https://antikleidi.com/wp-content/uploads/2016/02/429345_457001367676125_811164238_n.jpg?_gl=1*1x2uqvo*_ga*YW1wLUpBMlVLekN1ZHk5YVJCQkpWSDFZaXR2UWd6RGZLLXdJeTJzUFFDR1AyTUdWZ3hEVS1WeTdVTlFwcTZJSmVYa0c.

Σκίτσο

Σκίτσο

...

Σκίτσο

Ποτέ δεν ξέρεις τι κρύβεται πίσω από αυτό πού βλέπεις.

Γεννήθηκα στην κιβωτό μαζί με τα άλλα ζώα 😁

Αστέρια

Χειμώνας. Ο ουρανός είναι καθαρός απόψε. Τα αστέρια λάμπουν και σχηματίζουν αστερισμούς, και εγώ τα βλέπω και τα χαζεύω που είναι τόσο μικρά. Τι ειρωνεία, ε; Εγώ είμαι πιο μικρή, πολύ πιο μικρή σε σχέση με αυτά. Βρίσκονται τόσο μακριά, αλλά εγώ τα νιώθω κοντά μου, φαίνονται σαν να μη θέλει πολύ να πέσουν στο μέτωπό μου σαν πετραδάκια. 

Νιώθω ένα δέος όταν κοιτάω αυτόν τον χειμωνιάτικο ουρανό, επειδή ουσιαστικά αντικρίζω το άπειρο. Και μπροστά στο άπειρο, εγώ είμαι ένα τίποτα. Πόσο ασφαλής νιώθω όταν κοιτάω τα άστρα! Είναι ωραίο να γνωρίζεις ότι είσαι μικρός και ασήμαντος σε αυτόν τον κόσμο, γιατί τότε συνειδητοποιείς την πραγματική του μεγαλειότητα και βλέπεις πόσο τυχερός είσαι πραγματικά που μπορείς να υπάρχεις, για να μπορείς κι εσύ να κοιτάς τον ουρανό ένα βράδυ του χειμώνα, και να νιώθεις ένα τίποτα μπροστά στο άπειρο...

Σκίτσο

Σκίτσο

Just poison...

ΝΗΡΙΟ Ή ΠΙΚΡΟΔΑΦΝΗ (Nerium oleander)

Η γνωστή μας και ευρέως διαδεδομένη και αγαπητή πικροδάφνη είναι δηλητηριώδης. Η τοξικότητά της οφείλεται στην ουσία νηριίνη και έχει στόχο να προστατεύει το φυτό από τις επιθέσεις ζώων.

Όλα τα μέρη του φυτού είναι τοξικά αν καταποθούν, ακόμα και το νερό του ανθοδοχείου που τοποθετήθηκαν τα άνθη. Μια μικρή ποσότητα μπορεί μπορεί να είναι θανατηφόρος προκαλώντας αναπνευστική παράλυση και καρδιακό επεισόδιο. Τα συμπτώματα της δηλητηρίασης είναι: ναυτία, εμετοί, κοιλιακό άλγος, διάρροια, σιελόρροια, καύσος στο στόμα, παραισθήσεις στη γλώσσα, βράγχος φωνής, υπερδιέγερση, υπερκινητικότητα, μυϊκός τρόμος, νύστα, αταξία, οπτικές παραισθήσεις, κίτρινη όραση, μυδρίαση, αδυναμία και σπασμοί.

Ακόμα και οι αναθυμιάσεις από την καύση της πικροδάφνης είναι επικίνδυνες, γι΄ αυτό τα κλαδιά της δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιούνται σαν καυσόξυλα.

Η Πυθία στο μαντείο των Δελφών λέγεται ότι μασούσε φύλλα, εισέπνεε καπνό και έπινε νερό με πικροδάφνη για τους χρησμούς της. Οι Πέρσες υποχωρώντας στην προέλαση του Μεγάλου Αλεξάνδρου έβαζαν κλωνάρια του φυτού στις πηγές με πόσιμο νερό και δηλητηρίασαν έτσι πολλά άλογα των Ελλήνων. Αναφέρεται επίσης ότι μερικοί στρατιώτες που σούβλιζαν κρέας καίγοντας κλαδιά πικροδάφνης ασθένησαν σοβαρά και ήταν αδύνατο να συμμετάσχουν στη μάχη... 

....Για αυτόν τον λόγο, προσοχή! Είμαστε γεμάτοι από τέτοια στο σχολείο...! 🌸💀

Everything is better with music

You can't understand a city without using its public transportation system.

Η Αξία του Βιβλίου

Η αξία του βιβλίου

Η αξία της ανάγνωσης

Η αξία του γραπτού λόγου

Ποιο είναι το πρώτο βιβλίο που διαβάσατε;

Κάποιοι λένε ότι είμαστε ό,τι τρώμε. Επίσης είμαστε ό,τι διαβάζουμε και ό,τι δεν διαβάζουμε...

Ένα βιβλίο:

1. διευρύνει τους πνευματικούς ορίζοντες του ατόμου

• Αποτελεί “παράθυρο στον κόσμο” με τη βοήθεια του οποίου ο αναγνώστης γνωρίζει όλο το φάσμα των ιδεών και των επιτευγμάτων του ανθρώπου στην πορεία της ιστορίας.
• Προσφέρει συσσωρευμένη γνώση, εμπειρία, διευρύνοντας έτσι όχι μόνο τον γνωστικόι ορίζοντα, αλλά και τον συναισθηματικό. Καταρρίπτονται τα σύνορα, τα στερεότυπα και η μισαλλοδοξία.

2. οξύνει τις διανοητικές δεξιότητες

• ευνοεί την περισυλλογή και την αυτοσυγκέντρωση
• κινητοποιεί τον γόνιμο προβληματισμό και επιτρέπει στο άτομο να διαμορφώνει προσωπική άποψη, μελετώντας βιβλία που πραγματεύονται το ίδιο θέμα από άλλη οπτική γωνία.
• Εξοικειώνει το άτομο με την έννοια του παναθρώπινου διαλόγου, καθώς κάθε βιβλίο συνδιαλέγεται με άλλα βιβλία αλλά και με την εποχή στην οποία γράφτηκε.

3. ψυχαγωγεί και εξευγενίζει

• αποφορτίζει και ανανεώνει ψυχικά το άτομο, δίνοντας μια δυνατότητα απόδρασης από την καθημερινότητα
• εμπλουτίζει τις εμπειρίες του ατόμου, καθώς έρχεται σε επαφή με έναν πλούτο συναισθημάτων και αγωνιών άλλων ανθρώπων
• το λογοτεχνικό βιβλίο αναδεικνύει πρότυπα ήθους και συμπεριφοράς άξια προς μίμηση

4. αποτελεί φορέα προόδου και πολιτισμού

• ενισχύει την δημοκρατία, καθώς αποτελεί προιόν και κορύφωση της ελεύθερης έκφρασης και σκέψης. Η ελεύθερη διακίνηση ιδεών είναι άρρηκτα δεμένη με την ελέυθερη διακίνηση βιβλίων.
  https://www.iefimerida.gr/news/103970/%CE%B7-%CE%BD%CF%8D%CF%87%CF%84%CE%B1-%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%BF%CE%B9-%CE%BD%CE%B1%CE%B6%CE%AF-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%87%CE%AF%CF%84%CE%BB%CE%B5%CF%81-%C2%AB%CE%B1%CF%80%CE%BF%CE%BA%CE%B5%CF%86%CE%AC%CE%BB%CE%B9%CE%B6%CE%B1%CE%BD%C2%BB-%CF%80%CE%BD%CE%B5%CF%85%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CF%84%CE%B7-%CE%B3%CE%B5%CF%81%CE%BC%CE%B1%CE%BD%CE%AF%CE%B1-%CE%B5%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CE%B2%CE%AF%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF
  https://www.alfavita.gr/koinonia/264769_80-hronia-apo-ti-nyhta-ton-kamenon-biblion-epi-diktatorias-metaxa
• προάγει τον πολιτισμό εξοικειώνοντας το άτομο με έννοιεςκαι όρους των διάφορων τομέων του πολιτισμού
• στηρίζει το εκπαιδευτικό σύστημα ως απαραίτητο βοήθημα του μαθητή και του εκπαιδευτικού

Ποια είναι η θέση του βιβλίου σήμερα:

• σύγχρονος τρόπος ζωής: γρήγοροι ρυθμοί, εντατικοποίηση, έλλειψη χρόνου, χρησιμοθηρικό πνεύμα. Η ανάγνωση του βιβλίου θεωρείται πολυτέλεια και μη προσοδοφόρα
• κυριαρχία της εικόνας, της οθόνης κάνει το βιβλίο να μοιάζει “φτωχό”
• προβλήματα στους τομείς της εκπαίδευσης και του πολιτισμού. Το σχολείο κάνει συχνά το βιβλίο να μοιάζει με καταναγκαστικό έργο που δεν προσφέρει καμιά ευχαρίστηση.

