Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου 2020

Έκθεση για τα Χριστούγεννα

 

Θέμα Έκθεσης:



Με αφορμή μια συζήτηση στην τάξη σας για το μάθημα της Νεοελληνικής γλώσσας, αποφασίζετε


να συντάξετε ένα άρθρο (250 λέξεις) στη σχολική εφημερίδα στο οποίο: α. θα παρουσιάσετε την


αξία της διδασκαλίας του μαθήματος αυτού στο σχολείο και β. θα διατυπώσετε κάποιες προτάσεις,


ώστε το μάθημα να γίνει πιο ενδιαφέρον και εποικοδομητικό για τους μαθητές.



Υλικό στο blog:

  • Σχεδιαγράμματα για τη γλώσσα (αξία εκμάθησης της μητρικής γλώσσας)

  • Επικοινωνιακό πλαίσιο (Άρθρο)


Τετάρτη 16 Δεκεμβρίου 2020

Φουραντάν


 5. Θανάσης Βαλτινός, Φουραντάν


Ερώτηση: Τι συνέβη το βράδυ της Κυριακής 13ης Ιανουαρίου τρέχοντος έτους;
 

Απάντηση: Την τελευταία εβδομάδα είχα θυμώσει με την κόρη μου Σταυρούλα διότι ενώ ήταν έγκυος μου το απέκρυψε στην αρχή. Μετά μου το αποκάλυψε ότι πράγματι ήταν σε προχωρημένο μήνα, χωρίς να μου λέει με ποιον. Στο χωριό είναι μεγάλο σκάνδαλο να γεννήσει μια ανύπαντρη κοπέλα, γι’ αυτό και επειδή έχω άλλα τρία κορίτσια, και ένα γιο, εθόλωσε το μυαλό μου και
την Κυριακή το βράδυ, γύρω στις εννιά που το ράδιο έλεγε τις ειδήσεις, έβαλα στα παιδιά μου να φάνε. Αφού έβαλα στα άλλα, φακές στα πιάτα τους, έβαλα και στης Ρούλας. Προτού της το δώσω πήγα στο φούρνο που είναι στην αυλή, πήρα ένα μπουκαλάκι γυάλινο με μαύρο βούλωμα που είχε μέσα δηλητήριο φουραντάν και έριξα λίγο στο πιάτο της. Μετά το έβαλα μπροστά της που καθόταν με τα άλλα παιδιά και είδα ότι το έφαγε όλο.
Το δηλητήριο το είχε βάλει στο φούρνο η Ρούλα και μου το είχε δείξει. Το φέρνουν στην κοινότητα για την καταπολέμηση εντόμων στα χτήματα και παίρνει όποιος θέλει. Μετά από λίγο, που έφαγε, βγήκε έξω από το σπίτι και έκανε εμετό. Γύρισε και αφού κάθισε μισή ώρα είπε ότι την
πόναγε η κοιλιά της και πήγε για ύπνο. Εγώ έπλυνα τα πιάτα και κοιμήθηκα μετά από αυτήν, δίπλα της. Την κοίταξα και είδα ότι κοιμόταν κανονικά.
 

Ερώτηση: Σε ποιο δωμάτιο κοιμηθήκατε και ποιος άλλος κοιμήθηκε εκεί;
 

Απάντηση: Στο σπίτι μας έχουμε το χειμωνιάτικο και τη σάλα και τους μήνες που κάνει κρύο κοιμόμαστε όλοι μαζί στο χειμωνιάτικο που έχει το τζάκι. Εγώ και στη σειρά τα παιδιά μου στρωματσάδα. Με το φώτημα σκούντησα τη Ρούλα να σηκωθεί και να ανάψει τη φωτιά αλλά δεν κουνιόταν και ήταν παγωμένη. Τότε σηκώθηκα και κατάλαβα ότι είχε πεθάνει.
 

Ερώτηση: Ποιος υποπτεύεστε ότι ήταν ο αίτιος της εγκυμοσύνης της κόρης σας Σταυρούλας;
 

Απάντηση: Ο κουνιάδος μου Μιχάλης Ισαακίδης. Ο Μιχάλης ερχόταν στο σπίτι μας συχνά για να έχουν τα παιδιά έναν ίσκιο και με βοήθαγε και εμένα. Με βοήθαγε στις δουλειές, στο αμπέλι κλάδεμα, και άλλες.
 

Ερώτηση: Διανυκτέρευε στο σπίτι σας ο Μιχάλης Ισαακίδης;
 

Απάντηση: Καμιά φορά αλλά σπάνια, όταν νύχτωνε και ήταν κουρασμένος για να πάει στο Πλατάνι. (χωριό μόνιμης κατοικίας Μιχαήλ Ισαακίδη).
 

Ερώτηση: Οταν διανυκτέρευε στο σπίτι σας ο Μιχάλης Ισαακίδης πού κοιμόταν;
Απάντηση: Στο χειμωνιάτικο αλλά του έστρωνα ξεχωριστά, από τη δική μου μεριά.
 

Ερώτηση: Πώς και πότε νομίζετε ότι ο Μιχάλης Ισαακίδης εκμεταλλεύτηκε την κατάσταση και αποπλάνησε την κόρη σας;

Απάντηση: Ένα βράδυ στο τέλος του περασμένου Αυγούστου που πήγα στον Πύργο για δουλειά, έμεινε στο σπίτι ο Μιχάλης και τότε το πείραξε το κορίτσι. Την άλλη μέρα που γύρισα το κατάλαβα.


Ερώτηση: Γιατί η κόρη σας δεν σας είπε τίποτα και πώς το καταλάβατε;
 

Απάντηση: Η κόρη μου ήταν νευρική και επιθετική εναντίον μου. Από καιρό δεν τα πηγαίναμε και πολύ καλά και συχνά με κατηγορούσε, όταν έμενε στο σπίτι μας ο θείος της Μιχάλης. Όταν γύρισα από τον Πύργο την ρώτησα τι είχε, και μου είπε ότι δεν είχε τίποτα. Μου είπε ευχαριστώ πολύ για το ενδιαφέρον σου. Και εγώ της έδωσα ένα σκαμπίλι που μου έβγαλε γλώσσα. Τότε μου
είπε, εσύ δεν είσαι μητέρα, και την πήραν τα κλάματα.
 

Ερώτηση: Μετά από αυτό το επεισόδιο ποια ήταν η συμπεριφορά της κόρης σας;
 

Απάντηση: Ήταν ευερέθιστη και λιγομίλητη. Φαινόταν μοναχή της. Του Αγίου Νικολάου ψιχάλιζε, γύρισε στο σπίτι βρεγμένη και είχε χώματα στο φουστάνι της. Την ρώτησα πού γύριζε. Ήταν απελπισμένη, πήγε να με αγκαλιάσει και εγώ την απώθησα. Ξεσυνερίστηκα το παιδί μου.
 

Ερώτηση: Ο Μιχάλης Ισαακίδης τι έκανε στο μεταξύ;
 

Απάντηση: Ο Μιχάλης αραίωσε. Δύο φορές τον Δεκέμβριο ήρθε στο χωριό αλλά δεν ήρθε στο σπίτι μας. Ο Μιχάλης ήρθε μας έβαλε φωτιά και μετά χάθηκε.
 

Ερώτηση: Έχετε να προσθέσετε άλλο τι;
Απάντηση: Γυρεύω συγνώμη από τον Θεό, τα παιδιά μου και τους ανθρώπους. Ό,τι έκανα το έκανα γιατί η Ρούλα με είχε φέρει σε απόγνωση. Εγώ τριάντα εφτά χρονών έμεινα χήρα και μεγάλωσα πέντε παιδιά δουλεύοντας όλη την ημέρα και δεν ήθελα τα άλλα μου κορίτσια να πάρουν τον δρόμο που πήρε η Ρούλα μας και μας ντρόπιασε όλους. Και τον μικρό μας γιο.
[Βαλτινός 2015: 11-17]

 

Θανάσης Βαλτινός
(1932, Καστρί Κυνουρίας. Ζει στην Αθήνα). Βραβευμένος πεζογράφος. Έγραψε επίσης και σενάρια (π.χ. Ταξίδι στα Κύθηρα ταινία του Θ. Αγγελόπουλου. Σκέψου λίγο: μπορεί άραγε η σχέση του με τον κινηματογράφο, μέσω της συγγραφής σεναρίων να επηρέασε και την πεζογραφία του;). Στις ιστορίες του αιχμαλωτίζει στιγμές από τη ζωή απλών ανθρώπων, συχνά κάτω από το
βάρος σημαντικών ιστορικών γεγονότων. Οι τρόποι που αφηγείται πολλές φορές μας ξαφνιάζουν και μας προβληματίζουν καθώς φαίνεται να «αντιγράφουν» πιστά την πραγματικότητα. Οι ιστορίες του δηλαδή δίνονται μέσα από συνεντεύξεις, μαρτυρίες, επιστολές και μας κάνουν να
αναρωτιόμαστε: είναι αλήθεια ή μυθοπλασία;
Μπορείς να δεις αφιέρωμα στον Θ. Βαλτινό εδώ: http://webtv.ert.gr/ert3/28dek2016-digamma-
thanasis-valtinos/ κι εδώ: http://archive.ert.gr/69861/

