Γλώσσα: 13 εγγραφές -
Νεοελληνική Λογοτεχνία - 13 εγγραφές
http://www.iep.edu.gr/el/anazitisi-thematon
Αγαπητά μου παιδιά, το blog αυτό έχει ως στόχο πρώτον να σας τροφοδοτεί με υλικό χρήσιμο για το μάθημα, γλιτώνοντας τις φωτοτυπίες και αποφεύγοντας το γνωστό: "Ουπς κυρία ξέχασα να φέρω...". Ο δεύτερος στόχος του είναι να γίνει πεδίο έκφρασης και επικοινωνίας μεταξύ μας, πάντα με σεβασμό στη γνώμη και την άποψη του καθενός!
Γλώσσα: 13 εγγραφές -
Νεοελληνική Λογοτεχνία - 13 εγγραφές
http://www.iep.edu.gr/el/anazitisi-thematon
Θέμα Έκθεσης:
Με αφορμή μια συζήτηση στην τάξη σας για το μάθημα της Νεοελληνικής γλώσσας, αποφασίζετε
να συντάξετε ένα άρθρο (250 λέξεις) στη σχολική εφημερίδα στο οποίο: α. θα παρουσιάσετε την
αξία της διδασκαλίας του μαθήματος αυτού στο σχολείο και β. θα διατυπώσετε κάποιες προτάσεις,
ώστε το μάθημα να γίνει πιο ενδιαφέρον και εποικοδομητικό για τους μαθητές.
Υλικό στο blog:
Σχεδιαγράμματα για τη γλώσσα (αξία εκμάθησης της μητρικής γλώσσας)
Επικοινωνιακό πλαίσιο (Άρθρο)
5. Θανάσης Βαλτινός, Φουραντάν
Ερώτηση: Τι συνέβη το βράδυ της Κυριακής 13ης Ιανουαρίου τρέχοντος έτους;
Απάντηση: Την τελευταία εβδομάδα είχα θυμώσει με την κόρη μου Σταυρούλα διότι ενώ ήταν έγκυος μου το απέκρυψε στην αρχή. Μετά μου το αποκάλυψε ότι πράγματι ήταν σε προχωρημένο μήνα, χωρίς να μου λέει με ποιον. Στο χωριό είναι μεγάλο σκάνδαλο να γεννήσει μια ανύπαντρη κοπέλα, γι’ αυτό και επειδή έχω άλλα τρία κορίτσια, και ένα γιο, εθόλωσε το μυαλό μου και
την Κυριακή το βράδυ, γύρω στις εννιά που το ράδιο έλεγε τις ειδήσεις, έβαλα στα παιδιά μου να φάνε. Αφού έβαλα στα άλλα, φακές στα πιάτα τους, έβαλα και στης Ρούλας. Προτού της το δώσω πήγα στο φούρνο που είναι στην αυλή, πήρα ένα μπουκαλάκι γυάλινο με μαύρο βούλωμα που είχε μέσα δηλητήριο φουραντάν και έριξα λίγο στο πιάτο της. Μετά το έβαλα μπροστά της που καθόταν με τα άλλα παιδιά και είδα ότι το έφαγε όλο.
Το δηλητήριο το είχε βάλει στο φούρνο η Ρούλα και μου το είχε δείξει. Το φέρνουν στην κοινότητα για την καταπολέμηση εντόμων στα χτήματα και παίρνει όποιος θέλει. Μετά από λίγο, που έφαγε, βγήκε έξω από το σπίτι και έκανε εμετό. Γύρισε και αφού κάθισε μισή ώρα είπε ότι την
πόναγε η κοιλιά της και πήγε για ύπνο. Εγώ έπλυνα τα πιάτα και κοιμήθηκα μετά από αυτήν, δίπλα της. Την κοίταξα και είδα ότι κοιμόταν κανονικά.
Ερώτηση: Σε ποιο δωμάτιο κοιμηθήκατε και ποιος άλλος κοιμήθηκε εκεί;
Απάντηση: Στο σπίτι μας έχουμε το χειμωνιάτικο και τη σάλα και τους μήνες που κάνει κρύο κοιμόμαστε όλοι μαζί στο χειμωνιάτικο που έχει το τζάκι. Εγώ και στη σειρά τα παιδιά μου στρωματσάδα. Με το φώτημα σκούντησα τη Ρούλα να σηκωθεί και να ανάψει τη φωτιά αλλά δεν κουνιόταν και ήταν παγωμένη. Τότε σηκώθηκα και κατάλαβα ότι είχε πεθάνει.
Ερώτηση: Ποιος υποπτεύεστε ότι ήταν ο αίτιος της εγκυμοσύνης της κόρης σας Σταυρούλας;
Απάντηση: Ο κουνιάδος μου Μιχάλης Ισαακίδης. Ο Μιχάλης ερχόταν στο σπίτι μας συχνά για να έχουν τα παιδιά έναν ίσκιο και με βοήθαγε και εμένα. Με βοήθαγε στις δουλειές, στο αμπέλι κλάδεμα, και άλλες.
Ερώτηση: Διανυκτέρευε στο σπίτι σας ο Μιχάλης Ισαακίδης;
Απάντηση: Καμιά φορά αλλά σπάνια, όταν νύχτωνε και ήταν κουρασμένος για να πάει στο Πλατάνι. (χωριό μόνιμης κατοικίας Μιχαήλ Ισαακίδη).
Ερώτηση: Οταν διανυκτέρευε στο σπίτι σας ο Μιχάλης Ισαακίδης πού κοιμόταν;
Απάντηση: Στο χειμωνιάτικο αλλά του έστρωνα ξεχωριστά, από τη δική μου μεριά.
Ερώτηση: Πώς και πότε νομίζετε ότι ο Μιχάλης Ισαακίδης εκμεταλλεύτηκε την κατάσταση και αποπλάνησε την κόρη σας;
Απάντηση: Ένα βράδυ στο τέλος του περασμένου Αυγούστου που πήγα στον Πύργο για δουλειά, έμεινε στο σπίτι ο Μιχάλης και τότε το πείραξε το κορίτσι. Την άλλη μέρα που γύρισα το κατάλαβα.