Πώς μπορεί το βιβλίο να μπει στη ζωή μας;

• ριζική αλλαγή του τρόπου σκέψης του ατομου. Αφύπνιση, εγρήγορση, συνειδητοποίηση των πραγματικών αξιών που πλουτίζουν τη ζωή μας
• προώθηση της βιβλιοφιλίας από την οικογένεια και το σχολείο
• στήριξη και προβολή του βιβλίου από την πολιτεια (δημιουργία βιβλιοθηκών, προβολή του βιβλίου στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, οι συγγραφείς να βγουν στο “δρόμο”, να μπουν στα σχολεία)
  
   Αλεξ. και Σπ. Μητσέλος Εκφραση Έκθεση για την Α΄Λυκείου, Ελληνοεκδοτική, 2013.

Χρήσιμες ιστοσελίδες:

https://artic.gr/category/logotexnia/logotexnia-synentefkseis/page/2/

https://kokkinialepou.gr/

https://www.oanagnostis.gr/

Όταν σφραγίζουν τις πόρτες...

ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ 5ΟΥ 25/9/2019 Άδεια η παιδική χαρά το απόγευμα της Δευτέρας.  Όλοι γνωρίζαμε τι έγινε, κάποιοι ήμασταν εκεί το πρωί αποχαιρετώντας, πίσω από τα τζάμια των πούλμαν, ανθρώπους που αγαπήσαμε.  Γνωρίζαμε κι όμως άθελα μας το βλέμμα πήγαινε συνέχεια εκεί, στο μονοπάτι που οδηγεί από τη Μερλιέ προς τα πάνω, περιμένοντας να δούμε τους φίλους μας από το 5ο να έρθουν, όπως κάθε απόγευμα.  Το γέλιο τους κατέκλυζε την παιδική χαρά θυμίζοντάς μας τι σημαίνει να είσαι παιδί, να ζεις τη στιγμή.  Κάθε απόγευμα παιχνίδι μαζί.  Στα αγγλικά, στα ελληνικά, στα αραβικά, στα φαρσί, μαζί.  Ανάμεσά τους εκείνη η υπέροχη μαμά που κάθε απόγευμα συνόδευε 5-6 πιτσιρίκια, έβγαζε ένα πακέτο μπισκότα μιράντα και μας κερνούσε όλους.  Το πανέμορφο κορίτσι με τη μωβ μαντήλα που καθόταν στη κούνια με τις ώρες και το θλιμμένο βλέμμα της κοίταζε πέρα μακριά σ'έναν άλλο τόπο.  Τα δυο αδέρφια που αγαπούσαν το Ρονάλντο και τον Σπάιντερμαν.  Ο πιτσιρικάς που του δώσαμε παπούτσια και μας γέμισε μπαλόνια κι εκείνος που έβαλε τα κλάματα όταν του δόθηκε ένα πατίνι.  Ο γλυκός έφηβος που προσφέρθηκε να σηκώσει τις σακούλες μιας ηλικιωμένης κυρίας στις ανηφόρες του Λυκαβηττού.  Κι εκείνα τα παιδιά που σηκώσαν ένα τρίχρονο που έπεσε ενώ η μαμά δε κοιτούσε και μας το έφεραν προστατευμένο σε μια τεράστια αγκαλιά.  Τα παιδιά "που ήρθαν από τον πόλεμο με τις βάρκες, μαμά" μας έδιναν κάθε μέρα μαθήματα ζωής.  Αυτοί ήταν οι κάτοικοι της κατάληψης του 5ου, στο οποίο βρήκαν τη στέγη (προσωρινή και σίγουρα όχι ιδανική) που δε μπορούσε να τους παρέχει το κράτος.  Το δε κτίριο, παρέμενε εγκαταλελειμένο επί χρόνια, αφημένο στην τύχη του να καταρρέει.  Η κατάληψη του έδωσε ζωή, η γειτονιά τη στήριξε, αποδεικνύοντας πως και διάθεση και δυνατότητα συνύπαρξης υπάρχει.  Τα παιδιά γράφτηκαν σε σχολεία της ευρύτερης περιοχής, έμαθαν ελληνικά και αγγλικά και διαμόρφωσαν παρέες με παιδιά της γειτονιάς.  Απέκτησαν μια ρουτίνα και μια κανονικότητα, ίσως για πρώτη φορά στη ζωή τους. Η βίαιη εκκένωση της κατάληψης απομάκρυνε τα παιδιά αυτά και τις οικογένειές τους από τα σχολεία τους, από τη γειτονιά τους, από τους φίλους τους, από απαραίτητες κοινωνικές και ιατρικές υπηρεσίες, διακόπτοντας βίαια την πορεία ένταξής τους και τραυματίζοντάς τα ψυχικά γι άλλη μια φορά.  Η απομόνωσή τους σε πρόχειρους καταυλισμούς εκτός κοινωνικού ιστού συνιστά κατάφωρη παραβίαση των πιο βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δεν προσφέρει καλύτερες συνθήκες διαβίωσης από εκείνες της κατάληψης. Στο όνομα μια αόριστης ανομίας το κράτος εκκενώνει τις καταλήψεις με περισσή υποκρισία, αφήνοντας πρεζέμπορους και μαφίες της νύχτας να αλωνίζουν ελεύθερα.  Κόπτονται ξαφνικά για τα κτίρια (που το ίδιο το κράτος εγκατέλειψε) όταν τα υπό λειτουργία σχολικά κτίρια της περιοχής καταρρέουν από την έλλειψη συντήρησης.   Ενώνουμε τις φωνές μας με τους Συλλόγους Γονέων του 35ου και του 36ου και φωνάζουμε μαζί πως θέλουμε τους φίλους μας πίσω!  Το ΔΣ του Συλλόγου Γονέων του 14ου Δημοτικού Σχολείου Αθηνών

Η πρόεδρος του Συλλόγου Γονέων του 36ου Δημοτικού Σχολείου, Χρυσούλα Παπαγεωργίου μιλά στο News24/7 για την κοινή ανακοίνωση του 35ου και του 36ου υπέρ των προσφυγόπουλων και το πλήγμα που επιφέρει η απομάκρυνσή τους από τη σχολική κοινότητα.

