γλώσσα α λυκείου: Φεβρουαρίου 2019

Κείμενα για τη μόδα

https://www.e-keimena.net/%CE%B5%CE%BD%CF%8C%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%B1/a-lykeiou/%CE%BC%CF%8C%CE%B4%CE%B1

https://www.slideshare.net/drallis/ss-60720082

Μόδα και φύλο

https://www.lifo.gr/tropos-zois/fashion/mellon-tis-modas-einai-i-billie-eilish

https://tvxs.gr/news/life/royxa-xoris-fylo-i-nea-tasi-tis-modas

Μόδα και Ένδυση Σχεδιάγραμμα Α Λυκείου

Ορισμός

Μόδα [< moda (ιταλικό) < modus (= τρόπος· λατινικό)] ονομάζεται η περιοδική και διαρκώς μεταβαλλόμενη τάση που επικρατεί μεταξύ των μελών ενός κοινωνικού συνόλου και αφορά στην αμφίεση και, γενικότερα, στον τρόπο συμπεριφοράς και σκέψης.

Χαρακτηριστικά Μόδας

Μεταβλητότητα
Μαζοποίηση
Τυποποίηση
Νεωτερικότητα
Ρήξη με το προηγούμενο κατεστημένο
Tάση επιβολής και παγίωσης

Μορφές της μόδας

ενδυμασία, κόμμωση, εξωτερική εμφάνιση
γλώσσα
μουσικές προτιμήσεις
καταναλωτικές επιλογές
καλλιτεχνικά ενδιαφέροντα
τρόποι διασκέδασης
τρόπος συμπεριφοράς
πολιτικές ιδέες και κοινωνικές συμπεριφορές
αξίες και στάσεις ζωής

Από ποιους παράγοντες καθορίζεται η μόδα;

από το οικονομικό επίπεδο μιας ομάδας ή κοινωνικής τάξης
από τα αισθητικά κριτήρια και τις καλλιτεχνικές αντιλήψεις κάθε εποχής, τα οποία διαμορφώνονται σε συνδυασμό με κοινωνικούς και πολιτικούς παράγοντες (θυμηθείτε τη δεκαετία του 60, τη μόδα της δεκαετίας του 80)
τους μηχανισμούς διαμόρφωσης μαζικών συμπεριφορών (ΜΜΕ)

Αιτίες Φαινομένου - Λόγοι επιβολής της μόδας

Οι παράγοντες που προκαλούν και ενισχύουν το κοινωνικό φαινόμενο της μόδας είναι οι εξής:

Οικονομικοί:

Πανίσχυροι οικονομικοί κολοσσοί στο χώρο της ένδυσης.
Τα ΜΜΕ (η τηλεόραση, ο ημερήσιος τύπος και περιοδικά ποικίλης ύλης ή εστιασμένα στο χώρο της μόδας) αφιερώνουν πολύωρες εκπομπές, ειδικές στήλες και έντυπα αποκλειστικά στη μόδα. Επίσης, προωθούν μέσω των διαφημίσεων νέες τάσεις.
Η ενσάρκωση της σύγχρονης οικονομικής και καταναλωτικής νοοτροπίας. Το πνεύμα του υλικού ευδαιμονισμού και της καταναλωτικής μανίας τροφοδοτεί τις νέες τάσεις της μόδας.
Η συσσώρευση πλούτου και η δυνατότητα αρκετών ατόμων να ανταποκρίνονται στις ακριβές απαιτήσεις της.

Κοινωνικοί:

Η διαμορφωμένη κοινή γνώμη που επιβάλλει την προσαρμογή στις επιταγές της (κοινωνική τυποποίηση).
Η αντίδραση στις κατεστημένες τάσεις, η οποία χαράσσει με τη σειρά της νέες στιλιστικές πορείες (κοινωνική διαφοροποίηση).
Η συμμόρφωση προς τα ενδυματολογικά πρότυπα για κοινωνική αποδοχή και ανάδειξη.
Προσδιορισμός της κοινωνικής θέσης ανάλογα με τη δυνατότητα παρακολούθησης της ακριβής ή της φθηνής μόδας (επίδειξη νεοπλουτισμού).
Το φύλο. Οι γυναίκες καθίστανται περισσότερο επιρρεπείς στη μόδα.
Προσπάθεια αυτοέκφρασης και προσωπικής προβολής.

Πνευματικοί:

Η ελλιπής και μονολιθική πνευματική καλλιέργεια επιτρέπει την αξιολογική κατάταξη των προτεραιοτήτων του ανθρώπου με βάση τα υλιστικά πρότυπα.
Τα περιορισμένα πνευματικά ενδιαφέροντα αφήνουν ελεύθερο πεδίο για την ενασχόληση μαζί της.
Ο μιμητισμός του σύγχρονου ανθρώπου στο γενικότερο πνεύμα της παγκοσμιοποίησης.
Οι αισθητικές αντιλήψεις που διαμορφώνονται ανάλογα με τα δεδομένα κάθε εποχής.