Ο φύλακας στη Σίκαλη

Ο φύλακας στη Σίκαλη

του Τζ. Ντ. Σάλιντζερ

έτος συγγραφής 1951 

Λίγα λόγια για την υπόθεση του έργου:
Ο 16χρονος Χόλντεν Κώλφηλντ το σκάει από το σχολείο του και δεν γυρίζει στην οικογένειά του αλλά αποφασίζει να φύγει στην Νέα Υόρκη. Σκέφτεται ότι η μόνη λύση για να ξεπεράσει το πρόβλημά του είναι να προσποιείται τον μουγκό ώστε να μην χρειάζεται να επικοινωνεί με τους ανθρώπους. Ο τίτλος «Ο Φύλακας στη Σίκαλη» προέρχεται από ένα τραγούδι που άκουσε κάποτε ο Χόλντεν. Όταν τον ρωτάει αδερφή του Φοίβη τι θα ήθελε να ήταν, εκείνος απαντάει ότι θα ήθελε να είναι φύλακας σε ένα μεγάλο χωράφι σίκαλης όπου θα παίζουν ανέμελα δεκάδες παιδιά, χωρίς να συνειδητοποιούν τον κίνδυνο που παραμονεύει αν ξεφύγουν στην άκρη του γκρεμού. Ο Χόλντεν θα ήθελε να είναι εκεί, παραδίπλα, να τους προστατεύει, να τους προλαβαίνει να μην πέσουν στον γκρεμό που συμβολίζει τον κόσμο των μεγάλων. Κατά βάθος ο Χόλντεν θέλει να διασώσει τα παιδιά από την ενηλικίωση, να παραμείνουν παιδιά, σαν κι αυτόν, σαν τις αδελφές του που λατρεύει. Κι ούτε ωριμάζει τελικά. Στο τέλος καταρρέει ψυχολογικά και νοσηλεύεται σε ίδρυμα.

Κεφάλαιο 2:

Σε αυτό το κεφάλαιο ο Χόλντεν συναντάει τον καθηγητή ιστορίας, ο οποίος προσπαθεί να καταλάβει την αιτία που οδηγεί τον ήρωα στη σχολική αποτυχία.


 

Γιατί ο «Φύλακας στη σίκαλη» είναι ακόμα αξεπέραστος

 

 

 

 

ταινία : Stand by me

Συνομοταξία

 https://bonsaistoriesflashfiction.wordpress.com,

Ένα ιστολόγιο για το μικρό διήγημα από το λογοτεχνικό περιοδικό Πλανόδιον



Ρί­τα Μπούλ­γου­ΐν­κελ (Rita Bullwinkel): Συνομοταξία

Ρί­τα Μπούλ­γου­ΐν­κελ (Rita Bullwinkel)

Συ­νο­μο­τα­ξί­α

(Phylum)

ΜΟΥΝ ΤΟ ΕΙΔΟΣ τοῦ ἄν­τρα ποὺ ἔ­βα­ζε νὰ τοῦ κα­θα­ρί­ζουν τ’ αὐ­τιά. Ἤ­μουν τὸ εἶ­δος τῆς γυ­ναί­κας ποὺ δὲν τῆς ἄ­ρε­σαν κα­θό­λου οἱ σκύ­λοι. Συγ­κα­τοι­κού­σα­με στὸ σπί­τι ἑ­νὸς δρό­μου ποὺ εἶ­χε τὸ χρῶ­μα τῆς ἀ­σφάλ­του. Σοῦ εἶ­πα τὴ γνώ­μη μου γιὰ σέ­να. Σοῦ εἶ­πα νὰ μὴ μ’ ἐ­νο­χλεῖς. Τὸ σπί­τι δὲν σοῦ ἀ­νῆ­κε. Ὁ ἐν λό­γῳ δρό­μος πο­τὲ δὲν μοῦ ἄ­ρε­σε. Εἶ­χε μιὰ μυ­ρω­διὰ σὰν ἀν­τι­γριπ­πι­κὸ σι­ρό­πι. Μοῦ ἀ­ρέ­σει ἐ­κεῖ ποὺ μέ­νω νὰ μυ­ρί­ζει ὄ­μορ­φα.

        Ἤ­μουν τὸ εἶ­δος τοῦ ἄν­τρα ποὺ πή­γαι­νε σὲ συ­σκέ­ψεις ἐρ­γα­σί­ας. Ἤ­μουν τὸ εἶ­δος τῆς γυ­ναί­κας ποὺ τῆς ἄ­ρε­σε τὸ τυ­ρὶ γκούν­τα. Συγ­κα­τοι­κού­σα­με σ’ ἕ­να δι­α­μέ­ρι­σμα δί­πλα σ’ ἕ­να κα­τά­στη­μα ντε­λι­κα­τέ­σεν. Ἔ­κλε­βα χρή­μα­τα ἀ­πὸ τὸ πορ­το­φό­λι σου. Ἤ­ξε­ρα ὅ­τι ἀ­πε­χθα­νό­σουν τὸ ντύ­σι­μό μου. Ξε­γλι­στροῦ­σα ἀ­πὸ τὸ δι­α­μέ­ρι­σμα τὶς νύ­χτες καὶ πή­γαι­να στὸ Χάρ­λεμ. Βα­σι­κὸ χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό τῶν πό­λε­ων εἶ­ναι ὅ­τι ὅ­λοι μπο­ροῦν νὰ κυ­κλο­φο­ρή­σουν παν­τοῦ καὶ νὰ μὴν τοὺς πά­ρουν εἴ­δη­ση. Ξέ­ρα­με ὅ­τι κά­τι τέ­τοι­ο δι­ευ­κό­λυ­νε τὸ παι­χνί­δι. Μᾶς ἄ­ρε­σε ποὺ παι­ζό­ταν ἕ­να παι­χνί­δι.

        Ἤ­μουν τὸ εἶ­δος τῆς γυ­ναί­κας ποὺ εὐ­χα­ρί­στως κο­λυμ­ποῦ­σε σὲ πι­σί­νες ξε­νο­δο­χεί­ων. Ἤ­μουν τὸ εἶ­δος τοῦ ἄν­τρα ποὺ εὐ­χα­ρί­στως ἄ­κου­γε στὸ ρά­διο θε­α­τρι­κὰ ἔρ­γα. Δὲν εἴ­χα­με παι­διά. Ἔ­βα­ζες ν’ ἀ­κού­σεις Μό­τσαρτ καὶ Μπὰχ κι ἔ­λε­γες ὅ­τι σοῦ ἄ­ρε­σε ἡ κλα­σι­κὴ μου­σι­κὴ ἀλ­λὰ ἐ­γὼ ἤ­ξε­ρα κι ἐ­σὺ ἤ­ξε­ρες ὅ­τι δὲν ξέ­ρεις ἄλ­λους συν­θέ­τες. Μοῦ ἀ­ρέ­σει ὁ Τζὼν Λέν­νον. Αὐ­τὸς δὲν εἶ­ναι συν­θέ­της. Ποι­ὸς τὸ λέ­ει;

        Ἤ­μουν τὸ εἶ­δος τοῦ ἄν­τρα ποὺ ἔ­βγαι­νε ἔ­ξω ἀρ­γὰ τὶς νύ­χτες κι ὅ­ταν στε­νο­χω­ρι­ό­ταν τρα­βοῦ­σε τὰ μαλ­λιά του καὶ γο­νά­τι­ζε κι ἔ­κλαι­γε. Ἤ­μουν τὸ εἶ­δος τῆς γυ­ναί­κας ποὺ ἔ­δι­νε στὴν ἀ­να­κύ­κλω­ση ὅ,τι σκου­πί­δια εἶ­χε, ἐ­πει­δὴ ἡ σκέ­ψη ὅ­τι σι­γὰ-σι­γὰ σκό­τω­να τὸν πλα­νή­τη μ’ ἔ­κα­νε νὰ θέ­λω νὰ βγά­λω τὰ λυσ­σα­κά μου. Ἤ­μα­σταν προ­σκολ­λη­μέ­νοι ὁ ἕ­νας στὸν ἄλ­λο κυ­ρί­ως ἀ­πὸ φό­βο.

        Ἤ­μουν τὸ εἶ­δος τῆς γυ­ναί­κας ποὺ κοι­τοῦ­σε ἀ­πὸ τὸ πα­ρά­θυ­ρο κι ἔ­βλε­πε μιὰ πα­ρέ­λα­ση ἀ­πὸ ἐ­λέ­φαν­τες, γά­τες κι ἀ­γρι­ο­γού­ρου­να. Ἤ­μουν τὸ εἶ­δος τοῦ ἄν­τρα ποὺ ἔ­κο­βε τὸ φα­γη­τό του σὲ πολ­λὰ μι­κρὰ κομ­μά­τια, ἔ­τσι ὥ­στε οἱ μπου­κι­ὲς ποὺ ἔ­τρω­γε ἦ­ταν σὰν στα­φί­δες. Συγ­κα­τοι­κού­σα­με σ’ ἕ­να αὐ­το­σχέ­διο οἴ­κη­μα στὸ Βερ­μόντ. Ξέ­ρα­με κι οἱ δυ­ό μας ὅ­τι οἱ συ­ζη­τή­σεις δὲν ἦ­ταν τὸ δυ­να­τό μας ση­μεῖ­ο. Κά­πο­τε δὲν μοῦ μί­λη­σες γιὰ ἕ­ναν ὁ­λό­κλη­ρο χρό­νο. Σοῦ φαί­νε­ται πο­λὺ με­γά­λο δι­ά­στη­μα;