Ηταν πραγματικά μία πολύ ευχάριστη εξέλιξη. Οι σύλλογοι γονέων του 35ου και του 36ου δημοτικών σχολείων Αθηνών όχι μόνο διαφώνησαν με την απότομη απομάκρυνση των προσφυγόπουλων από τις τάξεις αλλά δημοσιοποίησαν την κάθετα διαφορετική στάση τους με μία έξοχη ανακοίνωση.
"Τα παιδιά αυτά ήταν μέλη της σχολικής κοινότητας και συμμαθητές των δικών μας παιδιών" αναφέρει εύλογα στο News 24/7 η πρόεδρος του συλλόγου γονέων του 36ου Δημοτικού Σχολείου Αθηνών, Χρυσούλα Παπαγεωργίου.
"Κρίναμε λοιπόν ότι κάποιος έπρεπε να μιλήσει για αυτά τα παιδιά και αυτοί οι κάποιοι είμαστε εμείς, τα παιδιά και οι γονείς τους". Η κ. Παπαγεωργίου αναφέρει ότι ουδείς αρμόδιος επικοινώνησε μαζί τους για να τους πληροφορήσει για το που θα πάνε σχολείο αυτά τα παιδιά αλλά "δεν είναι δυνατόν να μην υπάρχει κρατική μέριμνα για τη συνέχεια της φοίτησής τους. Είναι πραγματικά κρίμα γιατί τα παιδιά είχαν αρχίσει να ενσωματώνονται, να μιλάνε κανονικά τη γλώσσα, να προσαρμόζονται πλήρως. Τώρα δεν ξέρουμε καν αν θα συνεχίσουν".
Τα υπόλοιπα παιδιά στενοχωρήθηκαν με το άδοξο τέλος που είχε η φοίτηση των συμμαθητών τους στο σχολείο: "Φανταστείτε να λες με τα άλλα παιδιά για το πρωί και μετά για κάποιο λόγο αυτά να εξαφανίζονται. Είναι μία μορφή έμμεσης βίας. Προφανώς τα δικά μας παιδιά στενοχωρήθηκαν με τη συγκεκριμένη εξέλιξη".
Η κοινή ανακοίνωση των δύο σχολείων
"Τις τελευταίες μέρες εκκενώνονται κτίρια του κέντρου της Αθήνας στα οποία είχαν βρει στέγη πρόσφυγες, περιμένοντας ποιος νόμος, ποια κυβέρνηση, ποια γραφειοκρατία θα προχωρήσει τις διαδικασίες ασύλου. Τα παιδιά τους γράφτηκαν στα σχολεία του κέντρου της Αθήνας, προσπαθώντας να ενταχθούν, να μάθουν τη γλώσσα, να αποκτήσει η ζωή τους μια κανονικότητα έστω και υπό αυτές τις συνθήκες.
Και ενώ η πολιτεία είναι αυτή που θα έπρεπε να εξασφαλίζει σε όλα τα παιδιά την εγγραφή και φοίτησή τους στο σχολείο, σεβόμενη ακόμα και τη Διεθνή Σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού, είναι εκείνη που τους τη στερεί με τον πιο βίαιο τρόπο, που τα ωθεί στο περιθώριο, δε σέβεται τα στοιχειώδη δικαιώματά τους, δε σέβεται την ύπαρξή τους. Γιατί η σχολική χρονιά έχει αρχίσει και τα παιδιά απομακρύνονται από τα σχολεία τους, χωρίς καμία ειδοποίηση, χωρίς καν να τους εξασφαλίζεται η εγγραφή και η μεταφορά τους σε άλλα σχολικά περιβάλλοντα.
Θέλουμε τους συμμαθητές των παιδιών μας πίσω. Γιατί είναι υποχρέωσή όλων μας να εξασφαλιστεί επιτέλους για αυτούς ένα ασφαλές περιβάλλον. Γιατί χάρη σε αυτούς πολλά από τα σχολεία του κέντρου έμειναν ανοιχτά. Γιατί δεν είναι δυνατόν πολιτικά παιχνίδια να παίζονται πάνω στις πλάτες παιδιών και κατατρεγμένων ανθρώπων".

Βιβλιοθάλασσα...

Σχολιάστε:

Τα πιο εμπορικά βιβλία

Μπορεί να είναι ξεχασμένο ως… «σπορ», μπορεί ο κινηματογράφος και η τηλεόραση να το έχουν μετατρέψει σε μια υποτιμημένη κατάσταση αλλά αυτό δεν σημαίνει τίποτα: το βιβλίο ζει και βασιλεύει.
Χρειάζεται υπομονή και χρόνο αλλά το να διαβάζεις ένα βιβλίο είναι μια ασχολία που αν την πάρεις στα σοβαρά είναι δεδομένο πως θα την ερωτευτείς και ειδικά το καλοκαίρι η αξία της γίνεται όλο και περισσότερο ξεκάθαρη.
Τα βιβλία που ακολουθούν είναι αυτά που έχουν σπάσει κάθε κοντέρ πωλήσεων, που αποτελούν τα μεγαλύτερα best sellers όλων των εποχών. Έχουν κάνει πωλήσεις που προκαλούν ύλιγγο. Και αν ψάξεις κάτι για να διαβάζεις στην παραλία και δεν έχεις διαβάσεις κάποιο από αυτά, διάλεξέ το άφοβα: τόσα εκατομμύρια άνθρωποι αποκλείεται να κάνουν λάθος.

Αυτά είναι τα δέκα πιο εμπορικά βιβλία όλων των εποχών:
10/ Γίνε πλούσιος με τη δύναμη της σκέψης, Napoleon Hill – 70 εκατ. πωλήσεις

Ένα από τα πιο κλασικά βιβλία στον τομέα της φιλολογίας της ενθάρρυνσης, το βιβλίο του Χιλ που επηρρέασε κόσμο και κοσμάκη, γράφτηκε το 1937 ύστερα απο προτροπή του επιτυχημένου βιομήχανου Άντριου Κάρνεγκι. Πάνω-κάτω, ο Χιλ λέει πως να έχεις αληθινά αισθήματα πίσω από τους στόχους σε καθιστά απόλυτα δεσμευμένο στο να τους επιτύχεις. Με λίγες περισσότερες λέξεις προφανώς…
09/ O Κώδικας Ντα Βίντσι, Dan Brown – 80 εκατ. πωλήσεις

Το ήδη κλασικό βιβλίο του Νταν Μπράουν, προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις από ιστορικούς και θρησκευτικές ομάδες καθώς μέσα από μια τυπική ιστορία αστυνομικής περιπέτειας κάνει «αιρετικές» αποκαλύψεις για την αληθινή ταυτότητα του Χριστού. Εκδόθηκε το 2003, έχει πουλήσει περίπου 80 εκατομμύρια αντίτυπα μέχρι σήμερα και έχει μεταφραστεί σε 44 γλώσσες. Το 2006 έγινε και ταινία με τον Τομ Χανκς.
08/ Το λιοντάρι, η μάγισσα και η ντουλάπα (Το χρονικό της Νάρνια), C. S. Lewis – 85 εκατ. πωλήσεις

Το πρώτο και πιο δημοφικές από τα επτά μυθιστορήματα της σειράς «Το Χρονικό της Νάρνια» (1950-1956), έχει μεταφραστεί σε 47 γλώσσες και έχει φτάσει τις 85 εκατομμύρια πωλήσεις. Τυπικό μυθιστόρημα φαντασίας εξελισσόμενο σε μια χώρα που είναι πάντα παγωμένη, άλλο ένα βιβλίο που μεταφέρθηκε στο σινεμά το 2005, αλλά με μάλλον αποτυχημένα αποτελέσματα.
07/ Όνειρο του Ερυθρού Επιμελητηρίου, Cao Xueqin – 100 εκατ. πωλήσεις

Βιβλίο του 18ου αιώνα θεωρείται πως είναι ημι-αυτοβιογραφικό, και περιγράφει την άνοδο και την πτώση της οικογένειας του συγγραφέα Cao Xueqin και κατ’ επέκταση της δυναστείας Qing. Χαρακτηριστικό τόσο για τον τεράστιο αριθμό χαρακτήρων όσο και για την ακριβή και λεπτομερή παρατήρηση της ζωής και της κοινωνικής οργάνωσης της Κίνας της εποχής, το εν λόγω βιβλίο αποτελεί… must read.
06/ She: A History of Adventure, H. Rider Haggard – 100 εκατ. πωλήσεις

Τo βιβλίο αναφέρεται στη «She», μια εξαιρετικά όμορφη αλλά εκδικητική θεά της Αφρικής. Υπάγεται στην βικτωρινή λογοτεχνία του 19ου αιώνα της Αγγλίας και είναι εμπνευσμένο από τις προσωπικές εμπειρίες του συγγραφέα, Χένρυ Ράιντερ Χάγκαρντ στη Νότια Αφρική καθώς και την βρετανική αποικιοκρατία. Κλασικό μυθιστόρημα που εκδόθηκε το 1887 και έχει πουλήσει 100 εκατομμύρια κόπιες σε 44 γλώσσες.
05/ Δέκα μικροί νέγροι, Agatha Christie – 100 εκατ. πωλήσεις

