Η τιμή και το χρήμα

 Η τιμή και το χρήμα:  όλο το βιβλίο

 

Απόσπασμα από την τηλεοπτική σειρά που βασίστηκε στο βιβλίο του Θεοτόκη.

 

 

Κειμενικοί δείκτες

 

Κειμενικοί δείκτες.

Όσον αφορά το περιεχόμενο, έχουμε:

• Τίτλος.

• Πρόσωπα/Χαρακτήρες.

• Συγκρούσεις.

• Συνειρμοί.

• Αξίες.

• Ιδέες, αντιλήψεις.

• Σκοποί.

• Στάσεις.

• Συμπεριφορές.

• Κοινωνικο-πολιτισμικές συνθήκες.

• Ανθρώπινες σχέσεις.

• Κοινωνικά προβλήματα.

• Συναισθηματικό κλίμα.

• Το συγκείμενο.[1]

• Διακειμενικότητα. [2]

Όσον αφορά τα μορφικά στοιχεία:

• Οι γλωσσικές/λεξιλογικές επιλογές (στίξη, γραμματικοί χρόνοι, εγκλίσεις, ρηματικά πρόσωπα, ονοματοποίηση, σχήματα λόγου, σύνταξη, γλωσσικές ποικιλίες, είδος λεξιλογίου, ευθύς – πλάγιος λόγος, χρήση προσωπικής – απρόσωπης σύνταξης κτλ)

• Το λογοτεχνικό γένος (π.χ. ποίηση, πεζογραφία) και το λογοτεχνικό είδος (π.χ. ιστορικό μυθιστόρημα)^[3].

• Οι αφηγηματικές τεχνικές.

• Οι αφηγηματικοί τρόποι.

• Τα εκφραστικά μέσα (π.χ. σχήματα λόγου).

• Η δομή.

• Η πλοκή.

• Το ύφος/υφολογικά γνωρίσματα.

• Επιλογή ενός λογοτεχνικού ρεύματος.

• Εικονοποιία.

• Στίξη.

• Στιχουργική.

• Θεατρικά στοιχεία.

• Τεχνική γραφής.

• Μέτρο, ομοιοκαταληξία.

• Λέξεις- φράσεις που συνδέουν τα νοήματα.

• Επιλογή λεξιλογίου (ιδιοτυπίες, ιδίωμα, νεολογισμοί, ιδιόλεκτος…).

Η συνδυαστική ερμηνεία των κειμενικών δεικτών μάς βοηθά να διερευνήσουμε τις ανταποκρίσεις μας στο κείμενο και να το νοηματοδοτήσουμε.

https://www.schooltime.gr/2020/01/13/neoelliniki-glossa-kai-logotexnia-likeiou-oi-keimenikoi-deiktes/

Η τιμή και το χρήμα

 Η τιμή και το χρήμα

Ψηφιακό σχολείο

ebooks.edu.gr

διαδραστικά σχολικά βιβλία

http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2702/Keimena-Neoellinikis-Logotechnias_B-Lykeiou_html-empl/index_a_08_01.html

Φύλο και λογοτεχνία - Θεωρία

 Φύλο και λογοτεχνία - Θεωρία

 

Φύλο και λογοτεχνία  - Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας  

 

Επίκαιρα

 

 

 

 

 

Επίκαιρα

 

Διαρθρωτικές λέξεις

 file:///C:/Users/%CE%92%CE%B1%CE%B3%CE%B3%CE%B5%CE%BB%CE%B9%CF%8E/Downloads/22-0011-02_Glossikes-Askiseis_Lykeiou.pdf

https://filologika.gr/lykio/g-lykiou/genikis-pedias/neoelliniki-glossa/synoxi-paragrafou/

Συνώνυμα - Αντώνυμα

 

Συνώνυμα - Αντώνυμα

https://www.filologikos-istotopos.gr/2019/02/13/neoelliniki-glossa-g-lykeioy-lexilo/

Κυριολεξία - Μεταφορά

 

Αναφορική                                         Ποιητική λειτουργία της γλώσσας

Δηλωτική                               Συνυποδηλωτική λειτουργία της γλώσσας

Κυριολεκτική                                Μεταφορική λειτουργία της γλώσσας

Κυριολεξία: Απευθύνεται στη λογική/αποσκοπεί στην πληροφορία

Μεταφορά: Απευθύνεται στο συναίσθημα/αποσκοπεί στην πρόκληση συναισθημάτων

Στις περιόδους που ακολουθούν να υπογραμμίσετε τις λέξεις/φράσεις που χρησιμοποιούνται μεταφορικά.

