Τι φταίει για τη βία;

του Λαέρτη Τανακίδη,

Πιο σωστά «Τι φταίει για την επιθετικότητα». Διάφοροι παράγοντες πιέζουν και δημιουργούν επιθετικότητα και η επιθετικότητα εκδηλώνεται με βίαιη συμπεριφορά. Βίαιη συμπεριφορά προς άλλους (λεκτική βία, ξυλοδαρμοί, φόνοι) ή προς τον ίδιο τον εαυτό (κατάθλιψη, αυτοκτονία). Τα κάθε λογής, μικρά και μεγάλα, εγκλήματα δεν είναι ούτε καινούρια ούτε συμβαίνουν μόνο στην Ελλάδα ούτε μόνο στον αθλητικό χώρο. Προξενούν, όμως, ιδιαίτερη εντύπωση και προβληματισμό, γιατί διαπράττονται σε βάρος ανθρώπων με τους οποίους οι δράστες δεν έχουν καμία προσωπική σχέση και διαφορά.

Γενικά η έξαρση της παραβατικής συμπεριφοράς συνδέεται με την αποσάθρωση της σύγχρονης κοινωνίας. Συνδέεται με το βάθεμα της ανισότητας μεταξύ κατοίκων της ίδιας χώρας, αλλά και μεταξύ χωρών. Λίγες δεκάδες οικονομικών μεγιστάνων κατέχουν περισσότερο πλούτο από όσο δισεκατομμύρια συνάνθρωποί τους. Ένα δείγμα: Ο πρώτος της λίστας από αυτούς, ο Τζεφ Μπέζος, έχει περιουσία που ξεπερνά τα 200 δις δολάρια. Η Σενεγάλη με πληθυσμό 17 εκατομμυρίων έχει ΑΕΠ 43 δις. Η Καμπότζη με πληθυσμό 16 εκατ., ΑΕΠ 64 δις. Η Βολιβία με πληθυσμό 12 εκατ., ΑΕΠ 83 δις. Η Ζιμπάμπουε με πληθυσμό 16 εκατ., ΑΕΠ 30 δις.

Συνδέεται με το δυνάμωμα της εκμετάλλευσης των εργαζομένων και στις λεγόμενες αναπτυγμένες χώρες. Ακόμη χειρότερη είναι η θέση των ανέργων. Όχι μόνο δεν έχουν την ευκαιρία να νιώσουν τη χαρά της δημιουργίας, αλλά δεν καταφέρνουν να αποκτήσουν ούτε τα εντελώς αναγκαία. Όλοι αυτοί οι εξαθλιωμένοι συνωστίζονται μπροστά στις πύλες του τεχνητού παραδείσου της κοινωνίας της αφθονίας, όπου απαγορεύεται για αυτούς η είσοδος. Αισθάνονται αποκλεισμένοι, μειωμένοι, νιώθουν ασήμαντοι. Για να ξεπεράσουν αυτά τα αισθήματα αναζητούν, αλλά δεν βρίσκουν λύσεις.

Απομονωμένοι αισθάνονται ιδιαίτερα οι έφηβοι εξαιτίας της χαλάρωσης των κοινωνικών σχέσεων, που συχνά μεταβάλλονται σε εμπορικές, βασισμένες στο συμφέρον ή τουλάχιστον έχουν καταντήσει ψυχρές και τυπικές. Η αδυναμία μιας ουσιαστικής επικοινωνίας οδηγεί σε ανασφάλεια, καχυποψία και σε κλείσιμο στον εαυτό. Δεν είναι δυνατόν να ικανοποιηθεί έτσι η ανάγκη του «ανήκειν» σε ένα σύνολο, σε μια ομάδα ομοίων, που είναι από τις βασικότερες ανάγκες των ανθρώπων κάθε ηλικίας. Δυσάρεστο αίσθημα που αναζητά επίσης λύση. Σε όλο αυτά κακταλυτικό ρόλο έπαιξε και η παρατεταμένη περίοδος της καραντίνας, μια περίοδος που έκλεισε τους νέους στο σπίτι, με μόνη τους διέξοδο την οθόνη...