Με διαφορά το πιο εμπορικό βιβλίο της Αγκάθα Κρίστι, της μετρ σε ιστορίες μυστηρίου. Στις ΗΠΑ κυκλοφόρησε με τον τίτλο «Αnd Then There Were None» καθώς η λέξη «νέγρος» (nigger) αποτελεί ρατσιστική έννοια στην αμερικάνικη κουλτούρα. Εκδόθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο στις 6 Νοεμβρίου του 1939 και έχει πουλήσει πάνω απο 100 εκατομμύρια αντίτυπα. Πρωταγωνιστές είναι δέκα ξένοι που βρίσκονται εγκλωβισμένοι σε μια έπαυλη και όλοι συνδέονται με μια σκοτεινή υπόθεση ανθρωποκτονίας. Καθώς ένας ένας αρχίζει να πεθαίνει μυστηριωδώς, οι υπόλοιποι συνειδητοποιούν ότι ανάμεσά τους κρύβεται ένας δολοφόνος.
04/ Ο Χάρι Πότερ και η Φιλοσοφική Λίθος, J.K. Rowling – 107 εκατ. πωλήσεις

Το βιβλίο στο οποίο κάνει ντεμπούτο ο πασίγνωστος Χάρι Πότερ, εκδόθηκε πρώτη φορά στα αγγλικά στις 30 Ιουνίου του 1997 και μέχρι σήμερα έχει πουλήσει 107 εκατομμύρια αντίτυπα. Ήταν το πρώτο από τα 7 βιβλία της σειράς, τα οποία, όπως όλοι γνωρίζουν, έχουν γίνει αντίστοιχες ταινίες.
03/ Ο Μικρός Πρίγκιπας, Antoine de Saint-Exupéry – 140 εκατ. πωλήσεις

Θεωρείται παιδικό βιβλίο αλλά το βάθος του είναι τέτοιο που για πολλούς αποτελεί ένα βαθιά φιλοσοφικό πόνημα. Γραμμένο από τον Γάλλο Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ, είναι το πρώτο σε αναγνώσεις και μεταφράσεις βιβλίο της γαλλικής γλώσσας και ψηφίστηκε ως το καλύτερο βιβλίο του 20ου αιώνα στη Γαλλία.
Στο βιβλίο, ο αφηγητής πέφτει με το αεροπλάνο του στην έρημο όπου και συναντά ένα ασυνήθιστο παιδί με το οποίο γίνονται φίλοι. Ο καινούργιος του φίλος σιγά-σιγά τού διηγείται την επίσκεψή του σε άλλους πλανήτες, όπου υπάρχουν άνθρωποι ματαιόδοξοι αλλά και κάποιοι περισσότερο… ανθρώπινοι. Ο «Μικρός Πρίγκιπας» μεταφράστηκε σε περισσότερες από 250 γλώσσες και διαλέκτους και έχει πουλήσει πάνω από 140 εκατομμύρια κόπιες παγκοσμίως.
02/ Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών, J.R.R. Tolkien – 150 εκατ. πωλήσεις

Το επικό μυθιστόρημα φαντασίας του Τόλκιν που έχει αφήσει εποχή, αν και ξεκίνησε ως σίκουελ του «Χόμπιτ» (για την ακρίβεια, η ιστορία τοποθετείται 60 χρόνια μετά το τέλος του «Χόμπιτ»), έγινε μια πασίγνωστη σειρα βιβλίων με φανατικούς θαυμαστές και μια θρυλική κινηματογραφική τριλογία. Γράφτηκε σταδιακά μεταξύ 1937 και 1949 με το μεγαλύτερο μέρος του οποίου κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Τόλκιν σκόπευε να δημοσιεύσει την ιστορία του σε έναν τόμο όμως για οικονομικούς λόγους δημοσιεύθηκε σε τρεις. Δεν χρειάζεται να πούμε πολλά πράγματα για τον «Άρχοντα».
01/ Ιστορία δύο πόλεων, Charles Dickens – 200 εκατ. πωλήσεις

Στην πρώτη θέση το αριστούργημα του μεγάλου Τσαρλς Ντίκενς. Η Ιστορία δυο Πόλεων αναφέρεται στο Λονδίνο και το Παρίσι και τοποθετείται ιστορικά πριν και μετά τη Γαλλική Επανάσταση. Η πλοκή περιστρέφεται γύρω από τις περιπέτειες μιας σειράς ανθρώπων, στιγματισμένων από ένοχα οικογενειακά μυστικά κι από άδικες κατηγορίες κατασκοπίας και προδοσίας.
Κεντρικοί χαρακτήρες είναι η νεαρή και μεγαλωμένη ως ορφανή στο Λονδίνο Λούσι Μανέτ, ο γιατρός πατέρας της που εμφανίζεται ξαφνικά στη ζωή της λίγο πριν συμπληρώσει τα 18, ο σύζυγός της Τσαρλς Ντάρνι, Γάλλος αριστοκρατικής καταγωγής, αποστάτης της τάξης του και αυτοεξόριστος στην Αγγλία και ένας χαραμοφάης Βρετανός, ο δικηγόρος Σίντνεϊ Κάρτον, μάταια ερωτευμένος μαζί της.
Αρχική πηγή του Ντίκενς ήταν το έργο «The French Revolution: A History» του Thomas Carlyle. Με πάνω από 200 εκατομμύρια πωλήσεις είναι στην κορυφή της λίστας των πιο εμπορικών λογοτεχνικών έργων όλων των εποχών και μάλλον ένα βιβλία που πρέπει να διαβαστεί από όλους.

Κείμενο: Το βιβλίο και η αξία του

Το βιβλίο και η αξία του

Ο άνθρωπος απ’ όταν ένιωσε την ανάγκη επικοινωνίας αντιλήφθηκε την αξία τού γραπτού λόγου και έγραφε σχεδιάζοντας σε τοίχους σπηλαίων, σε πήλινες πλάκες, σε πέτρες, σε παπύρους, σε περγαμηνές, σε χαρτί, και σήμερα με την εξέλιξη της τεχνολογίας δημιούργησε ηλεκτρονικά βιβλία.

Το αντικείμενο “βιβλίο” κατατάσσεται στα βιομηχανικά προϊόντα, παράλληλα όμως είναι και πολιτιστικό αγαθό. Προσωπικά δίνω έμφαση και στις δύο του διαστάσεις, κυρίως όμως στην πολιτιστική του διάσταση. Θεωρώ το βιβλίο ως τη σημαντικότερη έκφραση πολιτισμού γιατί πολύ απλά, εκτός του ότι είναι το ίδιο έργο τέχνης, στηρίζει και όλες τις άλλες εκφράσεις πολιτισμού.

Ως βιομηχανικό προϊόν, μέσα από τα πολλά στάδια της δημιουργίας του και πριν φτάσει στα χέρια του αναγνώστη, στηρίζει οικονομικά μια μεγάλη γκάμα επαγγελμάτων, όπως συγγραφείς, φιλολόγους, μεταφραστές, σχεδιαστές, εκδότες, χαρτέμπορους, τυπογραφεία, βιβλιοδέτες, διανομείς και, τέλος, βιβλιοπωλεία. Ας μην ξεχνάμε, βέβαια, ότι σήμερα στηρίζει σε μεγάλο βαθμό και την τεράστια βιομηχανία της ηλεκτρονικής αγοράς.

Οι κυβερνήσεις πολλών χωρών, μελετώντας και εμβαθύνοντας στα οικονομικά οφέλη του βιβλίου, επένδυσαν και στήριξαν τη βιομηχανία αυτή με διάφορους τρόπους, η οποία άνθισε και τους πρόσφερε μεγάλα οικονομικά κέρδη.
Ξεκινώντας από τους Σουμέριους, Βαβυλώνιους και άλλους λαούς της Μεσοποταμίας, οι οποίοι έγραφαν σε πήλινες πλάκες, οι Έλληνες, Αιγύπτιοι και Ρωμαίοι, οι οποίοι έγραφαν σε παπύρους, οι Εβραίοι σε περγαμηνές, η εξέλιξη με τα χειρόγραφα βιβλία τα οποία εικονογραφούνται με απαράμιλλης αξίας διακοσμητικές εικόνες κατά τον Μεσαίωνα στην Ευρώπη, η δημιουργία των πρώτων ξύλινων τυπογραφικών στοιχείων και του χαρτιού από τους Κινέζους, οι οποίοι τυπώνουν τα πρώτα βιβλία, η ανακάλυψη των μεταλλικών στοιχείων από τον Γερμανό Γιοχάνες Γκούτενμπεργκ κατά την Αναγέννηση και η πραγματικά αλματώδης εξέλιξη της τυπογραφίας το 1450 έως το 1456 και, τέλος, κατά τον 19ο-20ό αιώνα η Βιομηχανική Επανάσταση, η οποία κάνει την παραγωγή του βιβλίου να ανθίζει είναι μερικά δείγματα για την αξία του γραπτού λόγου.