Ερώτηση: Γιατί η κόρη σας δεν σας είπε τίποτα και πώς το καταλάβατε;
Απάντηση: Η κόρη μου ήταν νευρική και επιθετική εναντίον μου. Από καιρό δεν τα πηγαίναμε και πολύ καλά και συχνά με κατηγορούσε, όταν έμενε στο σπίτι μας ο θείος της Μιχάλης. Όταν γύρισα από τον Πύργο την ρώτησα τι είχε, και μου είπε ότι δεν είχε τίποτα. Μου είπε ευχαριστώ πολύ για το ενδιαφέρον σου. Και εγώ της έδωσα ένα σκαμπίλι που μου έβγαλε γλώσσα. Τότε μου
είπε, εσύ δεν είσαι μητέρα, και την πήραν τα κλάματα.
Ερώτηση: Μετά από αυτό το επεισόδιο ποια ήταν η συμπεριφορά της κόρης σας;
Απάντηση: Ήταν ευερέθιστη και λιγομίλητη. Φαινόταν μοναχή της. Του Αγίου Νικολάου ψιχάλιζε, γύρισε στο σπίτι βρεγμένη και είχε χώματα στο φουστάνι της. Την ρώτησα πού γύριζε. Ήταν απελπισμένη, πήγε να με αγκαλιάσει και εγώ την απώθησα. Ξεσυνερίστηκα το παιδί μου.
Ερώτηση: Ο Μιχάλης Ισαακίδης τι έκανε στο μεταξύ;
Απάντηση: Ο Μιχάλης αραίωσε. Δύο φορές τον Δεκέμβριο ήρθε στο χωριό αλλά δεν ήρθε στο σπίτι μας. Ο Μιχάλης ήρθε μας έβαλε φωτιά και μετά χάθηκε.
Ερώτηση: Έχετε να προσθέσετε άλλο τι;
Απάντηση: Γυρεύω συγνώμη από τον Θεό, τα παιδιά μου και τους ανθρώπους. Ό,τι έκανα το έκανα γιατί η Ρούλα με είχε φέρει σε απόγνωση. Εγώ τριάντα εφτά χρονών έμεινα χήρα και μεγάλωσα πέντε παιδιά δουλεύοντας όλη την ημέρα και δεν ήθελα τα άλλα μου κορίτσια να πάρουν τον δρόμο που πήρε η Ρούλα μας και μας ντρόπιασε όλους. Και τον μικρό μας γιο.
[Βαλτινός 2015: 11-17]
Θανάσης Βαλτινός
(1932, Καστρί Κυνουρίας. Ζει στην Αθήνα). Βραβευμένος πεζογράφος. Έγραψε επίσης και σενάρια (π.χ. Ταξίδι στα Κύθηρα ταινία του Θ. Αγγελόπουλου. Σκέψου λίγο: μπορεί άραγε η σχέση του με τον κινηματογράφο, μέσω της συγγραφής σεναρίων να επηρέασε και την πεζογραφία του;). Στις ιστορίες του αιχμαλωτίζει στιγμές από τη ζωή απλών ανθρώπων, συχνά κάτω από το
βάρος σημαντικών ιστορικών γεγονότων. Οι τρόποι που αφηγείται πολλές φορές μας ξαφνιάζουν και μας προβληματίζουν καθώς φαίνεται να «αντιγράφουν» πιστά την πραγματικότητα. Οι ιστορίες του δηλαδή δίνονται μέσα από συνεντεύξεις, μαρτυρίες, επιστολές και μας κάνουν να
αναρωτιόμαστε: είναι αλήθεια ή μυθοπλασία;
Μπορείς να δεις αφιέρωμα στον Θ. Βαλτινό εδώ: http://webtv.ert.gr/ert3/28dek2016-digamma-
thanasis-valtinos/ κι εδώ: http://archive.ert.gr/69861/
του Τζ. Ντ. Σάλιντζερ
έτος συγγραφής 1951
Λίγα λόγια για την υπόθεση του έργου:
Ο 16χρονος Χόλντεν Κώλφηλντ το σκάει από
το σχολείο του και δεν γυρίζει στην οικογένειά του αλλά αποφασίζει να
φύγει στην Νέα Υόρκη. Σκέφτεται ότι η μόνη λύση για να ξεπεράσει το
πρόβλημά του είναι να προσποιείται τον μουγκό ώστε να μην χρειάζεται να
επικοινωνεί με τους ανθρώπους. Ο τίτλος «Ο Φύλακας στη Σίκαλη»
προέρχεται από ένα τραγούδι που άκουσε κάποτε ο Χόλντεν. Όταν τον
ρωτάει αδερφή του Φοίβη τι θα ήθελε να ήταν, εκείνος απαντάει ότι θα
ήθελε να είναι φύλακας σε ένα μεγάλο χωράφι σίκαλης όπου θα παίζουν
ανέμελα δεκάδες παιδιά, χωρίς να συνειδητοποιούν τον κίνδυνο που
παραμονεύει αν ξεφύγουν στην άκρη του γκρεμού. Ο Χόλντεν θα ήθελε να
είναι εκεί, παραδίπλα, να τους προστατεύει, να τους προλαβαίνει να μην
πέσουν στον γκρεμό που συμβολίζει τον κόσμο των μεγάλων. Κατά βάθος ο
Χόλντεν θέλει να διασώσει τα παιδιά από την ενηλικίωση, να παραμείνουν
παιδιά, σαν κι αυτόν, σαν τις αδελφές του που λατρεύει. Κι ούτε ωριμάζει
τελικά. Στο τέλος καταρρέει ψυχολογικά και νοσηλεύεται σε ίδρυμα.