Φυσικά, λύση είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί σε μια κοινωνία που τη διαπερνά από άκρου σε άκρο ο σκληρός ανταγωνισμός. Μεταξύ των εταιρειών για επικράτηση, μεταξύ των υπαλλήλων για προσωπική ανέλιξη, μεταξύ των γειτόνων για επίδειξη, μεταξύ των αθλητικών ομάδων για αποτέλεσμα με οποιονδήποτε τρόπο. Οι συνθήκες ζωής στις άξενες σύγχρονες πόλεις με την έλλειψη ελεύθερων χώρων, το εχθρικό περιβάλλον και την απουσία λειτουργικών υποδομών επιβαρύνουν την κατάσταση. Με το παραμικρό δημιουργούνται εστίες έντασης στον δρόμο, στις υπηρεσίες, στα καταστήματα.

Επιτήδειοι διανοούμενοι και πρόθυμα ΜΜΕ μιλάνε για το «τέλος των ιδεολογιών» και των κομμάτων. Δηλαδή, όχι αναζήτηση ενός καλύτερου κόσμου και διεκδίκησή του με κοινή δράση. Στη θέση αυτής της ιδεολογίας και της κοινής δράσης προωθείται το ατομικό βόλεμα (κοίτα τον εαυτούλη σου) ως αποκτηνωτικός καταναλωτισμός για τους «επιτυχημένους». Όλοι οι παράγοντες που περιγράφηκαν προηγουμένως δημιουργούν συνθήκες καταπίεσης. Η καταπίεση δημιουργεί επιθετικότητα, που εκδηλώνεται με διάφορες βίαιες πράξεις, όταν δοθεί αφορμή.

Στις φτωχογειτονιές, στα χαμηλά κοινωνικά στρώματα η καταπίεση είναι ιδιαίτερα μεγάλη. Εκεί θα συναντήσουμε τον καταπιεσμένο, αλλά και τον αποπροσανατολισμένο από την κατευθυνόμενη πληροφόρηση. Που πείθεται ότι τίποτε δεν μπορεί να αλλάξει. Ότι όλοι οι πολιτικοί και όλα τα κόμματα είναι ίδια. Νιώθει, λοιπόν, απομονωμένος, αδύναμος, χωρίς καμία προοπτική. Ζητά να ακουμπήσει κάπου, να στηριχτεί. Ζητά στέγη. Αν μάλιστα είναι νέος, το αίμα που βράζει ζητά διέξοδο.

Οι ποδοσφαιρικές ομάδες προσφέρουν ένα τέτοιο υποκατάστατο. Η ένταξη κάποιου σε έναν σύνδεσμο τού δίνει αυτό που έχει ανάγκη. Την αίσθηση της κοινής δράσης, της συμμετοχής στην κοινή εμπειρία. Όχι το γνήσιο, αλλά την ψευδαίσθηση της συντροφικότητας, την ψευδαίσθηση της ασφάλειας και της δύναμης. Ο κοινωνικά αποκλεισμένος και εξαθλιωμένος νιώθει ισχυρός, νιώθει ότι συμμετέχει, ότι δρα.

Γίνεται, όμως, μέλος ενός συνόλου που δεν σκέφτεται, αλλά ουρλιάζει. Είναι έτοιμος για οτιδήποτε, προκειμένου να είναι δραστήριο και αναγνωρίσιμο μέλος. Αν «πλακώσει στο ξύλο» κάποιον αντίπαλο οπαδό, θα ανέβει περισσότερο στην εκτίμηση. Αν τραυματίσει, αν σκοτώσει, μπορεί να γίνει και ο πρώτος. Το όπλο, το μαχαίρι, το ρόπαλο, με τα οποία έπαιξε άπειρες φορές στα ηλεκτρονικά παιχνίδια, τώρα μπορεί να γίνουν και πραγματικά. Έχει ήδη μια χρήσιμη εξοικείωση με αυτά. Υπό προϋποθέσεις έχουμε έναν υποψήφιο για ένταξη σε ακροδεξιές ή εγκληματικές ομάδες.