Η αγωνία και οι προσπάθειες όλων αυτών των πολιτισμένων κοινωνιών, διαχρονικά, σε διάφορα μέρη στον πλανήτη, μας διδάσκει ότι το βιβλίο είναι αναπόσπαστο μέρος της ανθρώπινης ύπαρξης.

Σε όλη αυτή την πορεία το βιβλίο καταγράφει και μεταφέρει από τα βάθη των αιώνων αρχαίους πολιτισμούς, οι οποίοι μας διδάσκουν για τα λάθη τα οποία μπορούμε να αποφύγουμε ή να μιμηθούμε τα επιτεύγματα των προγόνων μας και να υιοθετήσουμε διαχρονικές αρχές και αξίες, εφόδια για την επιβίωση αλλά και την εξέλιξη του ανθρώπινου είδους.

Διαβάζοντας ένα βιβλίο, έχουμε τη δυνατότητα να πλάσουμε με τη φαντασία μας τους ήρωες της ιστορίας, τα τοπία, τα διάφορα αντικείμενα κ.λπ. Μέσα στις σελίδες ενός βιβλίου ο συγγραφέας του, εκτός από τη μελέτη, την έρευνα, τις εμπειρίες του, καταθέτει και τα αισθήματά του. Μας κάνει κοινωνούς του δικού του κόσμου και μας δίνει την ευκαιρία να μάθουμε.
Μας βοηθά να αποκτήσουμε γνώσεις αλλά και να εμπλουτίσουμε το λεξιλόγιό μας, βελτιώνοντας τη δική μας γραφή.

Συμβάλλει στην πνευματική μας εγρήγορση, αυξάνει την ικανότητα εστίασης, βελτιώνει τη μνήμη μας, βοηθά στην ανάπτυξη των αναλυτικών διανοητικών μας δυνατοτήτων, μας ψυχαγωγεί, μας ηρεμεί και συμβάλλει στη μείωση του άγχους.

Εκτός βέβαια από τη σημασία της αφής και της επαφής με ένα ζεστό υλικό, το διάβασμα ενός ποιοτικού βιβλίου συμβάλλει σημαντικά και καθοριστικά στην αυτομόρφωσή μας, στην καλλιέργεια κριτικής σκέψης, στην αναβάθμιση της αισθητικής μας και κατ’ επέκταση συμβάλλει στην ποιότητα ζωής μας.

Μεταφέρει την τέχνη, πληροφορεί, καλλιεργεί το πνεύμα και την ψυχή, εξυψώνει τη νοημοσύνη, βρίσκει λύσεις σε προβλήματα, μεταφέρει μηνύματα, διακινεί ιδέες, διαμορφώνει συνειδήσεις.

Σήμερα, στο ημικατεχόμενό μας νησί με τη συνεχή απειλή του Αττίλα, με την κατάρρευση της οικονομίας, των θεσμών και σημαντικών αρχών και αξιών, είναι επιτακτική η ανάγκη να βάλουμε όλοι στη ζωή μας το ανεκτίμητης αξίας αντικείμενο βιβλίο.
Η στάση αυτή καθορίζει και τον βαθμό του πολιτισμού ο οποίος επικρατεί σε μια οικογένεια, σε μια κοινωνία, σε μια πόλη, σε ένα κράτος.

Βουλά Κοκκινου

* Η Βούλα Κοκκίνου είναι η εκδότρια του οίκου Εκδόσεις Εν Τύποις. Το παρόν κείμενο ήταν η παρέμβασή της στη συζήτηση με θέμα “Το βιβλίο και η αξία του” στο πλαίσιο του 1ου Φεστιβάλ Βιβλίου Λευκωσίας, που πραγματοποιήθηκε στις 12 Ιουνίου 2016 στο πάρκο Ακρόπολης.

Περίληψη

1. ΠΕΡΙΛΗΨΗ

   1. ΟΡΙΣΜΟΣ

Περίληψη είναι η σύντομη απόδοση του περιεχομένου ενός κειμένου, η οποία μπορεί να υποκαταστήσει το αρχικό κείμενο. Είναι προσωπική δημιουργία, με πληροφοριακό ύφος, χωρίς ίχνος σχολιασμού ή κριτικής.

2. Είδη περίληψης

Α) Εκτενής περίληψη: Συντίθεται από τα βασικά σημεία ανά παράγραφο και καλύπτει σε έκταση το ένα τρίτο του αρχικού κειμένου.

Β) Συνοπτική περίληψη: Συντίθεται από τα βασικά σημεία ανά νοηματική ενότητα και καλύπτει σε έκταση το ένα έκτο του αρχικού κειμένου.

3. ΠΡΟΣΟΧΗ

Πριν προχωρήσουμε στην ανάλυση των βημάτων για την προετοιμασία και τη σύνθεση της περίληψης, θα πρέπει να σταθούμε με προσοχή στον τρόπο οργάνωσης του διαγράμματος ενός κειμένου. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη δημιουργία σχεδιαγράμματος είναι να κρατήσουμε σημειώσεις.

Κρατάμε σημειώσεις, όταν θέλουμε να συγκρατήσουμε τα κύρια σημεία ενός κειμένου. Πρόκειται για μια αφαιρετική διαδικασία, κατά την οποία επισημαίνουμε το ουσιώδες και παραλείπουμε το επουσιώδες. Με τη διαδικασία αυτή:

α. αποταμιεύουμε και αφομοιώνουμε ευκολότερα γνώσεις και

β. οξύνουμε την κριτική μας ικανότητα.

                    
                         ΠΛΑΓΙΟΤΙΤΛΟΙ

Οι πλαγιότιλοι είναι σύντομοι, λιτοι, πυκνοί (με πολλά νοήματα) και ελλειπτικοι (αποφεύγουμε λέξεις που εννοούνται εύκολα, όπως το ρήμα)

Βήματα για τη σύνταξη πλαγιότιτλου:

1. Εντοπισμός θέματος της παραγράφου:

Εντοπίζουμε τη θεματική περίοδο και με βάση αυτή σημειώνουμε το θέμα της παραγράφου. Αν δεν υπάρχει θεμ. περίοδος προσπαθούμε να την εννοήσουμε. Ο πλαγιότιτλος βασίζεται κυρίως στη θεματική πρόταση, αλλά πρέπει να αποδίδει το συνολικό νόημα της παραγράφου, το οποίο πολλές φορές δεν εξαντλείται στη θεματική περίοδο.

2. Ανίχνευση σημαντικών λεπτομερειών:

Ανιχνεύουμε τον τρόπο ανάπτυξης της παραγράφου.

Α, Αν η παράγραφος αναπτύσσεται με μια μέθοδο, τότε ο πλαγιότιτλος προκύπτει από τη θεματική περίοδο.

Β. Αν η παράγραφος αναπτύσσεται με συνδυασμό μεθόδων τότε ο πλαγιότιτλος συνδυάζει στοιχεία από τη θεματική περίοδο και τα σχόλια.

3. Σύνταξη πλαγιότιτλου

4. Διάγραμμα κειμένου

Είτε λοιπόν έχουμε κρατήσει σημειώσεις ανά παράγραφο είτε ανά νοηματική ενότητα και έχουμε εξαγάγει τους κατάλληλους πλαγιότιτλους, μπορούμε στη συνέχεια να προχωρήσουμε στη δημιουργία του διαγράμματος του κειμένου μας.