        Ἤ­μουν τὸ εἶ­δος τῆς γυ­ναί­κας ποὺ σκά­λι­ζε πέ­τρες κι ἔ­φτια­χνε βέ­λη, ποὺ μα­γεί­ρευ­ε φί­δια κι ἔ­στρε­φε μὲ νο­σταλ­γί­α τὸ βλέμ­μα στὸ οὐ­ρα­νό. Ἤ­μουν τὸ εἶ­δος τοῦ ἄν­τρα ποὺ πι­πι­λοῦ­σε ἄ­χυ­ρα καὶ μα­γεί­ρευ­ε με­γά­λες πο­σό­τη­τες φα­γη­τοῦ γιὰ νὰ κερ­δί­σει τὴν ἀ­γά­πη ὅ­λων. Ξα­πλώ­να­με στὴν ἀμ­μου­διὰ μιᾶς μα­κρι­νῆς πα­ρα­λί­ας μέ­χρι νὰ σα­πί­σου­με. Τὸ δέρ­μα μας ἔ­λι­ω­νε καὶ τ’ ἀ­πο­μει­νά­ρια μας ἄ­σπρι­ζαν στὸν ἥ­λιο καὶ στὸ τέ­λος τὰ μι­κρὰ παι­διὰ ἔρ­χον­ταν κι ἔ­παι­ζαν μα­ζί τους. Τὸ κά­στρο τῶν ὀ­στῶν μας εἶ­χε γύ­ρω του μιὰ τά­φρο καὶ τὸ φεγ­γά­ρι ἀ­νέ­βα­ζε τὴν πλημ­μύ­ρα τῆς θά­λασ­σας τό­σο κον­τά μας, ποὺ τὸ νε­ρὸ χτυ­ποῦ­σε τὴν πύ­λη τοῦ λει­ψά­νου μας. Ἤ­θε­λες νὰ φύ­γεις καὶ ν’ ἀ­κο­λου­θή­σεις τὸ φεγ­γά­ρι. Μοῦ ἀρ­κοῦ­σε νὰ πα­ρα­μεί­νω στὴν ἀμ­μου­διά. Ἡ ἐ­πι­θυ­μί­α σου ἀ­πο­δεί­χτη­κε χω­ρὶς νό­η­μα για­τί στὸ τέ­λος μᾶς πῆ­ρε καὶ τοὺς δυ­ὸ ἡ θά­λασ­σα.


Πη­γή: Ἐ­πι­θε­ώ­ρη­ση Bomb (08.02.2018):

https://bombmagazine.org/articles/phylum

Ρί­τα Μπούλ­γου­ΐν­κελ (Rita Bullwinkel) ἔ­χει δη­μο­σι­εύ­σει τὴ συλ­λο­γὴ μι­κρο­δι­η­γη­μά­των Belly Up, ἡ ὁ­ποί­α βρα­βεύ­τη­κε μὲ τὸ βρα­βεῖ­ο 2018 Believer Book Award καὶ ἡ ὁ­ποί­α με­τα­φρά­ζε­ται ἤ­δη στὰ ἰ­τα­λι­κὰ καὶ στὰ ἑλ­λη­νι­κά. Κεί­με­νά της ἔ­χουν δη­μο­σι­ευ­τεῖ στὰ πε­ρι­ο­δι­κὰ Tin Hou­seCon­jun­ctionsBombVi­ceNoon, καὶ Guer­ni­ca. Ἔ­χει λά­βει χο­ρη­γί­ες καὶ ὑ­πο­τρο­φί­ες ἀ­πὸ δι­ά­φο­ρα ἱ­δρύ­μα­τα καὶ πα­νε­πι­στή­μια. Δι­η­γή­μα­τα καὶ με­τα­φρά­σεις της ἔ­χουν προ­τα­θεῖ γιὰ τὰ βρα­βεῖ­α Pushcart. Ζεῖ στὸ Σὰν Φραν­σί­σκο.

Με­τά­φρα­ση ἀ­πὸ τὰ ἀγ­γλι­κά:

Τά­σος Ἀ­να­στα­σί­ου (Ἀ­θή­να, 1966). Σπού­δα­σε φι­λο­λο­γί­α στὸ Ρέ­θυ­μνο καὶ τώ­ρα ἐρ­γά­ζε­ται ὡς κα­θη­γη­τὴς στὴ δευ­τε­ρο­βάθ­μια ἐκ­παί­δευ­ση. Ἀ­πὸ τὶς ἐκ­δό­σεις τοῦ λο­γο­τε­χνι­κοῦ πε­ρι­ο­δι­κού Πλα­νόδι­ο­ν ἔ­χει ἐκ­δο­θεῖ ἡ ποι­η­τι­κὴ συλ­λο­γὴ του Βρα­διὰ στὸ Flo­wer (Ἀ­θή­να, 2001). Με­τα­φρά­σεις του τῶν ποι­η­τῶν Philip Larkin καὶ Douglas Dunn καὶ τοῦ πε­ζο­γρά­φου Tobias Wolff ἔ­χουν δη­μο­σι­ευ­τεῖ στὰ πε­ρι­ο­δι­κά Πλα­νόδι­ο­ν και Γρα­φή.

 

Ο Μιχάλης

 https://bonsaistoriesflashfiction.wordpress.com - Ένα ιστολόγιο για το μικρό διήγημα από το περιοδικό Πλανόδιον

Βα­σί­λης Τσι­αμ­πού­σης: Ὁ Μιχάλης

Βα­σί­λης Τσι­αμ­πού­σης

Ὁ Μι­χά­λης

ΚΕΙΝΟ ΤΟ ΒΡΑΔΥ ποὺ μπῆ­κε στὸ κα­φε­νεῖ­ο ἦ­ταν πο­λὺ κου­ρα­σμέ­νος. Ρώ­τη­σε τὸν κα­φε­τζὴ ἂν φά­νη­κε ὁ Μι­χά­λης κι ἡ ἀ­πάν­τη­ση στυ­φὴ πὼς ὄ­χι. Κά­θη­σε στὸ πλά­ι καὶ πα­ρα­κο­λου­θοῦ­σε μιὰ παρ­τί­δα τά­βλι. Με­τὰ μι­σὴ ὥ­ρα βα­ρέ­θη­κε κι ἔ­φυ­γε. Στὸ κρε­βά­τι του ἀ­πο­κοι­μή­θη­κε σὲ δυ­ὸ λε­φτά, ὅ­πως ὅ­λοι ποὺ βγά­ζου­νε μὲ μό­χθο τὸ ψω­μί τους. Ἀ­πό­γευ­μα τῆς ἑ­πο­μέ­νης. Ἤ­ρε­μος καὶ λυ­τρω­τι­κὸς ὁ ὕ­πνος τοῦ με­ση­με­ριοῦ τῆς Πα­ρα­σκευ­ῆς. Βγῆ­κε ἀ­π’ τὸ μπά­νιο, μά­ζε­ψε σὲ δυ­ὸ σα­κοῦ­λες τὰ σεν­τό­νια καὶ τ’ ἄ­πλυ­τα, φό­ρε­σε κα­θα­ρὰ ροῦ­χα καὶ θαύ­μα­σε τὸν ἑ­αυ­τό του στὸν ὁ­λό­σω­μο κα­θρέ­φτη. «Κα­λὰ λέ­ει ὁ Μι­χά­λης νὰ ξα­να­παν­τρευ­τῶ, τὴ μπο­γιά μου τὴν ἔ­χω…». Εἶ­δε στὸ κο­μο­δί­νο τὴ φω­το­γρα­φί­α τῆς κυ­ρα-Μα­ρί­κας καὶ σο­βα­ρεύ­τη­κε. «Βρε­θή­κα­με ἀρ­γά, ἔ­φυ­γες νω­ρίς, οὔ­τε παι­διὰ οὔ­τε σκυ­λιά, ὅ­λ’ ἡ ζω­ή μας ἕ­να τί­πο­τα.» Φεύ­γον­τας ἄ­φη­σε τ’ ἄ­πλυ­τα στὸ κα­θα­ρι­στή­ριο. Στὸ πρα­κτο­ρεῖ­ο πῆ­ρε λα­χεῖ­α, ἔ­γρα­ψε πρὸ-πὸ κι ἡ δι­ά­θε­ση του ἔ­σια­ξ’ ἐν­τε­λῶς. Στὸ κα­φε­νεῖ­ο ἀ­π’ τοὺς γνω­στοὺς δὲν ἤ­τα­νε κα­νείς.

       — Φά­νη­κε ὁ Μι­χά­λης; Ρώ­τη­σε τὸν κα­φε­τζῆ. Αὐ­τὸς τὸν κοί­τα­ξε πα­ρα­ξε­νε­μέ­νος στὰ μά­τια, πρώ­τη φο­ρὰ στὰ τό­σα χρό­νια.

       — Ὁ Μι­χά­λης δὲ θὰ ξα­να­φα­νεῖ. Ἀρ­γὰ χτὲς τὸ βρά­δυ… κα­τα­λα­βαί­νεις… καὶ σή­με­ρα στὶς τρεῖς τὸν κη­δέ­ψα­νε.

Ζα­λί­στη­κε.

       — Τὸ Μι­χά­λη; Γιὰ στά­σου, ρέ, ἔ­τσι ξαφ­νι­κά; δὲν εἶ­χε τί­πο­τα ὁ ἄν­θρω­πος…

       — Πῶς δὲν εἶ­χε, ὅ­λοι στὴν ἡ­λι­κί­α του κά­τι ἔ­χου­με, λί­γο ζά­χα­ρο, λί­γη οὐ­ρί­α, νὰ μὴ σοῦ βά­λω κι ἀ­πὸ τὶς βα­ρι­ές… Τέ­λος πάν­των, ζω­ὴ σὲ λό­γου μας… Καὶ πῆ­γε στὸν μπου­φέ.