Τα ΜΜΕ, ιδίως του αθλητικού Τύπου, συντηρούν μια ατέλειωτη φλυαρία γύρω από τις ομάδες. Επίσης, ένα καινούριο είδος μουσικής, η μουσική τραπ, ιδιαίτερα δημοφιλής σε πολλούς νέους, προβάλλει τη βία χωρίς κανέναν ενδοιασμό ή προφύλαξη. Οι στίχοι των σχετικών τραγουδιών υποστηρίζουν ότι με τη βία και την πώληση ναρκωτικών μπορεί κάποιος να αποκτήσει όλα όσα ονειρεύεται, δηλαδή αυτοκίνητα, γυναίκες, δύναμη.

Τελειώνω με την εξομολόγηση ενός νεαρού και με τη ρήση του Βικτ. Ούγκο, η οποία συνοψίζει όλη την ανάλυση που προηγήθηκε. «Οι αρχηγοί μέχρι ξύλο μας ρίχνουν, για να φωνάζουμε και να υποστηρίζουμε την ομάδα. Μας λένε συνθήματα και εμείς τα επαναλαμβάνουμε. Αν δε φωνάξεις, πέφτει σφαλιάρα. Πρέπει να πειθαρχείς αυστηρά, αλλιώς σε διώχνουν. Εσύ μπαίνεις σε αυτά τα καλούπια, συνηθίζεις και φανατίζεσαι. Όταν σε προκαλούν οι αντίπαλοι, εσύ τους ανταποδίδεις την πρόκληση είτε με συνθήματα είτε με συμπλοκή και ξύλο. Αν σου ρίξουν μια πέτρα στην κερκίδα που κάθεσαι, εσύ την παίρνεις και τη ρίχνεις πίσω σε αυτούς. Δεν μπορείς να καταλάβεις πόσο ωραία νιώθεις, τι ωραίο θέαμα είναι να βλέπεις να πέφτει ξύλο μέσα και έξω από το γήπεδο, ενθουσιάζεσαι. Αυτό είναι που σε κάνει να πηγαίνεις στο γήπεδο».

«Η κοινωνία προετοιμάζει το έγκλημα. Ο εγκληματίας απλώς το εκτελεί» – Β.Ουγκό.

Αναδημοσίευση από  τον λογαριασμό στο fb του Λαέρτη Τανακίδη.

Ερώτηση

Τι προσφέρει, σύμφωνα με το κείμενο, η ένταξη σε ποδοσφαιρικούς συνδέσμους και ποιος κίνδυνος ελλοχεύει για το άτομο;

 

Η φιλία και τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης

Αρθρογράφος: Μαρία Σκαμπαρδώνη

Η φιλία είναι μία από τις σημαντικότερες "ανάγκες" της ανθρώπινης ύπαρξης και υπάρχει από την εποχή που υπάρχουν άνθρωποι. Είναι απόρροια της κοινωνικής φύσης του ατόμου και αποτελεί ένδειξη της ανάγκης του για σύναψη στενών σχέσεων με άλλα άτομα, ως μία επιθυμία και ανάγκη για ξεκλείδωμα του εαυτού μας και αρμονική συνύπαρξη με τους άλλους.

Με τον όρο Φιλία εννοούμε τη σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ δύο ή περισσότερων ανθρώπων τους οποίους χαρακτηρίζει η πλατωνική αγάπη, η αμοιβαία αφοσίωση, κατανόηση, χωρίς να διέπεται από συμφέρον ή από κάποιο άλλο ιδιοτελές κίνητρο.

Φιλία και μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Ο ερχομός των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έφερε αλλαγές στη ζωή των περισσότερων ανθρώπων και θέσπισε νέους κανόνες που να διέπουν τις κοινωνικές σχέσεις. Πλέον μπορούμε να επικοινωνήσουμε με  μεγαλύτερη ευκολία, να έρθουμε σε επαφή με ανθρώπους που η καθημερινότητα μας έχει απομακρύνει, όπως και να γίνουμε θεατές της προσωπικής ζωής των άλλων. Οι σελίδες κοινωνικής δικτύωσης έχουν επιβάλλει νέους κανόνες, όπου η φιλία πλέον εξαρτάται από τις κόκκινες ειδοποιήσεις που δεχόμαστε ή από τα σχόλια θαυμασμού για την ομορφιά και τις επιτυχίες μας. Πλέον κρινόμαστε από την αποδοχή μας σε μία προσωπική σελίδα.

