεχίζει να ψάχνει)

ΑΓΑΛΜΑ : Από δω γύρνα !

(Το Ρωμιάκι καταλαβαίνει ότι το άγαλμα μιλάει και παγώνει)

ΑΓΑΛΜΑ : Θα μου κάνεις μια χάρη ;

ΡΩΜΙΑΚΙ : Αμ… αμ… η… ο…

ΑΓΑΛΜΑ : Κωφάλαλο είσαι βρε κακόμοιρο ;

ΡΩΜΙΑΚΙ : Οϊ … αϊ… ημ…

ΑΓΑΛΜΑ : Τότε γιατί δεν αποκρίνεσαι ;

ΡΩΜΙΑΚΙ : Μι…μι…λάς ;

ΑΓΑΛΜΑ : Εγώ μιλώ, εσύ τι έχεις και δε μιλάς ;

ΡΩΜΙΑΚΙ : Μπο-μπο…μπορείς ; Αφού εί…είσαι ά…ά…άγαλμα !!

ΑΓΑΛΜΑ : Τώρα μπορώ ! Άλλοτε δεν μπορούσα…

ΡΩΜΙΑΚΙ : Μα…μα…μα…είσαι… ο… ο…

ΑΓΑΛΜΑ : Δίκιο έχεις. Δε μοιάζω και πολύ έτσι που με καταντήσανε αλλά, αν με καλοπροσέξεις εγώ είμαι …ο γερο – Κολοκοτρώνης. Το λοιπόν θα μου κάνεις μια χάρη ;

ΡΩΜΙΑΚΙ : Τι…τι..τι χάρη ;

ΑΓΑΛΜΑ : Θα μου ξύσεις λίγο την πλάτη ; Έχω μια φαγούρα που μ’ έχει αλαλιάσει !…

ΡΩΜΙΑΚΙ : Την πλάτη ;

ΑΓΑΛΜΑ : Ναι μπράβο ! Έτσι που μου ‘βαλε τα χέρια αυτός ο μαγκούφης ο γλύπτης, ούτε να ξυστώ δεν μπορώ…

(Το Ρωμιάκι πάει από πίσω για να του ξύσει την πλάτη)

ΡΩΜΙΑΚΙ : Εδώ ;

ΑΓΑΛΜΑ : Ναι μπράβο….Αααααα…Ααααααα…Αααααααααααα. Την ευχή μου να έχεις.

ΡΩΜΙΑΚΙ : Φτάνει ;

ΑΓΑΛΜΑ : Άντε ευχαριστώ κι άμα περνάς από δω να με θυμάσαι.

(Το Ρωμιάκι φεύγει έντρομο και πέφτει πάνω στο Ρωμιό που μπαίνει στη σκηνή φουριόζος)

ΡΩΜΙΑΚΙ : Έλα γρήγορα (τον τραβάει)

ΡΩΜΙΟΣ : Τι τρέχει ;

ΡΩΜΙΑΚΙ : Μιλάει…

ΡΩΜΙΟΣ : Ποιος μιλάει ;

ΡΩΜΙΑΚΙ : Δε με πιστεύεις ;

ΡΩΜΙΟΣ : Πού με πας ;

ΡΩΜΙΑΚΙ : Ο…το… (τον έχει φέρει κοντά στο άγαλμα) …Μιλάει !…

ΡΩΜΙΟΣ : (Ευχαριστημένος) Σοβαρά ; (απλώνει το χέρι ψηλά και κάνει χειραψία με το άγαλμα) Τα σέβη μου στρατηγέ, τι μου κάνετε ;

ΑΓΑΛΜΑ : Καλώς τον. Εσύ τι μου κάνεις ;

ΡΩΜΙΟΣ : Ας τα λέμε καλά ! Τι νέα έχουμε ;

ΑΓΑΛΜΑ : Εγώ τι νέα να ‘χω! Κάθομαι εδώ και φιλοσοφώ.

ΡΩΜΙΑΚΙ : (Στο Ρωμιό) Σε ξέρει ;

ΡΩΜΙΟΣ : Είναι πολύ ωραία θέση εδώ. Είναι πέρασμα.

ΑΓΑΛΜΑ : Εκείνον τον Καραϊσκάκη τον κάνανε άγαλμα ;

ΡΩΜΙΟΣ : Νομίζω…

ΑΓΑΛΜΑ : Θα τον κάνανε δε μπορεί, όλους θα μας κάνουνε, δε θα τη γλιτώσει κανένας μας.