1. Οι δημοσιογράφοι περιγράφουν με μελανά χρώματα την κατάσταση που επικρατεί στη γειτονική χώρα.

2. Η παράδοση αποκαλύπτει τις κοινές ρίζες μιας εθνικής κοινότητας.

3. Τα κοινωνικά δίκτυα αποτελούν ένα σημαντικό βήμα τεχνολογικής εξέλιξης.

4. Θεμέλιο της κοινωνικής ζωής αποτελεί η οικογένεια.

Να επισημάνετε στο παρακάτω απόσπασμα δύο παραδείγματα μεταφορικής/συνυποδηλωτικής χρήσης της γλώσσας. Να εξηγήσετε για ποιους λόγους ο πομπός προβαίνει σε αυτήν την επιλογή.

1. Το πρόβλημα της πείνας – αυτή η μελανή κηλίδα στη συνείδηση της ανθρωπότητας - εξακολουθεί να υφίσταται και μάλιστα σε ορισμένες περιοχές να επιδεινώνεται. Ο υποσιτισμός συρρικνώνει τη μαθησιακή ικανότητα των παιδιών, πνίγει την παραγωγικότητα και αποτελεί τροχοπέδη για την οικονομική ανάπτυξη. Η πείνα συνιστά, τέλος, την πηγή των ταραχών και των εμφύλιων πολέμων.

Παραδείγματα	Αιτιολόγηση

Ασκήσεις στην Έκφραση – Έκθεση για όλο το Λύκειο

Αλέξανδρος, Σπύρος Μητσέλος, Εκδόσεις Ελληνοεκδοτική

Άσκηση: τρόποι ανάπτυξης παραγράφου

 Ασκήσεις από την Τράπεζα Θεμάτων

Με ποιον τρόπο αναπτύσσονται οι ακόλουθες παράγραφοι; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

1. Ωστόσο, παρόμοια φαινόμενα έχουν επισημανθεί και σε άλλες γλώσσες και χώρες. Αν δούμε το ζήτημα κάπως ευρύτερα, θα διαπιστώσουμε ότι ανάλογες συζητήσεις διεξάγονται και για την αγγλική γλώσσα, οι οποίες μάλιστα είναι το ίδιο έντονες, όπως οι ελληνικές. Μεγάλο μέρος του Τύπου και των μέσων ενημέρωσης γενικότερα επισημαίνει με έντονη ανησυχία ότι η γραπτή αγγλική γλώσσα μεταβάλλεται, ενώ δεν λείπουν και δημοσιεύματα που επισημαίνουν ότι «η Τεχνολογικά Διαμεσολαβημένη Επικοινωνία σηματοδοτεί τον σταδιακό θάνατο της αγγλικής γλώσσας». Επομένως, θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι αλλαγές που έχουμε δεν αφορούν μόνο κάποιες γλώσσες.

2. Η κρίση στην εκπαίδευση αφήνει πίσω της μια κληρονομιά αναλφαβητισμού, η οποία είναι περισσότερο διαδεδομένη από ό,τι είχε εκτιμηθεί, αναφέρει στην ετήσια έκθεσή του, το 2013-2014, ο Εκπαιδευτικός, Επιστημονικός και Πολιτιστικός Οργανισμός του ΟΗΕ. Από τα 250 εκατομμύρια ανεκπαίδευτα σε όλο τον κόσμο παιδιά, μόλις τα 130 εκατομμύρια ολοκλήρωσαν τα τέσσερα πρώτα σχολικά έτη, ενώ τα υπόλοιπα φοίτησαν για μικρότερο χρονικό διάστημα ή και καθόλου, δήλωσε στους δημοσιογράφους ο επικεφαλής της UNESCO Νέας Υόρκης. Περίπου 175 εκατομμύρια άνθρωποι ηλικίας από 15 έως και 24 ετών δεν μπορούν να διαβάσουν ολόκληρη ή μέρος μιας πρότασης. Το ένα τρίτο του ποσοστού αυτού είναι γυναίκες από τη Νότια και Δυτική Ασία. Πιο ανησυχητικό είναι το ποσοστό των παιδιών που ζουν σε χώρες της Αφρικής, γιατί, παρόλο που στην πλειονότητά τους τελειώνουν το δημοτικό, δεν έχουν μάθει τα βασικά στην ανάγνωση και τα μαθηματικά.