Μπορεί, άραγε, να επηρεάσει θετικά την αξία της Φιλίας ένα τόσο δημοφιλές μέσο και μία σελίδα κοινωνικής δικτύωσης; Η ανθρώπινη επικοινωνία άλλαξε άρδην, γεγονός. Πλέον με ένα κουμπάκι δέχεσαι ή απορρίπτεις κάποιον, η ευθύνη απέναντι σε ένα ανθρώπινο πρόσωπο δεν υφίσταται όπως στην αληθινή ζωή. Δεν έχεις ένα ανθρώπινο πρόσωπο απέναντί σου, έχεις ένα προφίλ που μπορείς και να μπλοκάρεις και να γλιτώσεις έτσι από κάποιον χωρίς κόπο, εξηγήσεις, ευθύνες. Φτιάχνεις προφίλ στα οποία μπορείς να υποδυθείς όποιον θέλεις, μπορείς να μεταμορφωθείς στον Κάρολο της Αγγλίας και να σε πιστεύουν, μπορείς να κόψεις και να ράψεις την ευτυχία σου στο βαθμό που εσύ θέλεις. Μπορείς να μεταφερθείς με το πάτημα ενός κουμπιού σε μαγικά και εξωτικά μέρη, να ζήσεις όλα αυτά που θέλεις, όπως και όποτε τα θέλεις.

Ο ερχομός αυτής της καινούργιας μορφής επικοινωνίας κατέστησε πλέον δυνατή την επικοινωνία ανθρώπων από κάθε μεριά του κόσμου και κάθε γωνιά της γης. Πλέον άνθρωποι που μοιράζονται τις ίδιες ασχολίες, απόψεις, αντιλήψεις βρίσκουν μία ευκαιρία να έρθουν κοντά και να δημιουργήσουν ένα υπόβαθρο για γόνιμη ανταλλαγή απόψεων και επικοινωνία. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έδωσαν τη δυνατότητα σε ανθρώπους να αποκτήσουν θάρρος στην έκφραση της προσωπικής άποψης, να σχετιστούν με άλλους ανθρώπους και να ενταχθούν σε ομάδες ανθρώπων με τους οποίους να έχει πολλά κοινά. Η Φιλία πλέον μπορεί να αποκτήσει μία υποδομή και μέσα σε έναν διαδικτυακό κόσμο, ακριβώς επειδή μέσα την προσωπική του σελίδα κάποιος μοιράζεται κομμάτια του εαυτού του με άλλους, στοιχεία της προσωπικότητας του αποτυπώνονται στις φωτογραφίες, τις απόψεις, τις μουσικές ή πολιτικές προτιμήσεις οι οποίες δημοσιοποιούνται.

Όμως, παρά τη μεγαλύτερη δυνατότητα της επικοινωνίας, οι σχέσεις δε χτίζονται από κάποια οθόνη. Καμία οθόνη δεν μπορεί να αντικαταστήσει την ανθρώπινη επαφή. Πολλές φορές, μάλιστα, στο διαδίκτυο η ζωή ωραιοποιείται και παρουσιάζεται ως απόλυτα ευτυχισμένη. Οι ίδιοι οι χρήστες εξιδανικεύουν τη ζωή τους, προβάλλοντας και υπερτονίζοντας τα θετικά και λιγότερα τα αρνητικά κομμάτια του χαρακτήρα τους. Στην πραγματική ζωή μία φιλία δε θα μπορούσε ποτέ να διατηρηθεί με αυτό τον τρόπο, ακριβώς επειδή αποκτάς και επίγνωση των ελαττωμάτων του άλλου και δεν τον ωραιοποιείς. Το διαδίκτυο μπορεί να δώσει την ευκαιρία να σχετιστείς ευκολότερα με άλλους ανθρώπους, αλλά μπορεί να λειτουργήσει εξίσου και διαβρωτικά, λόγω του ότι δεν υπάρχει η φυσική και ανθρώπινη επαφή.