Κεφάλαιο 2:
Σε αυτό το κεφάλαιο ο Χόλντεν συναντάει τον καθηγητή ιστορίας, ο οποίος προσπαθεί να καταλάβει την αιτία που οδηγεί τον ήρωα στη σχολική αποτυχία.
https://bonsaistoriesflashfiction.wordpress.com,
Ένα ιστολόγιο για το μικρό διήγημα από το λογοτεχνικό περιοδικό Πλανόδιον
Ρίτα Μπούλγουΐνκελ (Rita Bullwinkel)
(Phylum)
ΜΟΥΝ ΤΟ ΕΙΔΟΣ τοῦ ἄντρα ποὺ ἔβαζε νὰ τοῦ καθαρίζουν τ’ αὐτιά. Ἤμουν τὸ εἶδος τῆς γυναίκας ποὺ δὲν τῆς ἄρεσαν καθόλου οἱ σκύλοι. Συγκατοικούσαμε στὸ σπίτι ἑνὸς δρόμου ποὺ εἶχε τὸ χρῶμα τῆς ἀσφάλτου. Σοῦ εἶπα τὴ γνώμη μου γιὰ σένα. Σοῦ εἶπα νὰ μὴ μ’ ἐνοχλεῖς. Τὸ σπίτι δὲν σοῦ ἀνῆκε. Ὁ ἐν λόγῳ δρόμος ποτὲ δὲν μοῦ ἄρεσε. Εἶχε μιὰ μυρωδιὰ σὰν ἀντιγριππικὸ σιρόπι. Μοῦ ἀρέσει ἐκεῖ ποὺ μένω νὰ μυρίζει ὄμορφα.
Ἤμουν τὸ εἶδος τοῦ ἄντρα ποὺ πήγαινε σὲ συσκέψεις ἐργασίας. Ἤμουν τὸ εἶδος τῆς γυναίκας ποὺ τῆς ἄρεσε τὸ τυρὶ γκούντα. Συγκατοικούσαμε σ’ ἕνα διαμέρισμα δίπλα σ’ ἕνα κατάστημα ντελικατέσεν. Ἔκλεβα χρήματα ἀπὸ τὸ πορτοφόλι σου. Ἤξερα ὅτι ἀπεχθανόσουν τὸ ντύσιμό μου. Ξεγλιστροῦσα ἀπὸ τὸ διαμέρισμα τὶς νύχτες καὶ πήγαινα στὸ Χάρλεμ. Βασικὸ χαρακτηριστικό τῶν πόλεων εἶναι ὅτι ὅλοι μποροῦν νὰ κυκλοφορήσουν παντοῦ καὶ νὰ μὴν τοὺς πάρουν εἴδηση. Ξέραμε ὅτι κάτι τέτοιο διευκόλυνε τὸ παιχνίδι. Μᾶς ἄρεσε ποὺ παιζόταν ἕνα παιχνίδι.
Ἤμουν τὸ εἶδος τῆς γυναίκας ποὺ εὐχαρίστως κολυμποῦσε σὲ πισίνες ξενοδοχείων. Ἤμουν τὸ εἶδος τοῦ ἄντρα ποὺ εὐχαρίστως ἄκουγε στὸ ράδιο θεατρικὰ ἔργα. Δὲν εἴχαμε παιδιά. Ἔβαζες ν’ ἀκούσεις Μότσαρτ καὶ Μπὰχ κι ἔλεγες ὅτι σοῦ ἄρεσε ἡ κλασικὴ μουσικὴ ἀλλὰ ἐγὼ ἤξερα κι ἐσὺ ἤξερες ὅτι δὲν ξέρεις ἄλλους συνθέτες. Μοῦ ἀρέσει ὁ Τζὼν Λέννον. Αὐτὸς δὲν εἶναι συνθέτης. Ποιὸς τὸ λέει;
Ἤμουν τὸ εἶδος τοῦ ἄντρα ποὺ ἔβγαινε ἔξω ἀργὰ τὶς νύχτες κι ὅταν στενοχωριόταν τραβοῦσε τὰ μαλλιά του καὶ γονάτιζε κι ἔκλαιγε. Ἤμουν τὸ εἶδος τῆς γυναίκας ποὺ ἔδινε στὴν ἀνακύκλωση ὅ,τι σκουπίδια εἶχε, ἐπειδὴ ἡ σκέψη ὅτι σιγὰ-σιγὰ σκότωνα τὸν πλανήτη μ’ ἔκανε νὰ θέλω νὰ βγάλω τὰ λυσσακά μου. Ἤμασταν προσκολλημένοι ὁ ἕνας στὸν ἄλλο κυρίως ἀπὸ φόβο.
Ἤμουν τὸ εἶδος τῆς γυναίκας ποὺ κοιτοῦσε ἀπὸ τὸ παράθυρο κι ἔβλεπε μιὰ παρέλαση ἀπὸ ἐλέφαντες, γάτες κι ἀγριογούρουνα. Ἤμουν τὸ εἶδος τοῦ ἄντρα ποὺ ἔκοβε τὸ φαγητό του σὲ πολλὰ μικρὰ κομμάτια, ἔτσι ὥστε οἱ μπουκιὲς ποὺ ἔτρωγε ἦταν σὰν σταφίδες. Συγκατοικούσαμε σ’ ἕνα αὐτοσχέδιο οἴκημα στὸ Βερμόντ. Ξέραμε κι οἱ δυό μας ὅτι οἱ συζητήσεις δὲν ἦταν τὸ δυνατό μας σημεῖο. Κάποτε δὲν μοῦ μίλησες γιὰ ἕναν ὁλόκληρο χρόνο. Σοῦ φαίνεται πολὺ μεγάλο διάστημα;
Ἤμουν τὸ εἶδος τῆς γυναίκας ποὺ σκάλιζε πέτρες κι ἔφτιαχνε βέλη, ποὺ μαγείρευε φίδια κι ἔστρεφε μὲ νοσταλγία τὸ βλέμμα στὸ οὐρανό. Ἤμουν τὸ εἶδος τοῦ ἄντρα ποὺ πιπιλοῦσε ἄχυρα καὶ μαγείρευε μεγάλες ποσότητες φαγητοῦ γιὰ νὰ κερδίσει τὴν ἀγάπη ὅλων. Ξαπλώναμε στὴν ἀμμουδιὰ μιᾶς μακρινῆς παραλίας μέχρι νὰ σαπίσουμε. Τὸ δέρμα μας ἔλιωνε καὶ τ’ ἀπομεινάρια μας ἄσπριζαν στὸν ἥλιο καὶ στὸ τέλος τὰ μικρὰ παιδιὰ ἔρχονταν κι ἔπαιζαν μαζί τους. Τὸ κάστρο τῶν ὀστῶν μας εἶχε γύρω του μιὰ τάφρο καὶ τὸ φεγγάρι ἀνέβαζε τὴν πλημμύρα τῆς θάλασσας τόσο κοντά μας, ποὺ τὸ νερὸ χτυποῦσε τὴν πύλη τοῦ λειψάνου μας. Ἤθελες νὰ φύγεις καὶ ν’ ἀκολουθήσεις τὸ φεγγάρι. Μοῦ ἀρκοῦσε νὰ παραμείνω στὴν ἀμμουδιά. Ἡ ἐπιθυμία σου ἀποδείχτηκε χωρὶς νόημα γιατί στὸ τέλος μᾶς πῆρε καὶ τοὺς δυὸ ἡ θάλασσα.