       Βγῆ­κε ἀ­π’ τὸ μα­γα­ζὶ σὰν χα­μέ­νος. Ἄρ­χι­σε νὰ τρι­γυ­ρί­ζει χω­ρὶς προ­ο­ρι­σμό. Τὸ κρύ­ο τσου­χτε­ρό, εἶ­χε ἀρ­χί­σει νὰ χι­ο­νί­ζει, μὰ δὲν τό ‘­νι­ω­θε. Στὴν πλα­τεί­α τὰ φῶ­τα τῶν δι­α­φη­μί­σε­ων ἀ­να­βό­σβη­ναν ρυθ­μι­κά, πρά­σι­να, κί­τρι­να, βά­φαν τὸ χι­ό­νι, πέ­ρα­σε ἀ­π’ τὸν κι­νη­μα­το­γρά­φο, ἀ­πὸ τα­βέρ­νες, ἔ­πει­τα μπῆ­κε στὸ πάρ­κο, ξα­να­βγῆ­κε, ἔ­ψα­χνε τό­ση ὥ­ρα νὰ βρεῖ ἕ­ναν τό­πο ποὺ τὸν περ­πά­τη­σαν μα­ζὶ ἢ ποὺ κά­θι­σαν νὰ φᾶ­νε ἢ νὰ πι­οῦ­νε, μὰ τί­πο­τα, για­τί ὁ Μι­χά­λης ἦ­ταν τὸ ταί­ρι του μό­νο στὸ κα­φε­νεῖ­ο, μο­νά­χα στὸ τά­βλι, μέ­σα στὸ τά­βλι, κι οἱ κου­βέν­τες καὶ τὰ κα­λαμ­πού­ρια τους ὅ­λα γύ­ρω ἀ­π’ αὐ­τό, κα­λαμ­πού­ρια τυ­πο­ποι­η­μέ­να δη­λα­δή, στε­γνὰ ἀ­πὸ γοῦ­στο τώ­ρα ποὺ τὰ σκέ­φτε­ται, τὰ ἴ­δια καὶ τὰ ἴ­δια κά­θε μέ­ρα, ὅ­πως κι οἱ παρ­τί­δες τους, παιγ­μέ­νες τρεῖς καὶ τέσ­σε­ρις φο­ρὲς ἡ κα­θε­μιά, χι­λιά­δες παρ­τί­δες, τὴν ἴ­δια πάν­τα ὥ­ρα, ἕ­ξι μ’ ἐν­νιά, μ’ ἐν­νιὰ ἀ­πα­ραι­τή­τως, για­τί ὁ Μι­χά­λης ἔ­φευ­γε ποὺ τὸν πε­ρί­με­νε στὸ σπί­τι ἡ γυ­ναί­κα του νὰ φέ­ρει τὸ γι­α­ούρ­τι, κι ἂν ἡ παρ­τί­δα δὲν τέ­λει­ω­νε στὶς ἐν­νιά, τὴν ἔ­κο­βαν καὶ τὴ συ­νέ­χι­ζαν τὴν ἑ­πο­μέ­νη, για­τί ἡ γυ­ναί­κα του ἤ­τα­νε γκρι­νιά­ρα, «νοι­κο­κυ­ρά, κα­θα­ρή, μὲ τὶς ἐκ­κλη­σί­ες της καὶ τὰ ψυ­χι­κά της, θαρ­ρεῖς κι εἴ­μα­στε Μπρού­κλη­δες, μὰ ἡ μέ­ση της τὰ τε­λευ­ταῖ­α χρό­νια σα­κα­τε­μέ­νη καὶ δυ­σκο­λεύ­ε­ται νὰ κου­νη­θεῖ κι ὅ­λο γκρι­νιά­ζει», ἡ φου­κα­ριά­ρα ἡ γυ­ναί­κα τοῦ φί­λου του, ποὺ πο­τὲ του δὲν τὴν εἶ­δε καὶ τώ­ρα ποὺ τὸ σκέ­φτε­ται οὔ­τε τὸ σπί­τι τους ἤ­ξε­ρε, κι ἂν σή­με­ρα τὸ πρω­ὶ τὸ μά­θαι­νε γιὰ τὴν κη­δεί­α, πό­ση ντρο­πή, θά ‘­πρε­πε νὰ ρω­τά­ει τοὺς ξέ­νους, χρό­νια φι­λί­α μὲς στὸ κα­φε­νεῖ­ο, μὰ στα­μα­τοῦ­σ’ ἐ­κεῖ, μό­νο στὸ τά­βλι, μέ­σα στὸ τά­βλι καὶ ἴ­σως δὲν ἦ­ταν μό­νο ποὺ ἡ γυ­ναί­κα ἤ­τα­νε στρα­βὴ καὶ δὲν τὸν κά­λε­σαν πο­τὲ στὸ σπί­τι γιὰ φα­ΐ, κι ἤ­τα­νε χῆ­ρος, θὰ μπο­ρού­σα­νε, ἔ­στω γιὰ ἕ­ναν κα­φέ, τώ­ρα ποὺ τὸ συλ­λο­γι­έ­ται κα­λύ­τε­ρα «κι ἐ­σὺ δὲν τὸ ἐ­πι­δί­ω­ξες, ἢ γιὰ νὰ λέ­με τὰ πράγ­μα­τα μὲ τ’ ὄ­νο­μά τους, τ’ ἀ­πό­φυ­γες ἀ­π’ τὴν ἀρ­χὴ κι ὕ­στε­ρα ἔ­μει­νε ἔ­τσι, ἴ­σως νὰ σὲ κά­λε­σε καὶ νὰ μὴν πῆ­γες, λε­πτο­μέ­ρει­ες, ποῦ νὰ θυ­μᾶ­σαι πιά, ἀλ­λὰ ἴ­σως, για­τί ὁ Μι­χά­λης ἦ­ταν… ἀ­κρο­δε­ξιός, βα­σι­λό­φρο­νας, κι ἐ­σὺ ἀ­ρι­στε­ρὸς ἀ­νέν­τα­χτος, κα­μά­ρι, ἀ­γω­νι­στὴς μ’ ἐ­ξο­ρί­ες καὶ πα­ρα­δέ­ξου το πὼς ἀ­κό­μα κι οἱ τα­λαι­πω­ρη­μέ­νοι σὰν κι ἐ­σέ­να με­ρι­κὲς φο­ρὲς με­τρᾶν τοὺς ἄλ­λους ἀ­νά­λο­γα μὲ τὴν κομ­μα­τι­κή τους το­πο­θέ­τη­ση κι ἂς σοῦ κα­κο­φά­νη­κε, ὅ­ταν κι ἐ­σέ­να σὲ μέ­τρη­σαν ἄλ­λοι ἔ­τσι, θυ­μᾶ­σαι δὰ τὴν πρώ­τη φο­ρὰ ποὺ σοῦ πρό­τει­νε νὰ παί­ξε­τε τό ΄κα­νες πιὸ πο­λὺ ἀ­πὸ φι­λό­τι­μο κι ὅ­λο γύ­ρι­ζες κλε­φτὰ νὰ δεῖς ἅ­μα σὲ βλέ­πουν οἱ «δι­κοί σου» καὶ τί θὰ λέ­νε, καὶ σὰν κα­τά­λα­βες πὼς δὲν τοὺς πο­λυ­νοιά­ζει, για­τὶ μέ­σα στὸ κα­φε­νεῖ­ο μπο­ρεῖς νὰ κά­νεις ὅ,τι θές, νὰ παί­ζεις παρ­τί­δες μ’ ἀλ­λό­θρη­σκους κι ὁ­μό­θρη­σκους, μ’ ἀν­τί­θε­τους πο­λι­τι­κὰ καὶ μ’ ὁ­μο­ϊ­δε­ά­τες, ἀ­κό­μα καὶ μὲ πού­στη­δες καὶ μὲ χα­σι­κλῆ­δες, κι αὐ­τὴ εἶ­ναι ἄλ­λω­στε ὅ­λ’ ἡ γλύ­κα τοῦ κα­φε­νεί­ου, τό­τε ἄρ­χι­σες νὰ τὴ βρί­σκεις μὲ τὸ Μι­χά­λη, κι ὄ­χι πὼς ἦ­ταν τί­πο­τα ἰ­δι­αί­τε­ρο, συν­τα­ξι­οῦ­χος σι­δη­ρο­δρο­μι­κός, τσιγ­γού­νης καὶ γκρι­νιά­ρης, μὲ μπό­λι­κα κου­σού­ρια, ἐ­ρι­στι­κὸς καὶ στὴ χα­σού­ρα καὶ στὸ κέρ­δος, δυ­ὸ οὖ­ζα ὅ­λα κι ὅ­λα δη­λα­δή, μὰ ἦ­ταν ὁ Μι­χά­λης σου, τὸ ταί­ρι σου, ἡ ἀρ­ρα­βω­νι­α­στι­κιά σου, ποὺ ἤ­ξε­ρες πὼς θὰ τὸν βρεῖς ἐ­κεῖ στὶς ἕ­ξι καὶ ἔ­στω μέ­χρι τὶς ἐν­νιά, κι ἔ­στω μο­νά­χα μὲς στὸ τά­βλι, μὰ νά το, τὸ θυ­μᾶ­σαι κα­θα­ρά, ναί, ἦ­ταν σ’ αὐ­τὸ τὸ σαν­του­ϊ­τσά­δι­κο, σ’ ἐ­κεῖ­νο τὸ τρα­πέ­ζι στὸ βά­θος, τε­λει­ώ­σα­τε τὸ τά­βλι στὶς ὀ­χτώ­μι­σι κι ἦ­ταν Με­γά­λη Πα­ρα­σκευ­ὴ —ἢ Πέμ­πτη;— τὸν εἶ­χε τα­ρά­ξει στὴ νη­στεί­α ἡ γυ­να­ί­κα του, «πᾶ­με», εἶ­πες, «νὰ σὲ κε­ρά­σω μιὰ ρε­τσί­να» καὶ φά­γα­τε πα­τά­τες καὶ λου­κά­νι­κα καὶ τά ‘­πια­τε, Με­γά­λη Πέμ­πτη γιὰ μι­σὴ ὥ­ρα ἔ­ξω ἀ­π’ τὸ τά­βλι…».