Το διάγραμμα είναι ένα σχέδιο που παρουσιάζει τη συλλογιστική πορεία που ακολουθείται κατά την ανάπτυξη ενός θέματος και τη δομή του κειμένου που το πραγματεύεται. Κατά συνέπεια, σε αυτό φαίνονται τα δομικά μέρη του κειμένου (πρόλογος, κύριο μέρος, επίλογος) και ανά μέρος, ενότητα και παράγραφο σημειώνονται οι πλαγιότιτλοι.

5. Δημιουργία Περίληψης

Η δημιουργία της περίληψης χωρίζεται σε δύο βασικά στάδια: την προετοιμασία και τη σύνθεση, στα οποία πραγματοποιούμε συγκεκριμένα βήματα για να επιτύχουμε το ποθητό αποτέλεσμα. Ας τα δούμε αναλυτικά.

6. ΒΗΜΑ 1ο: ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ

1. Διαβάζουμε το κείμενο που μας δίνεται, ώστε να γίνει κατανοητό το περιεχόμενο του. Σε περίπτωση άγνωστων λέξεων προσπαθούμε να τις ερμηνεύσουμε είτε μέσα από τα συμφραζόμενα, είτε μέσα από ομόρριζα ή παράγωγα τους.
2. Αναζητούμε τη βασική ιδέα του κειμένου, δηλαδή το νοηματικό κέντρο του (ίσως σε αυτό το σημείο να χρειαστεί μια δεύτερη ανάγνωση). Σε αυτή την αναζήτηση μάς βοηθούν ιδιαίτερα οι παρακάτω διαδικασίες:
3. Εντοπίζουμε τις βασικές έννοιες του κειμένου, ενώ παράλληλα υπογραμμίζουμε λέξεις ή φράσεις που τις διασαφηνίζουν ή τις συμπληρώνουν.
4. Διακρίνουμε τη δομή του κειμένου, βήμα απολύτως απαραίτητο προκειμένου η περίληψη μας να ακολουθήσει την αρχική μορφή του. Σε αυτό το σημείο χρήσιμη είναι η τεχνική των πλαγιότιτλων ή της υπερδομής (εντοπισμός στοιχείων όπως: χώρος, χρόνος, πρόσωπα, γεγονός, πρόβλημα κτλ.)

• Επιλέγουμε τις απολύτως απαραίτητες λεπτομέρειες, οι οποίες είτε διασαφηνίζουν είτε τεκμηριώνουν το νοηματικό κέντρο του κειμένου.

3. Οργανώνουμε το σχεδιάγραμμα της περίληψης ακολουθώντας τους κανόνες δομής μιας παραγράφου (θεματική περίοδος, λεπτομέρειες, κατακλείδα).

1. ΒΗΜΑ 2ο: ΣΥΝΘΕΣΗ

1. Ακολουθώντας το σχεδιάγραμμα που έχουμε ήδη οργανώσει, προχωρούμε στη σύνθεση της περίληψης, ξεκινώντας απαραιτήτως από το είδος (δοκίμιο, άρθρο κ.λ.π.) και το σκοπό του κειμένου και τη στάση του συγγραφέα. Μπορούμε προαιρετικά να προσθέσουμε και άλλα στοιχεία, όπως το όνομα του συγγραφέα, τον τίτλο του κειμένου ή κ.τ.λ.).
2. Το ύφος της περίληψης οφείλει να είναι πληροφοριακό, αφού έχει ως στόχο να πληροφορήσει με συντομία, σαφήνεια και ακρίβεια τον αναγνώστη για το αρχικό κείμενο. Επομένως οποιαδήποτε προσπάθεια μίμησης του ύφους του συγγραφέα είναι απολύτως άσκοπη. Η περίληψη είναι δική μας εργασία που μεταφέρει τις ιδέες και το πνεύμα ενός άλλου εκτενέστερου κειμένου.
3. Επιλέγουμε την ενεργητική σύνταξη, όταν χρειάζεται να τονιστεί το πρόσωπο που ενεργεί (υποκείμενο), και την παθητική, όταν δίνεται έμφαση στην πράξη ή στο ίδιο το κείμενο (απρόσωπο ύφος).
   1. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ: Ο συγγραφέας του κειμένου τονίζει, υποστηρίζει, διαπιστώνει, επισημαίνει, διατυπώνει, εκφράζει, θίγει, υπερασπίζεται, επιχειρηματολογεί, προσεγγίζει, επιχειρεί να προσδιορίσει..
   2. ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ:  Το κείμενο πραγματεύεται, ασχολείται, αναφέρεται, ισχυρίζεται.. Εναλλακτικά Στο κείμενο εκφράζεται, παρουσιάζεται, προβάλλεται, ερμηνεύεται, ερευνάται, σχολιάζεται, διερευνάται, υποστηρίζεται.

8. Προσοχή

Χρήσιμη, επίσης, επισήμανση για το περιληπτικό μας κείμενο είναι: να μην χρησιμοποιούμε απαριθμήσεις, αποσιωπητικά, βραχυλογίες, αρκτικόλεξα. Επιπλέον, αν το αρχικό μας κείμενο έχει διαλογική μορφή, στο περιληπτικό κείμενο ο διάλογος αποδίδεται με γ’ (τρίτο) ρηματικό πρόσωπο. Ακόμη, αν οι ιδέες του συγγραφέα εκτίθενται μεταφορικά, εμείς τις αποδίδουμε κυριολεκτικά.

5. Χρησιμοποιούμε τις κατάλληλες διαρθρωτικές λέξεις ή φράσεις, ώστε η περίληψη να έχει συνοχή (δηλαδή ομαλή και ολοκληρωμένη σύνδεση των μερών του κειμένου), κάτι που επιτυγχάνεται με επιρρήματα, σύζευξη, διάζευξη κ.τ.λ. βλ. Συνοχή. Η συνεκτικότητα επίσης (δηλαδή η εξασφάλιση ενιαίου και λογικού νοήματος) πρέπει να είναι ένας ακόμη στόχος της περίληψης μας, βλ. Συνεκτικότητα. Επιπλέον, χρησιμοποιούμε ρήματα δήλωσης, όπως: αναφέρω, τονίζω, υπογραμμίζω, επισημαίνω κ.τ.λ. που βοηθούν στη μεταφορά του περιεχομένου του αρχικού κειμένου.

9. ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΠΕΡΙΛΗΨΗΣ

Κατά τη σύνταξη της περίληψης χρησιμοποιούμε τα παρακάτω ρήματα (συνήθως) για να μεταφέρουμε με οικονομία λέξεων στον αναγνώστη- διορθωτή τις έννοιες που κυριαρχούν στο αρχικό κείμενο.

10. Αναφορική όψη

Όταν αναφερόμαστε στην αναφορική (ποιοτική) όψη του κειμένου χρησιμοποιούμε φράσεις όπως:

Ο συγγραφέας, αρθρογράφος κλπ.:

– διατυπώνει τη γνώμη, προτείνει, δηλώνει, εισηγείται, ανακοινώνει

– αναφέρει, μνημονεύει, παραθέτει αυτολεξεί (ένα άλλο κείμενο)

– σχολιάζει, ερμηνεύει, συζητά (ένα άλλο κείμενο)

– παρατηρεί, διαπιστώνει

– ορίζει με ακρίβεια, προσδιορίζει, καθορίζει

– αποσαφηνίζει, διευκρινίζει, επεξηγεί

– εξηγεί, αιτιολογεί

– ονομάζει, αποκαλεί, χαρακτηρίζει

– συγκρίνει, αντιθέτει, αντιπαραθέτει, αντιπαραβάλλει

– επιχειρηματολογεί (υπέρ ή κατά), υπερασπίζεται, υποστηρίζει, υπεραμύνεται, συνηγορεί

– συμφωνεί με, ταυτίζεται με, δικαιολογεί

– ανασκευάζει, απορρίπτει, αντικρούει, αντιτείνει, αντιπροτείνει

– τεκμηριώνει, στηρίζει (την άποψη του)

– αποδεικνύει, δείχνει

– κρίνει αξιολογεί, αποτιμά

– διαβεβαιώνει, βεβαιώνει, ισχυρίζεται, αποφαίνεται, υποστηρίζει, επιμένει (ότι), προβλέπει