Πηγή: Ἐπιθεώρηση Bomb (08.02.2018):
Filed under: Bullwinkel Rita,Αγγλικά,Αναστασίου Τάσος,Ερωτας,Θάνατος,Μοναξιά,Συμβολισμός,Φύλα,Φανταστικό,Χαρακτήρες | Tagged: Αγγλόγραπτη Λογοτεχνία,Λογοτεχνία,Τάσος Αναστασίου,Rita Bullwinkel | Τὰ σχόλια στὸ Ρίτα Μπούλγουΐνκελ (Rita Bullwinkel): Συνομοταξίαἔχουν κλείσει
https://bonsaistoriesflashfiction.wordpress.com - Ένα ιστολόγιο για το μικρό διήγημα από το περιοδικό Πλανόδιον
Βασίλης Τσιαμπούσης
ΚΕΙΝΟ ΤΟ ΒΡΑΔΥ ποὺ μπῆκε στὸ καφενεῖο ἦταν πολὺ κουρασμένος. Ρώτησε τὸν καφετζὴ ἂν φάνηκε ὁ Μιχάλης κι ἡ ἀπάντηση στυφὴ πὼς ὄχι. Κάθησε στὸ πλάι καὶ παρακολουθοῦσε μιὰ παρτίδα τάβλι. Μετὰ μισὴ ὥρα βαρέθηκε κι ἔφυγε. Στὸ κρεβάτι του ἀποκοιμήθηκε σὲ δυὸ λεφτά, ὅπως ὅλοι ποὺ βγάζουνε μὲ μόχθο τὸ ψωμί τους. Ἀπόγευμα τῆς ἑπομένης. Ἤρεμος καὶ λυτρωτικὸς ὁ ὕπνος τοῦ μεσημεριοῦ τῆς Παρασκευῆς. Βγῆκε ἀπ’ τὸ μπάνιο, μάζεψε σὲ δυὸ σακοῦλες τὰ σεντόνια καὶ τ’ ἄπλυτα, φόρεσε καθαρὰ ροῦχα καὶ θαύμασε τὸν ἑαυτό του στὸν ὁλόσωμο καθρέφτη. «Καλὰ λέει ὁ Μιχάλης νὰ ξαναπαντρευτῶ, τὴ μπογιά μου τὴν ἔχω…». Εἶδε στὸ κομοδίνο τὴ φωτογραφία τῆς κυρα-Μαρίκας καὶ σοβαρεύτηκε. «Βρεθήκαμε ἀργά, ἔφυγες νωρίς, οὔτε παιδιὰ οὔτε σκυλιά, ὅλ’ ἡ ζωή μας ἕνα τίποτα.» Φεύγοντας ἄφησε τ’ ἄπλυτα στὸ καθαριστήριο. Στὸ πρακτορεῖο πῆρε λαχεῖα, ἔγραψε πρὸ-πὸ κι ἡ διάθεση του ἔσιαξ’ ἐντελῶς. Στὸ καφενεῖο ἀπ’ τοὺς γνωστοὺς δὲν ἤτανε κανείς.
— Φάνηκε ὁ Μιχάλης; Ρώτησε τὸν καφετζῆ. Αὐτὸς τὸν κοίταξε παραξενεμένος στὰ μάτια, πρώτη φορὰ στὰ τόσα χρόνια.
— Ὁ Μιχάλης δὲ θὰ ξαναφανεῖ. Ἀργὰ χτὲς τὸ βράδυ… καταλαβαίνεις… καὶ σήμερα στὶς τρεῖς τὸν κηδέψανε.
Ζαλίστηκε.
— Τὸ Μιχάλη; Γιὰ στάσου, ρέ, ἔτσι ξαφνικά; δὲν εἶχε τίποτα ὁ ἄνθρωπος…
— Πῶς δὲν εἶχε, ὅλοι στὴν ἡλικία του κάτι ἔχουμε, λίγο ζάχαρο, λίγη οὐρία, νὰ μὴ σοῦ βάλω κι ἀπὸ τὶς βαριές… Τέλος πάντων, ζωὴ σὲ λόγου μας… Καὶ πῆγε στὸν μπουφέ.