       — Μιὰ λου­κά­νι­κα καὶ μιὰ πα­τά­τες καὶ ρε­τσί­να.

       Κι ὁ πι­τσι­ρί­κος τὰ ‘­φε­ρε, σὰν τό­τε, καὶ πί­νει καὶ «φέ­ρε κι ἄλ­λο», ἔ­γι­νε στου­πί, «ἐ­βί­βα, Μι­χα­λού­δι, ἄ­ρα­γε σοῦ ‘­βα­λαν στὴν κά­σα κά­να τά­βλι;», «κύ­ριος, κλεί­νου­με», «ἐν­τά­ξει, ὁ λο­γα­ρια­σμὸς δι­κός μου, Μι­χα­λά­κο μου», καὶ βγῆ­κε κι ἄρ­χι­σε πά­λι ἡ πε­ρι­πλά­νη­ση καὶ χά­θη­κε, «αὐ­τὴ ἡ πό­λη εἶ­ναι μπερ­δε­μέ­νη κι ἄς εἶ­ναι μιὰ στα­λιά, κι ἀ­πό­ψε γέρ­νει, θαρ­ρεῖς τὸ χι­ό­νι ἔ­πε­σε μο­νό­παν­τα», θέ­λει νὰ πά­ει ἴ­σια καὶ παίρ­νει τὰ στε­νά, μὰ ἔ­φτα­σε στὸ σπί­τι του ἐ­πι­τέ­λους με­τὰ ἀ­πὸ δυ­ὸ πε­σί­μα­τα καὶ τώ­ρα τρί­το, πί­σ’ ἀπ’ την πόρ­τα τῆς αὐ­λῆς, «ἀ­πό­ψε σέρ­νο­μαι γιὰ χά­ρη σου, σὲ ξε­νυ­χτά­ω», μὰ δὲν μπο­ρεῖ νὰ ση­κω­θεῖ, δὲν ἔ­χει ὅ­μως καὶ με­γά­λη ση­μα­σί­α, για­τὶ κι ἡ αὐ­λὴ εἶ­ναι σπί­τι μας κι ἔ­νι­ω­σε ζε­στὰ μὲς στὴ δι­κιά του ἰ­δι­ο­κτη­σί­α κι ἀ­φέ­θη­κε ἐ­λεύ­θε­ρος, Ἀρ­χάγ­γε­λε Μι­χα­ήλ, κι ἀ­πο­κοι­μή­θη­κε…

Πη­γή: Ἡ βέ­σπα καὶ ἄλ­λα ἐ­παρ­χια­κὰ δι­η­γή­μα­τα (Νε­φέ­λη, 1990).

Βα­σί­λης Τσι­αμ­πού­σης (Δρά­μα, 1953). Σπού­δα­σε Πο­λι­τι­κὸς Μη­χα­νι­κὸς στὸ Πα­νε­πι­στή­μιο Θεσ­σα­λο­νί­κης. Ζεῖ καὶ ἐρ­γά­ζε­ται στὴ Δρά­μα. Πρῶ­το του βι­βλί­ο Ἡ βέ­σπα καὶ ἄλ­λα ἐ­παρ­χια­κὰ δι­η­γή­μα­τα (Ἐκ­δό­σεις Νε­φέ­λη, Ἀ­θή­να, 1990). Τε­λευ­ταῖ­ο: Ποῦρα γεμιστά (Δι­η­γή­μα­τα, Βιβλιοπωλεῖον τῆς Ἑστίας, Ἀ­θή­να, 2017).

Τετάρτη 9 Δεκεμβρίου 2020

Ενεργητική - Παθητική σύνταξη

 Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική

1. Η παιδεία δεν αντιμετωπίζει τον άνθρωπο μόνο ως πνευματική παρουσία.


2. Η εκπαίδευση προετοιμάζει την επαγγελματική αποκατάσταση του νέου.


3. Το πανεπιστήμιο προάγει την παιδεία αλλά και την επιστημονική και κοινωνική πρόοδο.


Να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική

 

1. Είναι καιρός να σχεδιαστεί καλύτερα το αύριο του ελληνικού σχολείου από την πολιτεία.


2. Ανατίθεται από τον δάσκαλο στους μαθητές η οργάνωση και παρουσίαση ορισμένων μαθημάτων.


3. Ένας άνθρωπος θεωρείται "επιτυχημένος" ή "αποτυχημένος" από την κοινή γνώμη με βάση κυρίως την επαγγελματική του πορεία. 


Ασκήσεις στην Έκφραση - Έκθεση, Αλ., Σπ.Μητσέλος, Ελληνοεκδοτική

 

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ: Ασκήσεις από την Τράπεζα Θεμάτων
Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική ή το αντίστροφο και να αιτιολογήσετε την
επιλογή σύνταξης από τον συγγραφέα.
1. «[Ο αναλφαβητισμός] αναστέλλει την οικονομική ανάπτυξη» .....................

.........................................................................................................................................................
2. «Η μη ολοκλήρωση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης δυσχεραίνει την επιτυχή ενσωμάτωση των ατόμων
στην αγορά εργασίας» ................................

 .........................................................................................................................................................
3. «θα πρέπει να αναζητηθούν συστηματικά νέοι τρόποι εκμάθησης ξένων γλωσσών» ..........................

 .........................................................................................................................................................
4. «Στον προφορικό συνομιλιακό λόγο το κείμενο [...] προσλαμβάνεται από τον δέκτη» ...................

 ...........................................................................................................................................................
5. «Έξω από τη χώρα μας πάλι δεν έχουμε προβάλει την ελληνική γλώσσα με σωστό και ουσιαστικό
τρόπο». ..............................................

........................................................................................................................................................
6. «Η τυπογραφία διεύρυνε τη γλωσσική ποικιλία με τα ποικίλα «εργαλεία» του γραπτού λόγου».
....................................

 ............................................................................................................................................................
7. «...από τα περισσότερα δικτατορικά καθεστώτα απαγορεύεται η σάτιρα και η κωμωδία...»
.................................
 ........................................................................................................................................................
8. «Οι γονείς κυριεύονται από [....] φόβους για τον αποχωρισμό των παιδιών». .............................................
 .........................................................................................................................................................
9. «Η κοινωνία πρέπει να οργανώσει την κοινωνικοποίηση των νέων» ..............................
 .........................................................................................................................................................
10. «Το προσωπικό στυλ ελεύθερου χρόνου επηρεάζεται και διαμορφώνεται από την οικογένεια».
....................................
 .........................................................................................................................................................11. «Ο Βιτγκενστάιν δεν μας έχει διδάξει μόνο». ..................................
 .........................................................................................................................................................
12. «Μαθήματα ελληνικής γλώσσας προσφέρονται σήμερα σχεδόν από όλα τα πανεπιστήμια της χώρας».
..........................................
 .........................................................................................................................................................
13. «Η ελληνική διδάσκεται ως δεύτερη γλώσσα [από ειδικευμένο διδακτικό προσωπικό]». ............

 .........................................................................................................................................................
14. «Η σάτιρα από τη μια μεριά ξεσκεπάζει την ανοησία και από την άλλη καυτηριάζει το κακό»
............................
 .........................................................................................................................................................
15. «Η διάψευση αυτή προκαλεί το γέλιο» ....................................
 .........................................................................................................................................................
16. «[Το Κρατικό Πιστοποιητικό Γλωσσομάθειας] αντιμετωπίζει ισότιμα τις σύγχρονες ευρωπαϊκές
γλώσσες». ........................................
 .........................................................................................................................................................
17. «Η έννοια του εγγραμματισμού δεν έχει κατακτηθεί από την πλειονότητα των παιδιών». ......................
 .........................................................................................................................................................
18. «Μια τέτοια διαδικασία δημιουργεί αναπόφευκτες εντάσεις και πιθανές συγκρούσεις με το
περιβάλλον, ανασφάλεια, αλλά και συγχρόνως έξαψη και διάθεση για πειραματισμούς». .........................

 .........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
19. «ο ευκολόπιστος [..] γοητεύεται από τη ρητορική τους αξία» ......................................