– λέει, σημειώνει, τονίζει, επισημαίνει, υπογραμμίζει

– πραγματεύεται, εξετάζει, συζητά, ασχολείται (με), αναφέρεται (σε)

– αναλύει, αναπτύσσει

– ορίζει

– διαιρεί, ταξινομεί

– περιγράφει

– απαριθμεί, συμπληρώνει, προσθέτει

– αφηγείται, διηγείται

– αναρωτιέται, απορεί

– ρωτά

– υποδεικνύει, προτείνει, αντιπροτείνει, συμβουλεύει, συστήνει

– απολογείται

– εύχεται

– εξεγείρεται, αγανακτεί, εκφράζει την έκπληξη του

11. Οργανωτική όψη

Τέλος, για να αποδώσουμε την οργανωτική όψη του αρχικού κειμένου χρησιμοποιούμε φράσεις όπως:

Ο συγγραφέας, αρθρογράφος κλπ.:

– αρχίζει, προλογίζει

– μεταβαίνει (σε άλλο θέμα)

– συνεχίζει

– παρεκβαίνει

– τελειώνει, καταλήγει, συμπεραίνει, ανακεφαλαιώνει

https://filologika.gr και Ασκήσεις στην ‘Εκθεση Έκφραση για όλο το Λύκειο, Από τη Θεωρία στην Πράξη, Αλεξ. Και Σπ. Μητσέλος. Εκδ. Ελληνοεκδοτική.

Θεωρία παραγράφου 2

ΘΕΩΡΙΑ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ 2

Τρόποι ανάπτυξης παραγράφου

Ανάλογα με το τι θέλουμε να πούμε αλλά και με το πώς θα το αναλύσουμε, οι παραγραφοι διακρίνονται σε συγκεκριμένους τρόπους ανάπτυξης. Για παράδειγμα αν θέλουμε να αιτιολογήσουμε γιατί ο ρατσισμός οδηγεί στην κοινωνική ανισορροπία, η παράγραφος θα αναπτύσεται με τον τρόπο της αιτιολογήσης, με επιχειρήματα δηλαδή, τα οποία πολύ συχνα ξεκινουν με φράσεις ή λέξεις όπως: γιατί, επειδή, ένας παράγοντας που επιδρά..., καθώς κ.α.

Μια πολύ συχνή ερώτηση στα διαγωνίσματα είναι να εντοπίσετε τον τρόπο ανάπτυξης μιας παραγράφου.

1. Αιτιολόγηση:

Αν η θεματική περίοδος είναι διατυπωμένη με τέτοιο τρόπο, ώστε να μας παρακινήσει να ρωτήσουμε το «γιατί», η μέθοδος ανάπτυξης θα πρέπει να είναι ασφαλώς η αιτιολόγηση.

Στη θεματική πρόταση διατυπώνεται μια κρίση.

Στις λεπτομέρειες τεκμηριώνεται με επαρκή επιχειρήματα η κρίση αυτή.

Συνδετικές λέξεις ή φράσεις: γιατί, επειδή, αφού, καθώς, διότι, ένας παραγοντας που επιδρά, μια πρώτη αιτία, η ρίζα του προβλήματος...

π.χ.

Έιναι κατανοητό ότι ο άνθρωπος αισθάνεται το Σύπμαν εχθρικό και τον εαυτό του εξόριστο σε μια γωνιά του. Εξόριστο για δυο λόγους. Πρώτα, γιατί το Σύμπαν εμφανίζεται απέραντα μεγάλο και με άπειρη ποικοιλία μορφών ύλης. Δεύτερο, γιατί το Σύμπαν δεν φαίνεται να έχει κάποιοπ σκοπό. Ο πολύπλοκος μηχανισμός του φαίνεται να λειτουργεί ερήμην του ανθρώπου.

Γ. Γραμματικάκης, Η κόμη της Βερενίκης.

2. Παραδείγματα

Στις λεπτομέρειες αναφέρονται κάποια παραδείγματα, τα οποία διευκρινίζουν το περιεχόμενο της θεματικής περιόδου.

Συνδετικές λέξεις ή φράσεις : για παράδειγμα, χαρακτηριστικό παράδειγμα, λόγου χάρη, ενδεικτικά κ.α.

π.χ.

Η σχολική ζωή στο δημιουργικό σχολείο θα μπορούσε να οργανωθεί με τρόπους που να ευνοούν τις πρωτοβουλίες, τις εργασίες των μαθητών σε θέματα που τους ενδιαφέρουν. Να ανατίθενται για παράδειγμα στους μαθητές η οργάνωση και παρουσίαση ορισμένων μαθημάτων, διαφόρων εκθέσεων, έκδοσης περιοδικού ή εφημερίδας, θεατρικών παραστάσεων, ομιλιών για θέματα επικαιρότητας, κοινωνικά, πολιτικά, επιστημονικά. Με λίγα λόγια στο δημιουργικό σχολείο πρέπει να ενθαρρυνθεί η συμμετοχή των μαθητών στις διαδικασίες μάθησης.

Κώστας Μπαλάσκας, Το σχολείο της δημιουργικότητας, εκδ. Γρηγόρη, διασκευή.

3. Διαίρεση

Αν η θεματική περίοδος είναι διατυπωμένη έτσι που να αποκαλύπτει τα στοιχεία από τα οποία αποτελείται ένα αντικείμενο ή μια ιδέα, η πιο πρόσφορη μέθοδος για την ανάπτυξή της είναι η διαίρεση - το κομμάτιασμα του όλου στα μέρη του.

Στη θεματική πρόταση διακρίνεται η διαιρετέα έννοια (γένος) στα μέρη της (είδη) με βάση κάποιο κριτήριο διαίρεσης (διαιρετική βάση)

Στις λεπτομέρειες αναλύονται τα είδη / μέρη που προήλθαν από τη διάιρεση.

Συνδετικές λέξεις ή φράσεις: πρώτον, δεύτερον, τέλος, από τη μια, από την άλλη, το ένα, το άλλο, στη μια περίπτωση, στην άλλη περίπτωση.

Τα Graffiti των αγοριών διακρίνονται ανάλογα με το περιεχόμενο σε δυο κατηγορίες. Η πρώτη εκφράζει τον θαυμασμό για κάποια δημοφιλή ελληνική ομάδα ποδοσφαίρου ή μπάσκετ και τη λατρεία τους για γνωστούς ποδοσφαιριστές ή μπασκετμπολίστες Έλληνες ή ξένους. Στη δεύτερη κατηγορία κυριαρχεί η μουσική. Αρκετοί μαθητές εκφράζουν με αυτά την αγάπη για κάποιον γνωστό τραγουδιστή και για νεανικά συγκροτήματα αναγράφοντας στίχους στα ελληνικά ή στα αγγλικά.

Πανελλάδικές εξετάσεις Εσπερινών Λυκείων, 2001, άρθρο.

4. Αναλογία

Αν η θεματική περίοδος είναι διατυπωμένη ως παρομοίωση ή μεταφορά, πρέπει να αναπτυχθεί με αναλογία, δηλαδή με μια εκτεταμένη παρομοίωση.

Στη θεματική πρόταση παραλληλίζονται δύο έννοιες.

Στις λεπτομέρειες παρουσιάζονται αναλυτικά οι αναλογίες τους.

Συνδετικές λέξεις ή φράσεις: σαν, όπως... έτσι και, το ίδιο συμβαίνει, με παρόμοιο, ανάλογο τρόπο, μοιάζει.

(η παρομοίωση και η μεταφορά της λογοτεχνίας: ο έρωτας μοιάζει πότε με ένα πουλί που πετάει ελέυθερα και πότε με φυλακή / ο έρωτας κι ο θάνατος ίδια σπαθιά κρατούνε...