Βγῆκε ἀπ’ τὸ μαγαζὶ σὰν χαμένος. Ἄρχισε νὰ τριγυρίζει χωρὶς προορισμό. Τὸ κρύο τσουχτερό, εἶχε ἀρχίσει νὰ χιονίζει, μὰ δὲν τό ‘νιωθε. Στὴν πλατεία τὰ φῶτα τῶν διαφημίσεων ἀναβόσβηναν ρυθμικά, πράσινα, κίτρινα, βάφαν τὸ χιόνι, πέρασε ἀπ’ τὸν κινηματογράφο, ἀπὸ ταβέρνες, ἔπειτα μπῆκε στὸ πάρκο, ξαναβγῆκε, ἔψαχνε τόση ὥρα νὰ βρεῖ ἕναν τόπο ποὺ τὸν περπάτησαν μαζὶ ἢ ποὺ κάθισαν νὰ φᾶνε ἢ νὰ πιοῦνε, μὰ τίποτα, γιατί ὁ Μιχάλης ἦταν τὸ ταίρι του μόνο στὸ καφενεῖο, μονάχα στὸ τάβλι, μέσα στὸ τάβλι, κι οἱ κουβέντες καὶ τὰ καλαμπούρια τους ὅλα γύρω ἀπ’ αὐτό, καλαμπούρια τυποποιημένα δηλαδή, στεγνὰ ἀπὸ γοῦστο τώρα ποὺ τὰ σκέφτεται, τὰ ἴδια καὶ τὰ ἴδια κάθε μέρα, ὅπως κι οἱ παρτίδες τους, παιγμένες τρεῖς καὶ τέσσερις φορὲς ἡ καθεμιά, χιλιάδες παρτίδες, τὴν ἴδια πάντα ὥρα, ἕξι μ’ ἐννιά, μ’ ἐννιὰ ἀπαραιτήτως, γιατί ὁ Μιχάλης ἔφευγε ποὺ τὸν περίμενε στὸ σπίτι ἡ γυναίκα του νὰ φέρει τὸ γιαούρτι, κι ἂν ἡ παρτίδα δὲν τέλειωνε στὶς ἐννιά, τὴν ἔκοβαν καὶ τὴ συνέχιζαν τὴν ἑπομένη, γιατί ἡ γυναίκα του ἤτανε γκρινιάρα, «νοικοκυρά, καθαρή, μὲ τὶς ἐκκλησίες της καὶ τὰ ψυχικά της, θαρρεῖς κι εἴμαστε Μπρούκληδες, μὰ ἡ μέση της τὰ τελευταῖα χρόνια σακατεμένη καὶ δυσκολεύεται νὰ κουνηθεῖ κι ὅλο γκρινιάζει», ἡ φουκαριάρα ἡ γυναίκα τοῦ φίλου του, ποὺ ποτὲ του δὲν τὴν εἶδε καὶ τώρα ποὺ τὸ σκέφτεται οὔτε τὸ σπίτι τους ἤξερε, κι ἂν σήμερα τὸ πρωὶ τὸ μάθαινε γιὰ τὴν κηδεία, πόση ντροπή, θά ‘πρεπε νὰ ρωτάει τοὺς ξένους, χρόνια φιλία μὲς στὸ καφενεῖο, μὰ σταματοῦσ’ ἐκεῖ, μόνο στὸ τάβλι, μέσα στὸ τάβλι καὶ ἴσως δὲν ἦταν μόνο ποὺ ἡ γυναίκα ἤτανε στραβὴ καὶ δὲν τὸν κάλεσαν ποτὲ στὸ σπίτι γιὰ φαΐ, κι ἤτανε χῆρος, θὰ μπορούσανε, ἔστω γιὰ ἕναν καφέ, τώρα ποὺ τὸ συλλογιέται καλύτερα «κι ἐσὺ δὲν τὸ ἐπιδίωξες, ἢ γιὰ νὰ λέμε τὰ πράγματα μὲ τ’ ὄνομά τους, τ’ ἀπόφυγες ἀπ’ τὴν ἀρχὴ κι ὕστερα ἔμεινε ἔτσι, ἴσως νὰ σὲ κάλεσε καὶ νὰ μὴν πῆγες, λεπτομέρειες, ποῦ νὰ θυμᾶσαι πιά, ἀλλὰ ἴσως, γιατί ὁ Μιχάλης ἦταν… ἀκροδεξιός, βασιλόφρονας, κι ἐσὺ ἀριστερὸς ἀνένταχτος, καμάρι, ἀγωνιστὴς μ’ ἐξορίες καὶ παραδέξου το πὼς ἀκόμα κι οἱ ταλαιπωρημένοι σὰν κι ἐσένα μερικὲς φορὲς μετρᾶν τοὺς ἄλλους ἀνάλογα μὲ τὴν κομματική τους τοποθέτηση κι ἂς σοῦ κακοφάνηκε, ὅταν κι ἐσένα σὲ μέτρησαν ἄλλοι ἔτσι, θυμᾶσαι δὰ τὴν πρώτη φορὰ ποὺ σοῦ πρότεινε νὰ παίξετε τό ΄κανες πιὸ πολὺ ἀπὸ φιλότιμο κι ὅλο γύριζες κλεφτὰ νὰ δεῖς ἅμα σὲ βλέπουν οἱ «δικοί σου» καὶ τί θὰ λένε, καὶ σὰν κατάλαβες πὼς δὲν τοὺς πολυνοιάζει, γιατὶ μέσα στὸ καφενεῖο μπορεῖς νὰ κάνεις ὅ,τι θές, νὰ παίζεις παρτίδες μ’ ἀλλόθρησκους κι ὁμόθρησκους, μ’ ἀντίθετους πολιτικὰ καὶ μ’ ὁμοϊδεάτες, ἀκόμα καὶ μὲ πούστηδες καὶ μὲ χασικλῆδες, κι αὐτὴ εἶναι ἄλλωστε ὅλ’ ἡ γλύκα τοῦ καφενείου, τότε ἄρχισες νὰ τὴ βρίσκεις μὲ τὸ Μιχάλη, κι ὄχι πὼς ἦταν τίποτα ἰδιαίτερο, συνταξιοῦχος σιδηροδρομικός, τσιγγούνης καὶ γκρινιάρης, μὲ μπόλικα κουσούρια, ἐριστικὸς καὶ στὴ χασούρα καὶ στὸ κέρδος, δυὸ οὖζα ὅλα κι ὅλα δηλαδή, μὰ ἦταν ὁ Μιχάλης σου, τὸ ταίρι σου, ἡ ἀρραβωνιαστικιά σου, ποὺ ἤξερες πὼς θὰ τὸν βρεῖς ἐκεῖ στὶς ἕξι καὶ ἔστω μέχρι τὶς ἐννιά, κι ἔστω μονάχα μὲς στὸ τάβλι, μὰ νά το, τὸ θυμᾶσαι καθαρά, ναί, ἦταν σ’ αὐτὸ τὸ σαντουϊτσάδικο, σ’ ἐκεῖνο τὸ τραπέζι στὸ βάθος, τελειώσατε τὸ τάβλι στὶς ὀχτώμισι κι ἦταν Μεγάλη Παρασκευὴ —ἢ Πέμπτη;— τὸν εἶχε ταράξει στὴ νηστεία ἡ γυναίκα του, «πᾶμε», εἶπες, «νὰ σὲ κεράσω μιὰ ρετσίνα» καὶ φάγατε πατάτες καὶ λουκάνικα καὶ τά ‘πιατε, Μεγάλη Πέμπτη γιὰ μισὴ ὥρα ἔξω ἀπ’ τὸ τάβλι…».