 .........................................................................................................................................................
20. «Τα στοιχεία-σοκ παρουσίασε η Unesco, με αφορμή τη χθεσινή, παγκόσμια ημέρα για την εξάλειψη
του αναλφαβητισμού». .......................................
 .........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
21. «Η Ελλάδα κατατάσσεται από τον ΟΗΕ στην 35η θέση παγκοσμίως, καθώς τα περισσότερα
αναπτυγμένα κράτη του κόσμου έχουν εξαλείψει το πρόβλημα του αναλφαβητισμού».
 .........................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ: Θέματα Πανελληνίων Εξετάσεων
Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική στο απόσπασμα που ακολουθεί:
«Από την άλλη, ο ίδιος ο άνθρωπος σφραγίζει την ιστορική πορεία του με πολέμους και αγριότητες,
θεοποιεί τα υλικά αγαθά και συντηρεί την αδικία και τις ανισότητες». (Πανελλήνιες 2013)
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνταξης στις παρακάτω φράσεις και να τις μετατρέψετε στο αντίθετο
είδος: (Πανελλήνιες 2012)
∆ιαγράφει ο τεχνίτης τα πλαίσια μιας πάντα ευνομούμενης και ισορροπημένης πολιτείας.
..............................................................................................................................................................................
∆άμασε η ελληνική τέχνη το ζώο πριν ανακαλύψει τον τέλειο άνθρωπο.
..............................................................................................................................................................................
Να μετατραπεί η παθητική σύνταξη του παρακάτω αποσπάσματος σε ενεργητική. (Πανελλήνιες 2010)
«Τα ανθρώπινα δικαιώματα στην ασφάλεια, στην Υγεία και στον βιοπορισμό απειλούνται όλο και πιο
πολύ από τις αλλαγές στο κλίμα της Γης».
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
Να αναγνωριστεί το είδος της σύνταξης (ενεργητικής ή παθητικής) στις παρακάτω προτάσεις και να
μετατραπεί η καθεμιά σύνταξη στην αντίθετή της: (Πανελλήνιες 2009)
α) «...γιατί εδώ την αυθεντία, όταν κι’ όπου υπάρχει, με τρόπο πάντως ελέγξιμο, δεν την περιφρουρεί
καμμιά αστυνομική δύναμη.»
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
β) «Η μάχη του ανθρώπου δεν θα χαθεί ενόσω θα υπάρχει καταφυγή του Λόγου, το βιβλίο».
..............................................................................................................................................................................
Να ξαναγράψετε τις παρακάτω περιόδους μετατρέποντας την ενεργητική σύνταξη σε παθητική:
(Πανελλήνιες 2008)
α. «γιατί τον ηρωισμό τον γεννά μια πίστη»
..............................................................................................................................................................................
β. «Γιατί λύσεις δεν γεννούν· γεννούν περιπλοκές και οξύνουν το καθεστώς της βαρβαρότητας»
..............................................................................................................................................................................

 

Κυριολεξία - Μεταφορά

 Να επισημάνετε με ποια σημασία (κυριολεκτική/δηλωτική ή μεταφορική/συνυποδηλωτική) χρησιμοποιούνται στις παρακάτω περιόδους οι τονισμένες λέξεις/φράσεις.

1. Η γυμναστική είναι απαραίτητη για την υγεία του ανθρώπου

2. Στην αστυνομία έχει σημάνει συναγερμός μετά τα συνεχή κρούσματα διαρρήξεων.

3. Η μόδα είναι μια σιωπηλή γλώσσα.

4. Ο Κώστας κατάφερε να λύσει τα κορδόνια του.

5. Ο γιατρός είπε ότι το τραύμα στο πόδι του είναι ασήμαντο.

6. Το άγχος της επιτυχίας τραυματίζει την ψυχική μας υγεία.

7. Οι διαφορές μεταξύ των ανθρώπων πρέπει να επιλύονται με τον γόνιμο διάλογο.

8. Η γη στην περιοχή μας είναι πολύ εύφορη.

9. Το σχολείο καλλιεργεί την κριτική σκέψη.

10. Η ευρεία υιοθέτηση της χρήσης υπολογιστών έχει και αρνητικές συνέπειες. 

11. Στα ομαδικά αθλήματα μαθαίνεις να θυσιάζεις τις ατομικές χαρές για το συμφέρον της ομάδας.


Ασκήσεις στην Έκθεση - Έκφραση, Αλ., Σπ.Μητσέλος, Ελληνοεκδοτική.

Τρίτη 8 Δεκεμβρίου 2020

Στις άδειες τάξεις

 ...τι γίνεται τώρα στις άδειες τάξεις;


σχολείο.jpg


Γράψτε ένα δυστοπικό σενάριο ή απλά ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας με βάση το παραπάνω ερώτημα.

Υ.Γ. Έγκυρες πηγές μας ενημέρωσαν ότι στο σχολείο μας έχουν εισβάλει ορδές άγριων εντόμων και έχουν κάνει κατάληψη στις τάξεις.













Επίκαιρα...για γέλια και για κλάματα

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου 2020

Τηλεκπαίδευση

 

«Εφτά ώρες και αν, κυρία!»

«Εφτά ώρες  και αν, κυρία!»

Αιμιλία Καραλή

Η «τηλεκπαίδευση» παρουσιάζεται ως πανάκεια στην εποχή της καραντίνας. Η καθημερινή ζωή των μαθητών και μαθητριών όλων των βαθμίδων είναι για ώρες καθηλωμένη μπροστά από μια ψηφιακή οθόνη και «εκπαιδεύεται» ή παιδεύεται. Τι άνθρωποι διαμορφώνονται έτσι και τι προβλήματα γεννιούνται;

Ο Μισέλ Ντεσμυρζέ, καθηγητής νευροεπιστημών, έχει ασχοληθεί επανειλημμένα με τις επιπτώσεις από την πολύωρη έκθεση των παιδιών και των εφήβων στις ψηφιακές οθόνες. Στο έργο του Η κατασκευή του ψηφιακού ηλίθιου (2019) επισημαίνει ότι οι γενιές που γεννήθηκαν μετά το 2000 είναι οι πρώτες γενιές των οποίων ο δείκτης νοημοσύνης θα είναι μικρότερος από αυτόν των προηγούμενων γενεών, λόγω του βομβαρδισμού τους από την «πολλαπλή οθόνη» («έξυπνα» κινητά, τάμπλετ, υπολογιστές, τηλεόραση). Η Γκ. Τόιχερτ–Νουντ, καθηγήτρια νευροεγκεφαλικής φυσιολογίας, είναι πιο απαισιόδοξη: Μια ολόκληρη γενιά ψηφιακά εκτεθέντων παιδιών θα παραμείνει εγκεφαλικά στα επίπεδα των παιδιών της Λίθινης Εποχής.

Συνοδά προβλήματα αυτής της κατάστασης είναι αυτά που αφορούν τη διανοητική, ψυχική και σωματική υγεία τους: γλωσσική ανεπάρκεια και έλλειψη δημιουργικότητας, διάσπαση προσοχής, εξασθένιση της μνήμης, επιθετικότητα, κατάθλιψη, κυκλοθυμία, διαταραχές ύπνου, δυσχέρειες στην κινητικότητα, παχυσαρκία, πρώιμος διαβήτης.

Οι ειδικοί στηρίζουν τις θέσεις τους στο γεγονός ότι αποκόπτονται τα παιδιά από το ανθρώπινο και φυσικό περιβάλλον εκείνο που καθορίζει την ανάπτυξη του μετωπιαίου λοβού του εγκεφάλου, υπεύθυνου για την ανάπτυξη της συνείδησης, της κρίσης, της σχέσης με τον χώρο και τον χρόνο, τη συναισθηματική ωρίμαση. Η υποκατάσταση αυτού του περιβάλλοντος από το ψηφιακό δεν επιταχύνει, όπως εσφαλμένα υποστηρίζεται από ορισμένους, την πρόσληψη της γνώσης. Αντίθετα παραβιάζει τον αναγκαίο και αργό χρόνο απόκτησής της, από τη γέννηση ενός ανθρώπου έως τα δεκαέξι του χρόνια. Όπως σημειώνει και ο καθηγητής Βιοχημείας Χ. Γεωργίου «η πολυδιαφημιζόμενη ψηφιακή σχολική εκπαίδευση πλήττει καίρια την ωρίμανση αυτών των βασικών ζωτικών διανοητικών ιδιοτήτων στον παιδικό εγκέφαλο». Η φυσική σχολική διαδικασία απόκτησης της γνώσης δεν μπορεί να αντικατασταθεί από την ψηφιακή.

Η φυσική σχολική διαδικασία απόκτησης της γνώσης

δεν μπορεί να αντικατασταθεί από την ψηφιακή

Η τελευταία όμως με το όνομα «τηλεκπαίδευση» παρουσιάζεται ως πανάκεια στην εποχή της καραντίνας. Η καθημερινή ζωή των μαθητών και μαθητριών όλων των βαθμίδων είναι για ώρες καθηλωμένη μπροστά από μια ψηφιακή οθόνη και «εκπαιδεύεται» ή παιδεύεται. Ο Ν. Ανδριώτης είχε πει κάποτε ότι η νέα ελληνική γλώσσα είναι η μοναδική γλώσσα στην οποία το ρήμα «παιδεύω» κατέστη συνώνυμο του «βασανίζω». Ο σοφός δάσκαλος εστίαζε κυρίως στην αυταρχική και τυπολατρική διδασκαλία που κυριαρχούσε στην εποχή του. Η επισήμανσή του όμως αποκτά σήμερα νέες διαστάσεις.
Η πρώτη είναι η αποκάλυψη των τεράστιων κοινωνικών ανισοτήτων που δοκιμάζουν πλήθος οικογενειών που δεν έχουν τα διαθέσιμα γι’ αυτήν μέσα. Η δεύτερη είναι η ακύρωση κάθε δημιουργικής παιδαγωγικής και μορφωτικής πράξης. Τη θέση της σχολικής τάξης καταλαμβάνουν πλέον οθόνες κατανεμημένες σε τετραγωνάκια με τα ονόματα των μαθητών και σε μια μικρή οθόνη το πρόσωπο του καθηγητή ή της καθηγήτριας (αν το «αντέχει» η σύνδεση) να «παραδίδει» το μάθημα. Μια μετωπική δασκαλοκεντρική απρόσωπη διάλεξη έχει αντικαταστήσει την αλληλεπίδραση και την αμεσότητα. Η προσπάθεια για διάλογο με τη συμμετοχή των «διδασκομένων» προσκρούει σε τεχνικές δυσκολίες, στην τυποποιημένη διαδικασία λήψης του λόγου, στην απουσία διάδρασης. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι τα παιδιά, ιδίως των τάξεων του Λυκείου, βιώνουν μια πολύ σκληρή πραγματικότητα.