Ο θεσμός τη Φιλίας όταν είναι αληθινός και βιώνεται στην πραγματική ζωή, είναι κάτι μαγικό. Μπορούμε, λοιπόν, ως τελικό συμπέρασμα να αποφανθούμε ότι μπορεί το Διαδίκτυο με τη σωστή διαχείριση να βάλει μία υγιή υποδομή για τη σύναψη και τη διατήρηση μίας φιλικής σχέσης, αλλά δεν μπορεί να αντικαταστήσει απόλυτα τη φυσική επαφή και την ανθρώπινη επικοινωνία.

Ερώτηση:

1. Να αναφέρετε ποια είναι τα θετικά και ποια τα αρνητικά στοιχεία για την επικοινωνία μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, σύμφωνα με το κείμενο. (60 – 80 λέξεις)

2. Να επισημάνετε με ποιο τρόπο ενώνονται η τέταρτη με την πέμπτη παράγραφο και η πέμπτη με την έκτη.

3. Βρείτε τα συνώνυμα των υπογραμμισμένων λέξεων. Η τελευταία λέξη, “διαβρωτικά”, χρησιμοποιείται με την κυριολεκτική ή τη μεταφορική της σημασία;. Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.

Επικοινωνία και οθόνη

https://video.link/w/Xnccd

 

Η αιγυπτιακή ταινία «L'ALTRA PAR», που διαρκεί μόλις 2,5 λεπτά, κέρδισε το βραβείο καλύτερης ταινίας μικρού μήκους στο Φεστιβάλ Βενετίας. Ο σκηνοθέτης είναι 20 ετών. Η ταινία περιγράφει πώς οι άνθρωποι απομονώνονται στην τεχνολογία και ξεχνούν ένα από τα καλύτερα πράγματα στη ζωή, την ανθρώπινη αλληλεπίδραση, την ενσυναίσθηση και την αγάπη.

Φιλία και μέσα κοινωνικής δικτύωσης

 

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν «γεννούν» φίλους

Κείμενο Άγγελος Γεραιουδάκης

Κόκκινες ειδοποιήσεις, διακριτικοί ήχοι, «chats», «followers», «tweet», «shares», όροι που χρησιμοποιούνται στο καθημερινό μας λεξιλόγιο όπως θα λέγαμε «καλημέρα», «καληνύχτα», «καφέ».

Οι φιλίες αποτελούν ένα σημαντικό και αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας. Δεν είναι μία εύκολη ή απλή υπόθεση. Σε μία γνήσια φιλία υπάρχει ο αμοιβαίος σεβασμός, ώστε να υπάρχει ώρα και χώρος για να εκφραστούν όλοι. Ταυτόχρονα, ο άλλος είναι έτοιμος να σεβαστεί τις επιλογές, τις ιδέες και τα «πιστεύω» μας, έστω κι αν διαφωνεί, χωρίς όμως να απομακρυνθεί από κοντά μας.

Στη σημερινή εποχή, που τα social media έχουν μπει δυναμικά στη καθημερινότητα μας, η αληθινή φιλία σπανίζει και δεν περισσεύει. Από μικρές ηλικίες μέχρι ηλικιωμένους ανθρώπους, τα accounts πολλαπλασιάζονται. Έχουμε προφίλ εμείς, οι φίλοι μας, οι συνάδελφοί μας, οι εργοδότες μας, οι γονείς μας, ο παππούς μας μέχρι και ο σκύλος μας. Υπολογιστές, κινητά, tablets, ίντερνετ έχουν μπει για τα καλά στη ζωή μας και τα νιώθουμε πλέον ως αναγκαία αγαθά.