3. Ο έφηβος έχει ανάγκη να του αναγνωρίζουν ελευθερία και αυτονομία. Χρειάζεται το δικό του χώρο, ο οποίος συμβολίζει την ατομικότητα και τη διαφορετικότητά του. Οι προσωπικές επιλογές στο ντύσιμο, η διευθέτηση του προσωπικού χώρου και χρόνου, η επιλογή των φίλων, του τρόπου διασκέδασης, της ελευθερίας λόγου και πράξεων, η ανάληψη ορισμένων ευθυνών και η αναγνώριση από τους γονείς των ικανοτήτων του είναι τα στοιχεία που συντελούν στην απόκτηση ξεχωριστής αυτόνομης ταυτότητας και συνθέτουν την αλλαγή της σχέσης του παιδιού με τους γονείς του.

4. Το αποτέλεσμα όλων αυτών είναι να αλλοιώνεται το γλωσσικό αίσθημα που διαμόρφωσε ο Νεοέλληνας μιλώντας και ακούοντας τη μητρική του γλώσσα. Δεχτήκαμε, για παράδειγμα, πλήθος λέξεων που συνδέονται με τη χρήση του υπολογιστή, τον οποίο εντάξαμε στο λεξιλόγιό μας ως computer. Επίσης εκατοντάδες λέξεις που συνδέονται με το φαγητό, όπως φαστ φουντ, σπαγγέτι, χάμπουργκερ, τοστ, ή το ντύσιμο, όπως τζιν, μίνι και άλλες, εντάχθηκαν στο λεξιλόγιο μας. Ακόμα, πλήθος πινακίδων ελληνικών καταστημάτων και εμπορικών κέντρων φέρουν ξενόγλωσσες επιγραφές. Το χειρότερο μάλιστα είναι ότι κατασκευάσαμε λέξεις που δείχνουν ότι χάσαμε το γλωσσικό αισθητήριό μας, όπως σουβλακερί, γυράδικο, φαστφουντάδικο κ.ά.

5. Η έμφαση, συνεπώς, που έχει δοθεί τα τελευταία χρόνια στη διατήρηση της γλωσσικής ποικιλότητας είναι αποτέλεσμα της αλλαγής στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε την πολυγλωσσία και τον σημαντικό ρόλο των γλωσσών στην ανάπτυξη των ανθρώπινων κοινωνιών. Γιατί ο σεβασμός της γλωσσικής ποικιλότητας όχι μόνο ευνοεί τη διατήρηση της πολιτιστικής πολυμορφίας και την ανάπτυξη ενός υγιούς διαλόγου και συνεργασίας ανάμεσα στις κοινωνίες, αφού η γλώσσα είναι ο κύριος φορέας των πολιτιστικών αξιών μιας κοινωνίας, αλλά ακόμη συμβάλλει θετικά στην οικονομική, τεχνολογική και επιστημονική ανάπτυξη του καθενός, αφού η δυνατότητα να εκφράζεται στη μητρική του γλώσσα τού επιτρέπει να αναπτύξει περίπλοκη σκέψη και νοήματα.

- 

6. Ας πάρουμε ως παράδειγμα τον γονιό που ως έφηβος είχε αναγκαστεί να καταπνίξει όλες του τις επιθυμίες και την ανάγκη του για ανεξαρτησία, φαινόμενο αρκετά συχνό στις προηγούμενες γενεές. Αντιμετωπίζοντας την εφηβεία των δικών του παιδιών, αναπολεί αυτή την «τόσο ωραία εποχή» («τι καλά που ήταν τότε» λέει και ξαναλέει), μεταβάλλει την τότε παθητική του στάση σε ενεργητική και τα βάζει με το παιδί του που προσπαθεί τώρα με τη σειρά του να ανεξαρτητοποιηθεί. Υιοθετώντας, όμως, αυταρχική συμπεριφορά, πυροδοτεί έναν φαύλο κύκλο συγκρούσεων με απρόβλεπτες συνέπειες.

7. Σε τι, όμως, χρησιμεύει το πιστοποιητικό επάρκειας ελληνομάθειας; Είναι απαραίτητο για πολλούς λόγους. Πρώτα πρώτα αξιολογεί αντικειμενικά τις γνώσεις στην ελληνική γλώσσα ως ξένη και παρέχει τη δυνατότητα στον χρήστη της ελληνικής να έχει τη γνώμη ενός πιο ειδικού και αντικειμενικού κριτή για το επίπεδο των γνώσεών του. Υπάρχουν όμως και άλλοι λόγοι, όπως επαγγελματικοί σκοποί, καθώς το άτομο μπορεί να αποδείξει στην αγορά εργασίας το επίπεδο της επάρκειάς του στη γνώση της ελληνικής. Για παράδειγμα, σε πολλές περιπτώσεις η γνώση της ελληνικής γλώσσας είναι απαραίτητη, για να αποκτήσει κάποιος άδεια άσκησης επαγγέλματος, αφού αναγνωρίσει τα επαγγελματικά του προσόντα.