«Εφτά ώρες και αν, κυρία! Όταν προσπαθούμε να κοιμηθούμε», ήταν η απάντηση ενός μαθητή μου όταν ρώτησα πόσες ώρες περνούν μακριά από τον υπολογιστή. Άλλοι και άλλες: «Δεν έχω όρεξη πια για τίποτα», «Δεν καταλαβαίνω τι κάνω», «Δεν έχω κάτι νέο να περιμένω», «Η ζωή μου περνάει αργά», «Οθόνη, κουζίνα, μπάνιο, κρεβάτι», «Αβεβαιότητα», «Η ζωή μου είναι ένα μεγάλο ‘’χωρίς’’: φίλους, συγγενείς, αγαπημένους, βόλτα, ελευθερία», «Δεν είμαι πλέον ο εαυτός μου».

Τα παιδιά «που ξέρουν πάντα την αλήθεια» σκιαγραφούν με τα λόγια τους τον Homo numericus, τον ψηφιακό άνθρωπο ή μετα-άνθρωπο(!) όπως αποκαλούν οι τεχνοκράτες της Σίλικον Βάλεϊ το κατασκεύασμά τους. Γι’ αυτό και προσπαθούν να εξαφανίσουν τον άνθρωπο-δημιουργό, τον ανθρώπινο άνθρωπο. Γι’ αυτό και τρέμουν την εμφάνισή του. Ας σκεφτούμε λοιπόν το πώς θα γίνει αυτό.



Δευτέρα 30 Νοεμβρίου 2020

Η τιμή και το χρήμα

 Η τιμή και το χρήμα:  όλο το βιβλίο

 

Απόσπασμα από την τηλεοπτική σειρά που βασίστηκε στο βιβλίο του Θεοτόκη.

 

 


Κειμενικοί δείκτες

 

Κειμενικοί δείκτες.


Όσον αφορά το περιεχόμενο, έχουμε:

  • Τίτλος.

  • Πρόσωπα/Χαρακτήρες.

  • Συγκρούσεις.

  • Συνειρμοί.

  • Αξίες.

  • Ιδέες, αντιλήψεις.

  • Σκοποί.

  • Στάσεις.

  • Συμπεριφορές.

  • Κοινωνικο-πολιτισμικές συνθήκες.

  • Ανθρώπινες σχέσεις.

  • Κοινωνικά προβλήματα.

  • Συναισθηματικό κλίμα.

  • Το συγκείμενο.[1]

  • Διακειμενικότητα. [2]

Όσον αφορά τα μορφικά στοιχεία:

  • Οι γλωσσικές/λεξιλογικές επιλογές (στίξη, γραμματικοί χρόνοι, εγκλίσεις, ρηματικά πρόσωπα, ονοματοποίηση, σχήματα λόγου, σύνταξη, γλωσσικές ποικιλίες, είδος λεξιλογίου, ευθύς – πλάγιος λόγος, χρήση προσωπικής – απρόσωπης σύνταξης κτλ)

  • Το λογοτεχνικό γένος (π.χ. ποίηση, πεζογραφία) και το λογοτεχνικό είδος (π.χ. ιστορικό μυθιστόρημα)[3].

  • Οι αφηγηματικές τεχνικές.

  • Οι αφηγηματικοί τρόποι.

  • Τα εκφραστικά μέσα (π.χ. σχήματα λόγου).

  • Η δομή.

  • Η πλοκή.

  • Το ύφος/υφολογικά γνωρίσματα.

  • Επιλογή ενός λογοτεχνικού ρεύματος.

  • Εικονοποιία.

  • Στίξη.

  • Στιχουργική.

  • Θεατρικά στοιχεία.

  • Τεχνική γραφής.

  • Μέτρο, ομοιοκαταληξία.

  • Λέξεις- φράσεις που συνδέουν τα νοήματα.

  • Επιλογή λεξιλογίου (ιδιοτυπίες, ιδίωμα, νεολογισμοί, ιδιόλεκτος…).

Η συνδυαστική ερμηνεία των κειμενικών δεικτών μάς βοηθά να διερευνήσουμε τις ανταποκρίσεις μας στο κείμενο και να το νοηματοδοτήσουμε.

https://www.schooltime.gr/2020/01/13/neoelliniki-glossa-kai-logotexnia-likeiou-oi-keimenikoi-deiktes/

Τετάρτη 25 Νοεμβρίου 2020

Η τιμή και το χρήμα

 Η τιμή και το χρήμα


Ψηφιακό σχολείο


ebooks.edu.gr

διαδραστικά σχολικά βιβλία



http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2702/Keimena-Neoellinikis-Logotechnias_B-Lykeiou_html-empl/index_a_08_01.html

Πέμπτη 12 Νοεμβρίου 2020

Συνώνυμα - Αντώνυμα

 

Συνώνυμα - Αντώνυμα




https://www.filologikos-istotopos.gr/2019/02/13/neoelliniki-glossa-g-lykeioy-lexilo/

Κυριολεξία - Μεταφορά

 


Αναφορική                                         Ποιητική λειτουργία της γλώσσας 

Δηλωτική                               Συνυποδηλωτική λειτουργία της γλώσσας

Κυριολεκτική                                Μεταφορική λειτουργία της γλώσσας

Κυριολεξία: Απευθύνεται στη λογική/αποσκοπεί στην πληροφορία

Μεταφορά: Απευθύνεται στο συναίσθημα/αποσκοπεί στην πρόκληση συναισθημάτων



Στις περιόδους που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τις λέξεις/φράσεις που χρησιμοποιούνται μεταφορικά.


1. Οι δημοσιογράφοι περιγράφουν με μελανά χρώματα την κατάσταση που επικρατεί στη γειτονική χώρα.


2. Η παράδοση αποκαλύπτει τις κοινές ρίζες μιας εθνικής κοινότητας.


3. Τα κοινωνικά δίκτυα αποτελούν ένα σημαντικό βήμα τεχνολογικής εξέλιξης.


4. Θεμέλιο της κοινωνικής ζωής αποτελεί η οικογένεια.




Να επισημάνετε στο παρακάτω απόσπασμα δύο παραδείγματα μεταφορικής/συνυποδηλωτικής χρήσης της γλώσσας. Να εξηγήσετε για ποιους λόγους ο πομπός προβαίνει σε αυτήν την επιλογή.




1. Το πρόβλημα της πείνας – αυτή η μελανή κηλίδα στη συνείδηση της ανθρωπότητας - εξακολουθεί να υφίσταται και μάλιστα σε ορισμένες περιοχές να επιδεινώνεται. Ο υποσιτισμός συρρικνώνει τη μαθησιακή ικανότητα των παιδιών, πνίγει την παραγωγικότητα και αποτελεί τροχοπέδη για την οικονομική ανάπτυξη. Η πείνα συνιστά, τέλος, την πηγή των ταραχών και των εμφύλιων πολέμων.



Παραδείγματα

Αιτιολόγηση











Ασκήσεις στην Έκφραση – Έκθεση για όλο το Λύκειο

Αλέξανδρος, Σπύρος Μητσέλος, Εκδόσεις Ελληνοεκδοτική

Τετάρτη 11 Νοεμβρίου 2020

Άσκηση: τρόποι ανάπτυξης παραγράφου

 Ασκήσεις από την Τράπεζα Θεμάτων


Με ποιον τρόπο αναπτύσσονται οι ακόλουθες παράγραφοι; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.


1. Ωστόσο, παρόμοια φαινόμενα έχουν επισημανθεί και σε άλλες γλώσσες και χώρες. Αν δούμε το ζήτημα κάπως ευρύτερα, θα διαπιστώσουμε ότι ανάλογες συζητήσεις διεξάγονται και για την αγγλική γλώσσα, οι οποίες μάλιστα είναι το ίδιο έντονες, όπως οι ελληνικές. Μεγάλο μέρος του Τύπου και των μέσων ενημέρωσης γενικότερα επισημαίνει με έντονη ανησυχία ότι η γραπτή αγγλική γλώσσα μεταβάλλεται, ενώ δεν λείπουν και δημοσιεύματα που επισημαίνουν ότι «η Τεχνολογικά Διαμεσολαβημένη Επικοινωνία σηματοδοτεί τον σταδιακό θάνατο της αγγλικής γλώσσας». Επομένως, θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι αλλαγές που έχουμε δεν αφορούν μόνο κάποιες γλώσσες.




2. Η κρίση στην εκπαίδευση αφήνει πίσω της μια κληρονομιά αναλφαβητισμού, η οποία είναι περισσότερο διαδεδομένη από ό,τι είχε εκτιμηθεί, αναφέρει στην ετήσια έκθεσή του, το 2013-2014, ο Εκπαιδευτικός, Επιστημονικός και Πολιτιστικός Οργανισμός του ΟΗΕ. Από τα 250 εκατομμύρια ανεκπαίδευτα σε όλο τον κόσμο παιδιά, μόλις τα 130 εκατομμύρια ολοκλήρωσαν τα τέσσερα πρώτα σχολικά έτη, ενώ τα υπόλοιπα φοίτησαν για μικρότερο χρονικό διάστημα ή και καθόλου, δήλωσε στους δημοσιογράφους ο επικεφαλής της UNESCO Νέας Υόρκης. Περίπου 175 εκατομμύρια άνθρωποι ηλικίας από 15 έως και 24 ετών δεν μπορούν να διαβάσουν ολόκληρη ή μέρος μιας πρότασης. Το ένα τρίτο του ποσοστού αυτού είναι γυναίκες από τη Νότια και Δυτική Ασία. Πιο ανησυχητικό είναι το ποσοστό των παιδιών που ζουν σε χώρες της Αφρικής, γιατί, παρόλο που στην πλειονότητά τους τελειώνουν το δημοτικό, δεν έχουν μάθει τα βασικά στην ανάγνωση και τα μαθηματικά.