ΡΩΜΙΑΚΙ : Τον κάνανε, εγώ το ‘χω δει το άγαλμα.

ΑΓΑΛΜΑ : Εδώ κοντά είναι ;

ΡΩΜΙΑΚΙ : Δε θυμάμαι.

ΑΓΑΛΜΑ : Εσύ μου ‘ξυσες την πλάτη πρωτύτερα ;

ΡΩΜΙΑΚΙ : Να στην ξαναξύσω ;

ΑΓΑΛΜΑ : Προς ώρας, μου κάνεις εσύ μια μικρή χάρη ;

ΡΩΜΙΟΣ : Όσες θέλεις.

ΑΓΑΛΜΑ : Να μου κατεβάσεις το χέρι. Έχω πιαστεί έτσι που μου το παλούκωσε αυτός ο κερατάς.

ΡΩΜΙΟΣ : Ευχαρίστως. ΄Μικρή, έλα εδώ. Θα του κατεβάσουμε το χέρι !

ΡΩΜΙΑΚΙ : Κύριε στρατηγέ συμφωνείτε που θέλει να σας κατεβάσει το χέρι ;

ΑΓΑΛΜΑ : Εγώ του το είπα.

ΡΩΜΙΑΚΙ : Άμα του το είπατε εσείς, εντάξει. Γιατί αυτός, εσείς δεν τον ξέρετε καλά, όλο πρωτοβουλίες είναι. Ώσπου να βρούμε κανένα μπελά.

ΑΓΑΛΜΑ : Βρε Έλληνες, δυο είστε και διαφωνείτε ;

ΡΩΜΙΟΣ : Πιάσε γερά το στρατηγό από τη μέση και βάστα κόντρα.

(Αγκαλιάζει το άγαλμα από τη μέση)

ΡΩΜΙΑΚΙ : Καλά είναι έτσι ;

ΡΩΜΙΟΣ : Ωραία. Στρατηγέ, κατεβάζω.

ΑΓΑΛΜΑ : Δώσε του ! Κι άλλο ! Κι άλλο. Έλα λίγο ακόμα…Δόξα σοι ο Θεός !

(κουνάει ευχαριστημένος το χέρι του για να το ξεμουδιάσει)

ΡΩΜΙΟΣ : Και το άλλο.

ΑΓΑΛΜΑ : Το ζερβό ;

ΡΩΜΙΟΣ : Μια και αρχίσαμε ; Τι ένα, τι δύο ! (Στο Ρωμιάκι) Ξαναπιάσε !

ΑΓΑΛΜΑ : Άντε μπράβο…

(Το Ρωμιάκι ξαναπιάνει, ο Ρωμιός ετοιμάζεται να κινήσει το αριστερό χέρι.)

ΡΩΜΙΟΣ : Στρατηγέ τραβάω !…

ΑΓΑΛΜΑ : Τράβα και μη σε νοιάζει ! … Πιο δυνατά!… Ακόμα… Ντιπ μου το ξέρανε ο κερατάς!… Τράβα ! … Έτσι μπράβο.

(Κουνάει ευχαριστημένος και τα δυο του χέρια).

Τι ωραία που ‘ναι να έχεις τα χέρια σου λυτά !

ΡΩΜΙΑΚΙ : Αυτός μου είπε ότι σας δικάσανε για προδοσία, αλήθεια είναι ;

ΑΓΑΛΜΑ : Το κρύβουνε ;

ΡΩΜΙΑΚΙ : Όχι, αλλά ως φαίνεται δεν το πολυλένε κιόλας !

ΑΓΑΛΜΑ : Ρεζιλίκια ! Για σκέψου να δεις…Εμένα με 45 χρόνους στον πόλεμο με βγάνουν προδότη. Αλλά τέλος πάντων, ειρήνη είχαμε, εχθρούς είχα, εξουσία ήτανε. Το καταλαβαίνω. Αλλά το να μπορεί να δίνει χάρη στους γερόντους Πλαπούτα και Κολοκοτρώνη, ένα σχολιαρούδι που ‘ρθε ψες από τη Μπαυαρία με διαλογή των ξένων (ειρωνικά) «Όθων βασιλεύς των Ελλήνων», αυτό δεν το κατάπια ούτε πεθαμένος… (γελάει) Βρε τι γέλιο κάνω πεθαμένος άνθρωπος, ο Θεός να με συγχωρέσει !…

ΡΩΜΙΟΣ : Κι ύστερα…

ΑΓΑΛΜΑ : Και που λες, ύστερα μου κάνανε κι ένα γλέντι στο παλάτι για να με τιμήσουνε…Με βάνει ο βασιλιάς να καθίσω πλάι του… Σε μια στιγμή, λέει του διερμηνέα να με ρωτήσει : Ποια τιμή και ανταμοιβή θέλω κι ότι να ‘ναι θα μου τις δώσει.