— Μιὰ λουκάνικα καὶ μιὰ πατάτες καὶ ρετσίνα.
Κι ὁ πιτσιρίκος τὰ ‘φερε, σὰν τότε, καὶ πίνει καὶ «φέρε κι ἄλλο», ἔγινε στουπί, «ἐβίβα, Μιχαλούδι, ἄραγε σοῦ ‘βαλαν στὴν κάσα κάνα τάβλι;», «κύριος, κλείνουμε», «ἐντάξει, ὁ λογαριασμὸς δικός μου, Μιχαλάκο μου», καὶ βγῆκε κι ἄρχισε πάλι ἡ περιπλάνηση καὶ χάθηκε, «αὐτὴ ἡ πόλη εἶναι μπερδεμένη κι ἄς εἶναι μιὰ σταλιά, κι ἀπόψε γέρνει, θαρρεῖς τὸ χιόνι ἔπεσε μονόπαντα», θέλει νὰ πάει ἴσια καὶ παίρνει τὰ στενά, μὰ ἔφτασε στὸ σπίτι του ἐπιτέλους μετὰ ἀπὸ δυὸ πεσίματα καὶ τώρα τρίτο, πίσ’ ἀπ’ την πόρτα τῆς αὐλῆς, «ἀπόψε σέρνομαι γιὰ χάρη σου, σὲ ξενυχτάω», μὰ δὲν μπορεῖ νὰ σηκωθεῖ, δὲν ἔχει ὅμως καὶ μεγάλη σημασία, γιατὶ κι ἡ αὐλὴ εἶναι σπίτι μας κι ἔνιωσε ζεστὰ μὲς στὴ δικιά του ἰδιοκτησία κι ἀφέθηκε ἐλεύθερος, Ἀρχάγγελε Μιχαήλ, κι ἀποκοιμήθηκε…
Filed under: Ελληνικά,Θάνατος,Μονόλογος,Μοναξιά,Πόλη-Χώροι,Τσιαμπούσης Βασίλης,Φύλα,Χαρακτήρες,Ψυχογραφία | Tagged: Βασίλης Τσιαμπούσης,Ελληνικό διήγημα,Λογοτεχνία | Τὰ σχόλια στὸ Βασίλης Τσιαμπούσης: Ὁ Μιχάληςἔχουν κλείσει
Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική
1. Η παιδεία δεν αντιμετωπίζει τον άνθρωπο μόνο ως πνευματική παρουσία.
2. Η εκπαίδευση προετοιμάζει την επαγγελματική αποκατάσταση του νέου.
3. Το πανεπιστήμιο προάγει την παιδεία αλλά και την επιστημονική και κοινωνική πρόοδο.
Να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική
1. Είναι καιρός να σχεδιαστεί καλύτερα το αύριο του ελληνικού σχολείου από την πολιτεία.
2. Ανατίθεται από τον δάσκαλο στους μαθητές η οργάνωση και παρουσίαση ορισμένων μαθημάτων.
3. Ένας άνθρωπος θεωρείται "επιτυχημένος" ή "αποτυχημένος" από την κοινή γνώμη με βάση κυρίως την επαγγελματική του πορεία.
Ασκήσεις στην Έκφραση - Έκθεση, Αλ., Σπ.Μητσέλος, Ελληνοεκδοτική
ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ: Ασκήσεις από την Τράπεζα Θεμάτων
Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική ή το αντίστροφο και να αιτιολογήσετε την
επιλογή σύνταξης από τον συγγραφέα.
1. «[Ο αναλφαβητισμός] αναστέλλει την οικονομική ανάπτυξη» .....................
.........................................................................................................................................................
2. «Η μη ολοκλήρωση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης δυσχεραίνει την επιτυχή ενσωμάτωση των ατόμων
στην αγορά εργασίας» ................................
.........................................................................................................................................................
3. «θα πρέπει να αναζητηθούν συστηματικά νέοι τρόποι εκμάθησης ξένων γλωσσών» ..........................
.........................................................................................................................................................
4. «Στον προφορικό συνομιλιακό λόγο το κείμενο [...] προσλαμβάνεται από τον δέκτη» ...................
...........................................................................................................................................................
5. «Έξω από τη χώρα μας πάλι δεν έχουμε προβάλει την ελληνική γλώσσα με σωστό και ουσιαστικό
τρόπο». ..............................................
........................................................................................................................................................
6. «Η τυπογραφία διεύρυνε τη γλωσσική ποικιλία με τα ποικίλα «εργαλεία» του γραπτού λόγου».
....................................
............................................................................................................................................................
7. «...από τα περισσότερα δικτατορικά καθεστώτα απαγορεύεται η σάτιρα και η κωμωδία...»
.................................
........................................................................................................................................................
8. «Οι γονείς κυριεύονται από [....] φόβους για τον αποχωρισμό των παιδιών». .............................................
.........................................................................................................................................................
9. «Η κοινωνία πρέπει να οργανώσει την κοινωνικοποίηση των νέων» ..............................
.........................................................................................................................................................
10. «Το προσωπικό στυλ ελεύθερου χρόνου επηρεάζεται και διαμορφώνεται από την οικογένεια».
....................................
.........................................................................................................................................................11. «Ο Βιτγκενστάιν δεν μας έχει διδάξει μόνο». ..................................
.........................................................................................................................................................
12. «Μαθήματα ελληνικής γλώσσας προσφέρονται σήμερα σχεδόν από όλα τα πανεπιστήμια της χώρας».
..........................................
.........................................................................................................................................................
13. «Η ελληνική διδάσκεται ως δεύτερη γλώσσα [από ειδικευμένο διδακτικό προσωπικό]». ............
.........................................................................................................................................................
14. «Η σάτιρα από τη μια μεριά ξεσκεπάζει την ανοησία και από την άλλη καυτηριάζει το κακό»
............................
.........................................................................................................................................................
15. «Η διάψευση αυτή προκαλεί το γέλιο» ....................................
.........................................................................................................................................................
16. «[Το Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας] αντιμετωπίζει ισότιμα τις σύγχρονες ευρωπαϊκές
γλώσσες». ........................................
.........................................................................................................................................................
17. «Η έννοια του εγγραμματισμού δεν έχει κατακτηθεί από την πλειονότητα των παιδιών». ......................