8. Πρώτα απ’ όλα ας προσπαθήσουμε να περιγράψουμε συνοπτικά το Διαδίκτυο και ειδικότερα τον παγκόσμιο ιστό (Web) με μια αναλογία. Ας φανταστούμε τον κυβερνοχώρο ως μια τεράστια έκθεση. O κάθε «εκθέτης» δημιουργεί το δικό του περίπτερο (site) που καταχωρείται σε μία διεύθυνση (www.address). O χρήστης του διαδικτύου, μέσα από τους τηλεπικοινωνιακούς διαδρόμους που δημιούργησε η σύζευξη τηλεφώνου–υπολογιστή, επισκέπτεται αυτήν την άυλη, διαρκή και παγκόσμια ψηφιακή έκθεση. Περνά από διάφορα sites, επικοινωνεί με τον «εκθέτη», και βεβαίως μπορεί να πάρει («κατεβάσει») πληροφοριακό υλικό. Αρκεί να έχει εξασφαλίσει την είσοδό του μέσω ενός προμηθευτή (provider) σύνδεσης στο Διαδίκτυο.

(Le Monde diplomatique)

9) H διαφήμιση επιδρά αρνητικά και στην ωρίμανση της συνείδησης του καταναλωτή. Οδηγεί στην άμβλυνση της επίγνωσης της θέσης που αυτός κατέχει στο συγκεκριμένο σύστημα παραγωγής. Αναπτύσσει τις προϋποθέσεις για τη δημιουργία ενός τεχνητού κλίματος ευφορίας, μικρής διάρκειας, αλλά επαναλαμβανόμενου, μέσα από την ατέλειωτη ποικιλία των διαφημιζόμενων προϊόντων, που υπόσχονται «ότι θα γίνει κάποιος» που δεν πρόκειται να γίνει. Οι ψυχολογικές διακυμάνσεις και η κούραση από την προσπάθεια που δεν ολοκληρώνεται αφήνουν ορατά ίχνη στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του. H κατάσταση αυτή βρίσκει έκφραση και στο θεωρητικό επίπεδο, όπου γίνονται απόπειρες για την αφομοίωση απόψεων, όπως ότι δεν υπάρχουν τάξεις και κοινωνικά στρώματα ή ότι η ουσία των τάξεων είναι ψυχολογική. H λογική κατάληξη είναι ότι όλοι οι καταναλωτές απολαμβάνουν το ίδιο περίπου επίπεδο ζωής και είναι άτομα που ανήκουν σε μια μεγάλη «μεσαία τάξη». Για να θεμελιωθούν τέτοιες απόψεις, τα όρια ανάμεσα στο πραγματικό και στο φανταστικό πρέπει να γίνονται ασαφή. Στην κατεύθυνση αυτή βοηθά σημαντικά και η διαφήμιση […]

(Γ.X. Zώτος)

10) Επιβάλλεται, φυσικά, η διάκριση μεταξύ πληροφοριών αναγκαίων αφενός για τη δημόσια λειτουργία (όπως στοιχεία για την ταυτότητα των πολιτών, για το εισόδημα και τις φορολογικές τους υποχρεώσεις ή για ορισμένες διασφαλίσεις στις συναλλαγές και για την αποτροπή μονοπωλιακών εκμεταλλεύσεων) και αφετέρου πληροφοριών που αφορούν τα ατομικά δικαιώματα και τις πολιτικές ελευθερίες του πολίτη. Όσο για τη συγκέντρωση στοιχείων που επιβάλλουν λόγοι εθνικού και δημοκρατικού πολιτικού συμφέροντος, ο βαθμός και οι μέθοδοι ηλεκτρονικής επεξεργασίας των στοιχείων αυτών πρέπει να ορίζονται περιοριστικά με νόμο. H παρακολούθηση της προσωπικής ζωής ή διαπροσωπικών επικοινωνιών, εφόσον αφορά εξακρίβωση στοιχείων για εγκληματική δραστηριότητα, είναι νοητή μόνο με δικαστικές αποφάσεις. Οι περιπτώσεις αυτές αποτελούν ακραίες εξαιρέσεις του βασικού κανόνα και οι σχετικές ενέργειες πρέπει να υπόκεινται σε αυστηρό έλεγχο.