Τι θέλω ; Πες στα βιολιά να μου παίξουν ένα κλέφτικο.

(Ακούγεται χαμηλόφωνα ένα κλέφτικο τραγούδι)

Άντε πηγαίνετε τώρα γιατί έχω να ετοιμαστώ για αύριο. Αύριο ; Τι θα γίνει αύριο ;…

ΑΓΑΛΜΑ : Αύριο ξημερώνει πάλι 25 του Μάρτη…Θα ‘ρθουνε με στεφάνια και τούμπανα…Εγώ θα ‘μαι εκεί πάνω σαν άγαλμα…Και σαν έρθει η στιγμή να βγει μπροστά ο μαγκούφης που θα βγάλει το λόγο… «Στάσου»…θα του πω!… «Κάθε χρόνο το λόγο τον εβγάνατε εσείς!…Φέτος θα τον βγάλουμε εμείς…

(πάει μπροστά στη σκηνή και απευθύνεται κατευθείαν στο κοινό)

…Για ακούτε βρε τωρινοί Έλληνες ! Άμα σας φέρνουνε για παράδειγμα εμάς τους πεθαμένους, μάθετε να ξεχωρίζετε με ποια πονηριά σας το λένε… Κι άμα σας λένε για την ελευθεριά που πολεμήσαμε, να τη βλέπετε πρώτα αν έχει τέσσερα μάτια. Δυο μπροστά για να βλέπει τον κατακτητή και δυο πίσω για να βλέπει εκείνον που θέλει να φύγει ο κατακτητής, για να γίνει αφέντης αυτός. Προσέχετε Έλληνες ! Εμείς οι παλιοί, όσο ζούσαμε, πολλά επικραθήκαμε κι αδικηθήκαμε…Κι αν θέτε στ’ αλήθεια να τιμήσετε εμάς τους παλιούς, μη μας τηράτε πλέον. Κάμετε το δικό σας δρόμο, πάτε μπροστά και αγωνιστείτε ! Εμάς, το έργο μας και ο καιρός μας επέρασε και δε μοιάζει με το δικό σας. Μη σας λένε πως εμείς αγράμματοι, μ’ ένα ξεροκόμματο και με την πίστη στο Χριστό κάναμε θαύματα ! …Πού ‘σαι ορέ Καραϊσκάκη να τα πεις καλύτερα !… Εμείς επολεμήσαμε για να ‘χετε εσείς τα γράμματα και το ψωμί που δεν είχαμε και να μη χρειάζεστε θάματα για να ζήσετε μια ζωή ανθρωπινή… Έι, Παπαφλέσσα, σήκω κι έλα βοήθα. Αφήστε το δικό μας αγώνα και κοιτάτε το δικό σας. Εμείς τι άλλο να θέμε ;…Πού είσαι Καραΐσκο !…

Έμπα μπροστά γερό – Πλαπούτα… Άει μπράβο παίξτε μας ένα τσάμικο…

(η μουσική δυναμώνει και ακούγεται η «Ιτιά» ή κάποιο άλλο τσάμικο και τρεις τέσσερις κλέφτες βγαίνουν στη σκηνή και χορεύουν τσάμικο μαζί με τον Κολοκοτρώνη και μετά αποχωρούν από τη σκηνή χορεύοντας. μαζί τους φεύγει κι ο Ρωμιός.)

15. ΕΠΙΝΙΚΙΑ

ΡΩΜΙΑΚΙ : Εκείνο λοιπόν τον καιρό, όπως σε κάθε δύσκολο καιρό, ήταν πολλοί εκείνοι που βγήκαν απ’ το πετσί τους. Άνθρωποι που δεν τους έπιανε το μάτι σου, παίρναν το βουνό μ’ ένα ντουφέκι στο χέρι. Με το τίποτα, ο Γιάννης, ο Τάσος, ο Μανόλης, η Λένω, η Δέσπω, αυτή η σιωπηλή στρατιά, αυτοί οι ωραίοι δικοί μας, σπρώχναν για καλά τον καιρό προς την ελευθερία και την ειρήνη. Για μια ελευθερία που πριν έρθει φαινότανε τόσο πλατιά. Και για μια ειρήνη, που ακόμα γι’ αυτήν αγωνιζόμαστε.