.........................................................................................................................................................
18. «Μια τέτοια διαδικασία δημιουργεί αναπόφευκτες εντάσεις και πιθανές συγκρούσεις με το
περιβάλλον, ανασφάλεια, αλλά και συγχρόνως έξαψη και διάθεση για πειραματισμούς». .........................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
19. «ο ευκολόπιστος [..] γοητεύεται από τη ρητορική τους αξία» ......................................
.........................................................................................................................................................
20. «Τα στοιχεία-σοκ παρουσίασε η Unesco, με αφορμή τη χθεσινή, παγκόσμια ημέρα για την εξάλειψη
του αναλφαβητισμού». .......................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
21. «Η Ελλάδα κατατάσσεται από τον ΟΗΕ στην 35η θέση παγκοσμίως, καθώς τα περισσότερα
αναπτυγμένα κράτη του κόσμου έχουν εξαλείψει το πρόβλημα του αναλφαβητισμού».
.........................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ: Θέματα Πανελληνίων Εξετάσεων
Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική στο απόσπασμα που ακολουθεί:
«Από την άλλη, ο ίδιος ο άνθρωπος σφραγίζει την ιστορική πορεία του με πολέμους και αγριότητες,
θεοποιεί τα υλικά αγαθά και συντηρεί την αδικία και τις ανισότητες». (Πανελλήνιες 2013)
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνταξης στις παρακάτω φράσεις και να τις μετατρέψετε στο αντίθετο
είδος: (Πανελλήνιες 2012)
∆ιαγράφει ο τεχνίτης τα πλαίσια μιας πάντα ευνομούμενης και ισορροπημένης πολιτείας.
..............................................................................................................................................................................
∆άμασε η ελληνική τέχνη το ζώο πριν ανακαλύψει τον τέλειο άνθρωπο.
..............................................................................................................................................................................
Να μετατραπεί η παθητική σύνταξη του παρακάτω αποσπάσματος σε ενεργητική. (Πανελλήνιες 2010)
«Τα ανθρώπινα δικαιώματα στην ασφάλεια, στην Υγεία και στον βιοπορισμό απειλούνται όλο και πιο
πολύ από τις αλλαγές στο κλίμα της Γης».
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
Να αναγνωριστεί το είδος της σύνταξης (ενεργητικής ή παθητικής) στις παρακάτω προτάσεις και να
μετατραπεί η καθεμιά σύνταξη στην αντίθετή της: (Πανελλήνιες 2009)
α) «...γιατί εδώ την αυθεντία, όταν κι’ όπου υπάρχει, με τρόπο πάντως ελέγξιμο, δεν την περιφρουρεί
καμμιά αστυνομική δύναμη.»
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
β) «Η μάχη του ανθρώπου δεν θα χαθεί ενόσω θα υπάρχει καταφυγή του Λόγου, το βιβλίο».
..............................................................................................................................................................................
Να ξαναγράψετε τις παρακάτω περιόδους μετατρέποντας την ενεργητική σύνταξη σε παθητική:
(Πανελλήνιες 2008)
α. «γιατί τον ηρωισμό τον γεννά μια πίστη»
..............................................................................................................................................................................
β. «Γιατί λύσεις δεν γεννούν· γεννούν περιπλοκές και οξύνουν το καθεστώς της βαρβαρότητας»
..............................................................................................................................................................................
Να επισημάνετε με ποια σημασία (κυριολεκτική/δηλωτική ή μεταφορική/συνυποδηλωτική) χρησιμοποιούνται στις παρακάτω περιόδους οι τονισμένες λέξεις/φράσεις.
1. Η γυμναστική είναι απαραίτητη για την υγεία του ανθρώπου
2. Στην αστυνομία έχει σημάνει συναγερμός μετά τα συνεχή κρούσματα διαρρήξεων.
3. Η μόδα είναι μια σιωπηλή γλώσσα.
4. Ο Κώστας κατάφερε να λύσει τα κορδόνια του.
5. Ο γιατρός είπε ότι το τραύμα στο πόδι του είναι ασήμαντο.
6. Το άγχος της επιτυχίας τραυματίζει την ψυχική μας υγεία.
7. Οι διαφορές μεταξύ των ανθρώπων πρέπει να επιλύονται με τον γόνιμο διάλογο.
8. Η γη στην περιοχή μας είναι πολύ εύφορη.
9. Το σχολείο καλλιεργεί την κριτική σκέψη.
10. Η ευρεία υιοθέτηση της χρήσης υπολογιστών έχει και αρνητικές συνέπειες.
11. Στα ομαδικά αθλήματα μαθαίνεις να θυσιάζεις τις ατομικές χαρές για το συμφέρον της ομάδας.
Ασκήσεις στην Έκθεση - Έκφραση, Αλ., Σπ.Μητσέλος, Ελληνοεκδοτική.
...τι γίνεται τώρα στις άδειες τάξεις;
Γράψτε ένα δυστοπικό σενάριο ή απλά ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας με βάση το παραπάνω ερώτημα.
Υ.Γ. Έγκυρες πηγές μας ενημέρωσαν ότι στο σχολείο μας έχουν εισβάλει ορδές άγριων εντόμων και έχουν κάνει κατάληψη στις τάξεις.
Η «τηλεκπαίδευση» παρουσιάζεται ως πανάκεια στην εποχή της καραντίνας. Η καθημερινή ζωή των μαθητών και μαθητριών όλων των βαθμίδων είναι για ώρες καθηλωμένη μπροστά από μια ψηφιακή οθόνη και «εκπαιδεύεται» ή παιδεύεται. Τι άνθρωποι διαμορφώνονται έτσι και τι προβλήματα γεννιούνται;
Ο Μισέλ Ντεσμυρζέ, καθηγητής νευροεπιστημών, έχει ασχοληθεί επανειλημμένα με τις επιπτώσεις από την πολύωρη έκθεση των παιδιών και των εφήβων στις ψηφιακές οθόνες. Στο έργο του Η κατασκευή του ψηφιακού ηλίθιου (2019) επισημαίνει ότι οι γενιές που γεννήθηκαν μετά το 2000 είναι οι πρώτες γενιές των οποίων ο δείκτης νοημοσύνης θα είναι μικρότερος από αυτόν των προηγούμενων γενεών, λόγω του βομβαρδισμού τους από την «πολλαπλή οθόνη» («έξυπνα» κινητά, τάμπλετ, υπολογιστές, τηλεόραση). Η Γκ. Τόιχερτ–Νουντ, καθηγήτρια νευροεγκεφαλικής φυσιολογίας, είναι πιο απαισιόδοξη: Μια ολόκληρη γενιά ψηφιακά εκτεθέντων παιδιών θα παραμείνει εγκεφαλικά στα επίπεδα των παιδιών της Λίθινης Εποχής.