3. Ο έφηβος έχει ανάγκη να του αναγνωρίζουν ελευθερία και αυτονομία. Χρειάζεται το δικό του χώρο, ο οποίος συμβολίζει την ατομικότητα και τη διαφορετικότητά του. Οι προσωπικές επιλογές στο ντύσιμο, η διευθέτηση του προσωπικού χώρου και χρόνου, η επιλογή των φίλων, του τρόπου διασκέδασης, της ελευθερίας λόγου και πράξεων, η ανάληψη ορισμένων ευθυνών και η αναγνώριση από τους γονείς των ικανοτήτων του είναι τα στοιχεία που συντελούν στην απόκτηση ξεχωριστής αυτόνομης ταυτότητας και συνθέτουν την αλλαγή της σχέσης του παιδιού με τους γονείς του.



4. Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι να αλλοιώνεται το γλωσσικό αίσθημα που διαμόρφωσε ο Νεοέλληνας μιλώντας και ακούοντας τη μητρική του γλώσσα. Δεχτήκαμε, για παράδειγμα, πλήθος λέξεων που συνδέονται με τη χρήση του υπολογιστή, τον οποίο εντάξαμε στο λεξιλόγιό μας ως computer. Επίσης εκατοντάδες λέξεις που συνδέονται με το φαγητό, όπως φαστ φουντ, σπαγγέτι, χάμπουργκερ, τοστ, ή το ντύσιμο, όπως τζιν, μίνι και άλλες, εντάχθηκαν στο λεξιλόγιο μας. Ακόμα, πλήθος πινακίδων ελληνικών καταστημάτων και εμπορικών κέντρων φέρουν ξενόγλωσσες επιγραφές. Το χειρότερο μάλιστα είναι ότι κατασκευάσαμε λέξεις που δείχνουν ότι χάσαμε το γλωσσικό αισθητήριό μας, όπως σουβλακερί, γυράδικο, φαστφουντάδικο κ.ά.




5. Η έμφαση, συνεπώς, που έχει δοθεί τα τελευταία χρόνια στη διατήρηση της γλωσσικής ποικιλότητας είναι αποτέλεσμα της αλλαγής στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την πολυγλωσσία και τον σημαντικό ρόλο των γλωσσών στην ανάπτυξη των ανθρώπινων κοινωνιών. Γιατί ο σεβασμός της γλωσσικής ποικιλότητας όχι μόνο ευνοεί τη διατήρηση της πολιτιστικής πολυμορφίας και την ανάπτυξη ενός υγιούς διαλόγου και συνεργασίας ανάμεσα στις κοινωνίες, αφού η γλώσσα είναι ο κύριος φορέας των πολιτιστικών αξιών μιας κοινωνίας, αλλά ακόμη συμβάλλει θετικά στην οικονομική, τεχνολογική και επιστημονική ανάπτυξη του καθενός, αφού η δυνατότητα να εκφράζεται στη μητρική του γλώσσα τού επιτρέπει να αναπτύξει περίπλοκη σκέψη και νοήματα.



6. Ας πάρουμε ως παράδειγμα τον γονιό που ως έφηβος είχε αναγκαστεί να καταπνίξει όλες του τις επιθυμίες και την ανάγκη του για ανεξαρτησία, φαινόμενο αρκετά συχνό στις προηγούμενες γενεές. Αντιμετωπίζοντας την εφηβεία των δικών του παιδιών, αναπολεί αυτή την «τόσο ωραία εποχή» («τι καλά που ήταν τότε» λέει και ξαναλέει), μεταβάλλει την τότε παθητική του στάση σε ενεργητική και τα βάζει με το παιδί του που προσπαθεί τώρα με τη σειρά του να ανεξαρτητοποιηθεί. Υιοθετώντας, όμως, αυταρχική συμπεριφορά, πυροδοτεί έναν φαύλο κύκλο συγκρούσεων με απρόβλεπτες συνέπειες.



7. Σε τι, όμως, χρησιμεύει το πιστοποιητικό επάρκειας ελληνομάθειας; Είναι απαραίτητο για πολλούς λόγους. Πρώτα πρώτα αξιολογεί αντικειμενικά τις γνώσεις στην ελληνική γλώσσα ως ξένη και παρέχει τη δυνατότητα στον χρήστη της ελληνικής να έχει τη γνώμη ενός πιο ειδικού και αντικειμενικού κριτή για το επίπεδο των γνώσεών του. Υπάρχουν όμως και άλλοι λόγοι, όπως επαγγελματικοί σκοποί, καθώς το άτομο μπορεί να αποδείξει στην αγορά εργασίας το επίπεδο της επάρκειάς του στη γνώση της ελληνικής. Για παράδειγμα, σε πολλές περιπτώσεις η γνώση της ελληνικής γλώσσας είναι απαραίτητη, για να αποκτήσει κάποιος άδεια άσκησης επαγγέλματος, αφού αναγνωρίσει τα επαγγελματικά του προσόντα.


8. Πρώτα απ’ όλα ας προσπαθήσουμε να περιγράψουμε συνοπτικά το Διαδίκτυο και ειδικότερα τον παγκόσμιο ιστό (Web) με μια αναλογία. Ας φανταστούμε τον κυβερνοχώρο ως μια τεράστια έκθεση. O κάθε «εκθέτης» δημιουργεί το δικό του περίπτερο (site) που καταχωρείται σε μία διεύθυνση (www.address). O χρήστης του διαδικτύου, μέσα από τους τηλεπικοινωνιακούς διαδρόμους που δημιούργησε η σύζευξη τηλεφώνου–υπολογιστή, επισκέπτεται αυτήν την άυλη, διαρκή και παγκόσμια ψηφιακή έκθεση. Περνά από διάφορα sites, επικοινωνεί με τον «εκθέτη», και βεβαίως μπορεί να πάρει («κατεβάσει») πληροφοριακό υλικό. Αρκεί να έχει εξασφαλίσει την είσοδό του μέσω ενός προμηθευτή (provider) σύνδεσης στο Διαδίκτυο.

(Le Monde diplomatique)


9H διαφήμιση επιδρά αρνητικά και στην ωρίμανση της συνείδησης του καταναλωτή. Οδηγεί στην άμβλυνση της επίγνωσης της θέσης που αυτός κατέχει στο συγκεκριμένο σύστημα παραγωγής. Αναπτύσσει τις προϋποθέσεις για τη δημιουργία ενός τεχνητού κλίματος ευφορίας, μικρής διάρκειας, αλλά επαναλαμβανόμενου, μέσα από την ατέλειωτη ποικιλία των διαφημιζόμενων προϊόντων, που υπόσχονται «ότι θα γίνει κάποιος» που δεν πρόκειται να γίνει. Οι ψυχολογικές διακυμάνσεις και η κούραση από την προσπάθεια που δεν ολοκληρώνεται αφήνουν ορατά ίχνη στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του. H κατάσταση αυτή βρίσκει έκφραση και στο θεωρητικό επίπεδο, όπου γίνονται απόπειρες για την αφομοίωση απόψεων, όπως ότι δεν υπάρχουν τάξεις και κοινωνικά στρώματα ή ότι η ουσία των τάξεων είναι ψυχολογική. H λογική κατάληξη είναι ότι όλοι οι καταναλωτές απολαμβάνουν το ίδιο περίπου επίπεδο ζωής και είναι άτομα που ανήκουν σε μια μεγάλη «μεσαία τάξη». Για να θεμελιωθούν τέτοιες απόψεις, τα όρια ανάμεσα στο πραγματικό και στο φανταστικό πρέπει να γίνονται ασαφή. Στην κατεύθυνση αυτή βοηθά σημαντικά και η διαφήμιση […]

(Γ.X. Zώτος)




10) Επιβάλλεται, φυσικά, η διάκριση μεταξύ πληροφοριών αναγκαίων αφενός για τη δημόσια λειτουργία (όπως στοιχεία για την ταυτότητα των πολιτών, για το εισόδημα και τις φορολογικές τους υποχρεώσεις ή για ορισμένες διασφαλίσεις στις συναλλαγές και για την αποτροπή μονοπωλιακών εκμεταλλεύσεων) και αφετέρου πληροφοριών που αφορούν τα ατομικά δικαιώματα και τις πολιτικές ελευθερίες του πολίτη. Όσο για τη συγκέντρωση στοιχείων που επιβάλλουν λόγοι εθνικού και δημοκρατικού πολιτικού συμφέροντος, ο βαθμός και οι μέθοδοι ηλεκτρονικής επεξεργασίας των στοιχείων αυτών πρέπει να ορίζονται περιοριστικά με νόμο. H παρακολούθηση της προσωπικής ζωής ή διαπροσωπικών επικοινωνιών, εφόσον αφορά εξακρίβωση στοιχείων για εγκληματική δραστηριότητα, είναι νοητή μόνο με δικαστικές αποφάσεις. Οι περιπτώσεις αυτές αποτελούν ακραίες εξαιρέσεις του βασικού κανόνα και οι σχετικές ενέργειες πρέπει να υπόκεινται σε αυστηρό έλεγχο.

(I. Πεσμαζόγλου)