Ο οργανισμός καταναλώνει ενέργεια όπως και μια μηχανή. Το αυτοκίνητο εξασφαλίζει την αναγκαία για τη λειτουργία του ενέργεια καίγοντας βενζίνη. Κι ο οργανισμός βρίσκει την αναγκαία για τη λειτουργία του ενέργεια με ανάλογο τρόπο, καίγοντας ή διασπώντας χημικές ενώσεις. Ο μηχανισμός αυτός παραγωγής ενέργειας λέγεται καταβολισμός. Είναι φανερό πως ο καταβολισμός είναι φαινόμενο κοινό και για τους οργανισμούς και για ορισμένες μηχανές, αφού και στις δυο περιπτώσεις καταναλώνεται για τη λειτουργία τους ενέργεια που παράγεται από τη διάσπαση χημικών ενώσεων.

Κ.Κρίμπα, Ι.Καλοπίση, Μαθήματα Γεν. Βιολογίας, Β΄Λυκείου, σελ. 8.

5. Αίτιο – Αποτέλεσμα

Στη θεματική πρόταση διατυπώνεται η αιτία ή οι αιτίες που οδηγούν σε ένα αποτέλεσμα ή σε αποτελέσματα.

Στις λεπτομέρειες παρουσιάζονται αναλυτικά α. τα αίτια ή β. τα αποτελέσματα μιας κατάστασης.

Συνδετικές λέξεις ή φράσεις: λόγω, χάρη σε αυτό, για τον λόγο αυτόν, με αποτέλεσμα, απόρροια είναι, εξαιτίας.

Η επανάσταση της υψηλής τεχνολογίας επέφερε ρηξικέλευθες αλλαγές στο είδος και στη σύνθεση των επαγγελμάτων. Ο ανειδίκευτος βιομηχανικός εργάτης βαίνει ραγδαία προς εξαφάνιση. Έχει ήδη εκτοπιστεί από τη σύγχρονη τεχνολογία. Αλλά και ο αριθμός των υπαλήλων γραφείου σήμερα μειώνεται, ιδιαίτερα μάλιστα αν το μοναδικό τους προσόν είναι το απολυτήριο λυκείου. Η πληροφορική αναδεικνύεται, επομένως, ως το κυρίρχο όχημα που οδηγεί στο μέλλον.

Τράπεζα θεμάτων Ν. Γλώσσας Β΄Λυκείου

6. Ορισμός

Στην περίπτωση που το περιεχόμενο της θεματικής περιόδου υποβάλλει στον αναγνώστη την πιθανή ερώτηση «Τι είναι;» ή «Τι εννοεί με αυτό;» η παράγραφος πρέπει να αναπτυχθεί με ορισμό.

Στη θεματική πρόταση ορίζεται η οριστέα έννοια, δηλαδή δίνεται το γένος (το πλησιέστερο είδος στο οποίο ανήκει) και η ειδοποιός διαφορά ( το γνώρισμα που τη διακρίνει από άλλα μέρη του ίδιου συνόλου).

Στις λεπτομέρειες διασαφηνίζεται ο ορισμός με επαρκή στοιχεία.

Συνδετικές λέξεις ή φράσεις: ορίζεται, προσδιορίζεται, δηλαδή, είναι, με τον όρο... εννοείται.

Πολιτισμός είναι το σύνολο των επιτευγμάτων του ανθρώπου. Όλα τα αγαθά που έχουν σχέση με την τεχνική, την επιστήμη, την τέχνη κι εν γένει την ευρύτερη πνευματική δραστηριότητα των ανθρώπων είναι προϊόντα του πολιτισμού. Σ’ αυτά πρέπει να προστεθούν τα «ιδεώδη» που διαμορφώθηκαν στο πέρασμα του χρόνου, ο ανθρωπισμός, η αλληλεγγύη, η επιθυμία διαρκούς ειρήνης, καθώς και τα επιτεύγματα που πραγματοποιήθηκαν στους επιμέρους τομείς προόδου.

Τράπεζα θεμάτων Ν. Γλώσσας Β΄Λυκείου

7. Σύγκριση – Αντίθεση

Η θεματική περίοδος μπορεί να μας παρακινεί να επισημάνουμε τις ομοιότητες και τις διαφορές ανάμεσα σε πρόσωπα, πράγματα και ιδέες. Στην περίπτωση αυτή αναπτύσσεται με σύγκριση και αντίθεση.

Στη θεματική πρόταση αντιπαρατίθενται δυο όροι.

Στις λεπτομέρειες γίνεται σύγκριση μέ έναν από τους παρακάτω τρόπους: α) είτε παρουσιάζονται όλα τα γνωρίσματα τους ενός όρου της σύγκρισης και στη συνέχεια τα γνωρίσματ το άλλου β) είτε αντιπαρατίθενται σημείο προς σημείο τα χαρακτηριστικά των δύο συγκρινόμενων όρων.

Συνδετικές λέξεις ή φράσεις: όμως, αντίθετα, εντούτοις, ενώ, αν και, παρόλο που, από τη μια – από την άλλη πλευρά.

Ένα χάσμα χωρίζει τον Σωκράτη από τους σοφιστές. Ο Σωκράτης ζήτησε τη μια και καθολική έννοια, ενώ οι σοφιστές υποστήριζαν τις πολλές γνώμες για το ίδιο πράγμα. Επίσης και στον τρόπο ζωής υπάρχει ριζική διαφορά μεταξύ σοφιστών και Σωκράτη. Οι σοφιστές ήταν έμποροι γνώσεων, ενώ ο Σωκράτης υπήρξε ένας άμισθος δάσκαλος και ερευνητής της αλήθειας.

(εδώ ποιον τρόπο ανάπτυξηε βλέπουμε, τον α ή τον β)

Έκθεση Έκφραση Α΄Λυκείου

8. Συνδυασμός μεθόδων: Στην πράξη βέβαια σπάνια συναντούμε μονάχα έναν τρόπο ανάπτυξης. Συνήθως χρησιμοποιούμε συνδυασμό από δύο ή και περισσότερους τρόπους. Όταν π.χ. χρησιμοποιούμε τη μέθοδο του ορισμού, μπορεί να χρειαστεί συγχρόνως να δικαιολογήσουμε μια κρίση μας, να διευκρινίσουμε μια έννοια με ένα παράδειγμα κτλ. Δες π.χ. ποιοι τρόποι χρησιμοποιούνται στο παρακάτω απόσπασμα:

Η γνώση ήτανε, και είναι πάντα, για το κάθε λογής κατεστημένο ένα δίλημμα, κάτι που γεννάει αντιδράσεις αντιφατικές και διφορούμενες. Από τη μια μεριά, το ξάπλωμα των γνώσεων και γενικότερα η πνευματική ανάπτυξη των ανθρώπων φαίνεται αναγκαία για την οικονομική διαδικασία, τόσο στη φάση της παραγωγής όσο και στη φάση της κατανάλωσης. Ο καλός τεχνίτης, ο καλός επαγγελματίας, ο καλός διευθυντής, ο καλός εφευρέτης χρειάζονται μόρφωση, κι ο μορφωμένος άνθρωπος έχει πρόσθετες ανάγκες να ικανοποιήσει. Από την άλλη όμως μεριά, ο μορφωμένος άνθρωπος δε γίνεται μόνο καλό στέλεχος στην παραγωγή και καλός πελάτης στην κατανάλωση· αλλά μέσα του ξυπνούν ερωτηματικά και προβληματισμοί, αναζητήσεις και αμφιβολίες για την οικονομική διαδικασία και για την ίδια τη δομή της κοινωνίας, που μπορούν να υποσκάψουν τα θεμέλια του κατεστημένου και να αποβούν μοιραία για την ύπαρξή του.

Γιώργος Α. Κουμάντος, "Οι κονσέρβες της σοφίας" (από τον Τύπο)

- Στην παράγραφο αυτή έχουμε συνδυασμό μεθόδων: Αιτιολόγηση (η θεματική περίοδος αποτελεί μια διαπίστωση, που προκαλεί το ερώτημα γιατί;), σύγκριση – αντίθεση (από τη μια μεριά... από την άλλη μεριά...) και παραδείγματα (ο καλός τεχνίτης, ο καλός επαγγελματίας κ.λπ.).

Τα περισσότερα στοιχεία βίσκονται στο βιβλίο Ασκήσεις στην ‘Εκθεση Έκφραση για όλο το Λύκειο, Από τη Θεωρία στην Πράξη, Αλεξ. Και Σπ. Μητσέλος. Εκδ. Ελληνοεκδοτική.