Συνοδά προβλήματα αυτής της κατάστασης είναι αυτά που αφορούν τη διανοητική, ψυχική και σωματική υγεία τους: γλωσσική ανεπάρκεια και έλλειψη δημιουργικότητας, διάσπαση προσοχής, εξασθένιση της μνήμης, επιθετικότητα, κατάθλιψη, κυκλοθυμία, διαταραχές ύπνου, δυσχέρειες στην κινητικότητα, παχυσαρκία, πρώιμος διαβήτης.
Οι ειδικοί στηρίζουν τις θέσεις τους στο γεγονός ότι αποκόπτονται τα παιδιά από το ανθρώπινο και φυσικό περιβάλλον εκείνο που καθορίζει την ανάπτυξη του μετωπιαίου λοβού του εγκεφάλου, υπεύθυνου για την ανάπτυξη της συνείδησης, της κρίσης, της σχέσης με τον χώρο και τον χρόνο, τη συναισθηματική ωρίμαση. Η υποκατάσταση αυτού του περιβάλλοντος από το ψηφιακό δεν επιταχύνει, όπως εσφαλμένα υποστηρίζεται από ορισμένους, την πρόσληψη της γνώσης. Αντίθετα παραβιάζει τον αναγκαίο και αργό χρόνο απόκτησής της, από τη γέννηση ενός ανθρώπου έως τα δεκαέξι του χρόνια. Όπως σημειώνει και ο καθηγητής Βιοχημείας Χ. Γεωργίου «η πολυδιαφημιζόμενη ψηφιακή σχολική εκπαίδευση πλήττει καίρια την ωρίμανση αυτών των βασικών ζωτικών διανοητικών ιδιοτήτων στον παιδικό εγκέφαλο». Η φυσική σχολική διαδικασία απόκτησης της γνώσης δεν μπορεί να αντικατασταθεί από την ψηφιακή.
Η φυσική σχολική διαδικασία απόκτησης της γνώσης
δεν μπορεί να αντικατασταθεί από την ψηφιακή
Η τελευταία όμως με το όνομα «τηλεκπαίδευση» παρουσιάζεται ως
πανάκεια στην εποχή της καραντίνας. Η καθημερινή ζωή των μαθητών και
μαθητριών όλων των βαθμίδων είναι για ώρες καθηλωμένη μπροστά από μια
ψηφιακή οθόνη και «εκπαιδεύεται» ή παιδεύεται. Ο Ν. Ανδριώτης είχε πει
κάποτε ότι η νέα ελληνική γλώσσα είναι η μοναδική γλώσσα στην οποία το
ρήμα «παιδεύω» κατέστη συνώνυμο του «βασανίζω». Ο σοφός δάσκαλος εστίαζε
κυρίως στην αυταρχική και τυπολατρική διδασκαλία που κυριαρχούσε στην
εποχή του. Η επισήμανσή του όμως αποκτά σήμερα νέες διαστάσεις.
Η πρώτη είναι η αποκάλυψη των τεράστιων κοινωνικών ανισοτήτων που
δοκιμάζουν πλήθος οικογενειών που δεν έχουν τα διαθέσιμα γι’ αυτήν μέσα.
Η δεύτερη είναι η ακύρωση κάθε δημιουργικής παιδαγωγικής και μορφωτικής
πράξης. Τη θέση της σχολικής τάξης καταλαμβάνουν πλέον οθόνες
κατανεμημένες σε τετραγωνάκια με τα ονόματα των μαθητών και σε μια μικρή
οθόνη το πρόσωπο του καθηγητή ή της καθηγήτριας (αν το «αντέχει» η
σύνδεση) να «παραδίδει» το μάθημα. Μια μετωπική δασκαλοκεντρική απρόσωπη
διάλεξη έχει αντικαταστήσει την αλληλεπίδραση και την αμεσότητα. Η
προσπάθεια για διάλογο με τη συμμετοχή των «διδασκομένων» προσκρούει σε
τεχνικές δυσκολίες, στην τυποποιημένη διαδικασία λήψης του λόγου, στην
απουσία διάδρασης. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι τα παιδιά, ιδίως των
τάξεων του Λυκείου, βιώνουν μια πολύ σκληρή πραγματικότητα.
«Εφτά ώρες και αν, κυρία! Όταν προσπαθούμε να κοιμηθούμε», ήταν η απάντηση ενός μαθητή μου όταν ρώτησα πόσες ώρες περνούν μακριά από τον υπολογιστή. Άλλοι και άλλες: «Δεν έχω όρεξη πια για τίποτα», «Δεν καταλαβαίνω τι κάνω», «Δεν έχω κάτι νέο να περιμένω», «Η ζωή μου περνάει αργά», «Οθόνη, κουζίνα, μπάνιο, κρεβάτι», «Αβεβαιότητα», «Η ζωή μου είναι ένα μεγάλο ‘’χωρίς’’: φίλους, συγγενείς, αγαπημένους, βόλτα, ελευθερία», «Δεν είμαι πλέον ο εαυτός μου».
Τα παιδιά «που ξέρουν πάντα την αλήθεια» σκιαγραφούν με τα λόγια τους τον Homo numericus, τον ψηφιακό άνθρωπο ή μετα-άνθρωπο(!) όπως αποκαλούν οι τεχνοκράτες της Σίλικον Βάλεϊ το κατασκεύασμά τους. Γι’ αυτό και προσπαθούν να εξαφανίσουν τον άνθρωπο-δημιουργό, τον ανθρώπινο άνθρωπο. Γι’ αυτό και τρέμουν την εμφάνισή του. Ας σκεφτούμε λοιπόν το πώς θα γίνει αυτό.