Υποστηρίζεται η άποψη ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κλείνουν τους ανθρώπους στον εαυτό τους και τους απομακρύνουν από το περιβάλλον και τον έξω κόσμο. Πολλά άτομα κυρίως νέοι δημιουργούν λογαριασμούς στο Facebook, στο Twitter και στο Instagram πιστεύοντας πως θα αποκτήσουν περισσότερους φίλους και θα γίνουν κοινωνικά αποδεκτοί. Αυτό, βέβαια, είναι μια μεγάλη απάτη. Οι δικτυακοί φίλοι σπάνια, έως και ποτέ, μπορούν να πάρουν θέση και να παίξουν καταλυτικό ρόλο σε θέματα συμπαράστασης και υποστήριξης όπως ένας πραγματικός φίλος.

Μέσα από τα social media γνωρίζουμε νέα άτομα με τα οποία επικοινωνούμε, ανταλλάσσουμε φωτογραφικό υλικό και σχολιάζουμε διάφορα θέματα επικαιρότητας και μη. Αυτό δίνει το δικαίωμα σε αρκετούς να χαρακτηρίσουν φίλο έναν απλό γνωστό, αλλά και να αποποιηθούν μια φιλία με την ίδια ευκολία, υποβιβάζοντάς την σε απλή γνωριμία. Η εικονική πραγματικότητα έχει σχεδόν καταπιεί την ουσιαστική, επομένως η φιλία κρατάει όσο κρατάει το post που την αποδεικνύει.

Τα likes, τα pokes, τα shares και τα comments έχουν αντικαταστήσει τον πατροπαράδοτο τρόπο επικοινωνίας, δηλαδή να βλέπεις τον άλλο στα μάτια και να ακούς τη φωνή του. Μαθαίνουμε να φοράμε μάσκα κρύβοντας τον πραγματικό μας εαυτό ώστε να αρέσουμε στους άλλους. Ο κάθε χρήστης διαμορφώνει το δικό του προφίλ εντάσσοντας μέσα σε αυτό προσωπικές του φωτογραφίες, σκέψεις, στάσεις, επιθυμίες, ενδιαφέροντα επαγγελματικά και μη, σχόλια για κάθε λογής θέμα και πολλές φορές τα στοιχεία επικοινωνίας του.

Μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Cyberpsychology, Behaviour and Social Network (2011)», αναφέρει ότι όσο περισσότερες πληροφορίες διαβάζουμε για τους διαδικτυακούς μας φίλους τόσο περισσότερο ευτυχισμένους τους θεωρούμε και συνεπώς τόσο πιο δυστυχισμένους θεωρούμε τους εαυτούς μας, αφού ουσιαστικά συγκρίνουμε τις ζωές μας με αυτές που ζουν οι άλλοι.

Έχουμε καταλήξει στο σημείο, όπου η «διαδικτυακή κοινωνία» είναι, για αρκετούς, εξίσου πραγματική και σημαντική με την υπαρκτή κοινωνία που ζούμε καθημερινά, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να επικοινωνούν χωρίς λόγια, με το γραπτό λόγο και τις εικόνες να έχουν αντικαταστήσει τη λεκτική επικοινωνία και να θεωρούνται ισοδύναμο αυτής. Η ύπαρξη ενός διαδικτυακού κόσμου, που παρουσιάζεται σε οθόνες υπολογιστών ή κινητών και που είναι γεμάτος από επί μέρους «τέλειες» προσωπικές ζωές, γίνεται υπαρκτός για τους δημιουργούς του, ενώ, στην ουσία, πρόκειται για μία εικονική πραγματικότητα που αναζητά απεγνωσμένα επιβεβαίωση.

Ελπίζω όλη αυτή η κατάσταση να μην είναι η αναπόφευκτη μοίρα μας αλλά κάτι που, με τη βοήθεια κατάλληλων αντιδότων, να αποτελέσει μία επιπλέον δυνατότητα αυτοπραγμάτωσης, και όχι αυτοπαγίδευσης ή αυτοκαταστροφής. Δεν χρειάζεται να αποβλακωνόμαστε και ούτε να γινόμαστε likeλάτρεις. Λες κι αν θα πάρουμε 10 likes και όχι 100 θα αλλάξει κάτι στη πραγματική ζωή μας.