Ψυχολογικοί:

Η φυσική φιλαρέσκεια του ανθρώπου.
Η διάθεση να εντυπωσιάζει και να ξεχωρίζει από τους άλλους.
Ο πειθαναγκασμός των διαφημίσεων σχετικά με τις νέες τάσεις.
Η ανάγκη ορισμένων να καλύψουν φυσικές ατέλειες.

Πολιτικοί:

Η εκάστοτε πολιτική ιδεολογία εκφράζεται και ενδυματολογικά (π.χ. η βαριά και πολύχρυση στολή των μοναρχών, η στρατιωτική αμφίεση των δικτατόρων, το καθημερινό και συμβατό στο μέσο πολίτη ένδυμα των λαϊκών κομμάτων).

Οι Νέοι

Προβάλλουν την αντιδραστικότητά τους με την άκριτη υιοθέτηση των προτάσεων της μόδας. Θεωρούν το καινούργιο προοδευτικό και ριζοσπαστικό, ενώ το παλιό συντηρητικό και απορριπτέο.
Μιμούνται ξενόφερτα πρότυπα και τρόπους ζωής στην ένδυση, στη μουσική, στην ομιλία, ακόμα και στη διατροφή.

Θετικές Συνέπειες

Καλλιεργεί και αναπτύσσει τη δημιουργική φαντασία και το αίσθημα του ωραίου.
Ενισχύει την οικονομία με τη διακίνηση του χρήματος και, κυρίως, με την αύξηση των εξαγωγών.
Καταπολεμά την ανεργία με τη δημιουργία θέσεων εργασίας, καθώς αυξάνεται η παραγωγή και ο καταναλωτισμός.
Με τη μόδα εκφράστηκαν πολιτικά και κοινωνικά κινήματα, μουσικά ή άλλα καλλιτεχνικά ρεύματα (φεμινιστικό κίνημα, χίπις, πανκς κ.λπ.).
Μέσω της ποικιλίας των επιλογών αμφίεσης εκφράζεται η προσωπική ελευθερία και καθίσταται δυνατή η διαμόρφωση μιας ιδιαίτερης εικόνας του εαυτού μας.
Εξασφαλίζει ένα αίσθημα ασφάλειας και σιγουριάς σε όσους η εμφάνιση αποτελεί αιτία εσωστρέφειας και ανασφάλειας.

Αρνητικές Συνέπειες

Τροφοδοτεί το καταναλωτικό πνεύμα και προκαλεί οικονομικά προβλήματα σε όσους προσπαθούν να ακολουθήσουν πιστά τις επιταγές της.
Προκαλεί άγχος και αγωνία, μήπως τυχόν η ασυνεπής παρακολούθησή της προξενήσει κοινωνική περιθωριοποίηση και υποβάθμιση.
Στερεί από τον άνθρωπο πολύτιμο χρόνο, καθώς αυτός επιδίδεται στην υπερεργασία, για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της. Ο χρόνος αυτός θα μπορούσε να αξιοποιηθεί σε πνευματικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες.
Οδηγεί πολλές φορές, ιδίως τους άνεργους νέους, στη βία και την εγκληματικότητα, προκειμένου να επιτευχθεί η ανταπόκριση στα κελεύσματά της.
Καλλιεργεί το μιμητισμό, ο οποίος γενικεύεται σε μιαν ευρύτερη αποδοχή έξωθεν εντολών. Παράλληλα, εξασθενεί την κρίση και την ιδιαιτερότητα.
Αλλοτριώνει γενικότερα τον άνθρωπο με την προβολή των ασήμαντων και εφήμερων, και τον παραγκωνισμό των σημαντικών προτεραιοτήτων. Διασαλεύει δηλαδή την ιεράρχηση των αξιών.
Συντελεί στην αλλοτρίωση της εθνικής ταυτότητας και στην επιβολή της παγκόσμιας ομοιομορφίας ως προς την αμφίεση, τη συμπεριφορά και τον τρόπο ζωής.

Τι Πρέπει ΝαΓίνει

Η μόδα αποτελεί σημαντικό στοιχείο της σύγχρονης ζωής. Θα ήταν λοιπόν ουτοπικό να προτείνει κάποιος την κατάργησή της. Ωστόσο, χρειάζεται κανείς να:

θέτει προσωπικά κριτήρια ως προς την αποδοχή της μόδας, έτσι ώστε να μη γελοιοποιείται με επιλογές που δεν ταιριάζουν στην προσωπικότητά του.
συνειδητοποιεί ότι η μόδα δεν αποτελεί αυτοσκοπό.
κατανοεί ότι το ρούχο δεν υπάρχει, για να καταδυναστεύει το σώμα και το πνεύμα του ανθρώπου, αλλά για να το προστατεύει και να το αναδεικνύει.
εναρμονίζει την αμφίεσή του με τα κλιματολογικά και κοινωνικά δεδομένα κάθε εποχής.
μην προσκολλάται και υποδουλώνεται στις νέες τάσεις, αλλά να ιεραρχεί σωστά τις προτεραιότητές του.
αντιστέκεται στην «πλύση εγκεφάλου» που επιχειρούν οι διαφημίσεις για την προώθηση της μόδας.