(μπαίνει ξανά ο Ρωμιός)

ΡΩΜΙΟΣ : Σαν πολύ δεν ωρίμασες μέσα σε μια παράσταση ;

ΡΩΜΙΑΚΙ : Σ’ έχασα !

ΡΩΜΙΟΣ : Έχουμε δουλειές, πρέπει να πηγαίνουμε !

ΡΩΜΙΑΚΙ : Πάρε με μαζί σου…

ΡΩΜΙΟΣ : Πάμε για δύσκολες δουλειές.

ΡΩΜΙΑΚΙ : Κυρίες και κύριοι, σε δυο λεπτά το έργο μας τελειώνει. Όμως δε θα σας αφήσουμε να φύγετε πικραμένοι, όχι γιατί σας κάνουμε τη χάρη αλλά γιατί έτσι γίνεται πάντα και στη ζωή. Πάει να πει, στον τόπο μας, οι ρίζες της λευτεριάς είναι βαθιές, το χώμα δικό μας, κόβω, κόβεις, κόβει, κόβουμε, κόβετε, κόβουν τα κλαριά μας, τον κορμό μας, μα το χώμα ξαναφουσκώνει. Μια πράσινη φωνούλα ξαναβγαίνει και φωνάζει «εδώ είμαι».

ΡΩΜΙΟΣ : Καταπιαστήκαμε με κάτι δύσκολο. Καλέσαμε την τρέλα για βοηθό αλλιώς δεν τα βγάζαμε πέρα. Τρέμαμε μ’ αυτό που αγγίζαμε, και τρέμουμε ακόμα.

Όμως αυτό που θέλαμε, ήταν να ‘ρθείτε στην παράστασή μας και να μη φύγετε αδιάφοροι. Να βρείτε ψεγάδια να μας κρίνετε, αλλά να μη φύγετε αδιάφοροι.

Κι αν σας κακοκαρδίσαμε ή αν σας κάναμε να γελάσετε με πράγματα που δεν έπρεπε, είναι γιατί διαλέξαμε το φαρδύ το δρόμο. Εκεί που η ζωή είναι χύμα.

Το αστείο, το σοβαρό, τα όσια και τα ιερά, ο άγιος και ο θεομπαίχτης.

ΡΩΜΙΑΚΙ : Ο Δράκος είναι εκεί και θα ‘ναι κι αύριο και μεθαύριο.

Ξερογλείφεται, τον βλέπετε ; Είδε πως σκότωσαν την παρέα του Καραγκιόζη και περιμένει να τους φάει.

Όμως δεν θα τους φάει.

Κι ούτε τους σκότωσαν.

(σιγά - σιγά και με πολύ αργό ρυθμό ακούγεται μπάσος ήχος τύμπανου)

Αν δεν με πιστεύετε, βάλτε το αυτί σας στο χώμα και ακούστε…

(ο ήχος δυναμώνει και ο ρυθμός γίνεται πιο γρήγορος)

Η γη μας χτυπάει με ογδόντα σφυγμούς…(ο ήχος δυναμώνει και ο ρυθμός γίνεται πιο γρήγορος)

Ωραίους σαν από παλιό τύμπανο… (ο ήχος δυναμώνει και ο ρυθμός γίνεται ακόμα πιο γρήγορος)

Κάτι γίνεται… (ο ήχος δυναμώνει και ο ρυθμός γίνεται ακόμα πιο γρήγορος)

Κάτι γίνεται… (ο ήχος δυναμώνει και ο ρυθμός γίνεται ακόμα πιο γρήγορος)

(Το τύμπανο σταματά απότομα και όλος ο θίασος μπαίνει στη σκηνή και τραγουδά)

Φίλοι κι αδέρφια, μανάδες, γέροι και παιδιά,

στα παραθύρια βγείτε και θωρείτε

ποιοι περπατούν στα σκοτεινά

και σεριανούν μες τα στενά

φίλοι κι αδέρφια, μανάδες, γέροι και παιδιά.

Ήταν στρατιώτες, καπεταναίοι λαϊκοί,

όρκο σταυρώσαν βάλαν στο σπαθί τους,

η λευτεριά να μη χαθεί,

όρκο σταυρώσαν στο σπαθί,

καπεταναίοι στρατιώτες λαϊκοί.

ΤΕΛΟΣ

 το μυστικό του αγάλματος

https://urbanlife.gr/urban-city/agalma-tou-kolokotroni/