(I. Πεσμαζόγλου)

Καραντίνα ΙΙ

 Αγαπημένα μου παιδιά, το blog  θα αποτελέσει τη βάση για τη δουλειά μας και την επικοινωνία μας τόσο στη γλώσσα όσο και στη λογοτεχνία. 

Το mail μου για να στέλνετε ασκήσεις είναι: eskarsouli@sch.gr

Όποιος θέλει να στείλει ασκήσεις στο e class η διεύθυνση για το μάθημα είναι: eclass03.sch.gr/courses/1701015329/index.php

'Ενα πρώτο σχόλιο:  

Φύλο και Λογοτεχνία Συνέντευξη Evaristo

 

ΑΡΧΙΚΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ Bernardine Evaristo: Eίμαστε σχεδόν αόρατες στη λογοτεχνία

Bernardine Evaristo: Eίμαστε σχεδόν αόρατες στη λογοτεχνία

 Η Bernardine Evaristo συνομιλεί με τον Τομ Γκάτι του New Statesman (μτφρ: Αλεξάνδρα Σαμοθράκη)

Λίγο μετά τη βράβευση της με το φετινό Booker (εξ’ ημισείας με τη Margaret Atwood), η 60χρονη Bernardine Evaristo, η πρώτη μαύρη που έχει κερδίσει ποτέ το συγκεκριμένο βραβείο, συνομιλεί με τον Τομ Γκάτι, του New Statesman, ενώπιον κοινού στο κλασσικό λονδρέζικο βιβλιοπωλείο Foyles. Το 8^ο  βιβλίο της ‘Κορίτσι, Γυναίκα, Άλλο’, με το οποίο κέρδισε, διηγείται, διατρέχοντας έναν αιώνα, τις ιστορίες 12 Βρετανίδων, στην πλειοψηφία τους μαύρες, και πραγματεύεται μεταξύ άλλων, θέματα όπως η ταυτότητα, η κληρονομιά, η προκατάληψη, η μητρότητα, το σεξ και η πολιτική. Αρχικά για την ίδια, το όλο εγχείρημα δε φαινόταν ιδιαίτερα έγκαιρο, μετά όμως προέκυψε το  #MeToo και το Black Lives Matter τα οποία ανακίνησαν το θέμα της πολιτισμικής συνείδησης, οπότε μέχρι να τελεώσει το βιβλίο, η Evaristo ήταν πεπεισμένη πως ήταν η σωστή στιγμή για το συγκεκριμένο βιβλίο.

Ερώτηση: Μπορείτε να μας πείτε πώς γεννήθηκε το βιβλίο σας;

Bernardine Evaristo: Το 2014 έγραψα ένα έμμετρο διήγημα για το BBC και μου άρεσε πολύ η φόρμα. Έτσι σκέφτηκα πως θέλω να δημιουργήσω τέσσερις διαφορετικές μαύρες γυναίκες για την ιστορία αυτή. Μου άρεσε ιδιαίτερα ένας από τους χαρακτήρες, η Carole. Είναι ένα κορίτσι που προέρχεται από μια εργατική οικογένεια Νιγεριανών μεταναστών από το Peckham (υποβαθμισμένη συνοικία του νότιου Λονδίνου). Φοιτά σε ένα πολύ κακό δημόσιο σχολείο, με τη βοήθεια ενός δασκάλου όμως καταφέρνει να πάει στην Οξφόρδη και καταλήγει άκρως επιτυχημένη τραπεζίτισσα. Ήθελα να τη διερευνήσω και να δω πόσους άλλους χαρακτήρες μπορούσα να δημιουργήσω. Και έτσι η ιστορία μεγάλωσε.

Ε: Αληθεύει πως σε ένα σημείο σάς φαινόταν πιθανόν να επεκταθεί το βιβλίο σας σε 100 χαρακτήρες;

BE: Στην πραγματικότητα ήταν χίλιοι. Ήμουν τόσο απογοητευμένη που δεν μπορούμε να κατοικούμε όλοι στις σελίδες των μυθιστορημάτων αυτή της χώρας που απλά σκέφτηκα: ‘Θα δημιουργήσω όσους περισσότερους διαφορετικούς χαρακτήρες μπορώ.’ Στο τέλος όμως θεώρησα πως  12 από αυτές τις γυναίκες αρκούσαν για να περάσω το μήνυμα που ήθελα.

Ε:  Έχετε πει πως πίσω από όλο σας το έργο κρύβεται αυτή η ερώτηση: ‘Τι σημαίνει να μη βλέπεις τον εαυτό σου να αντανακλάται στις ιστορίες του έθνους σου;’ Τι συγκεκριμένα θέλατε να καταστήσετε ορατό με αυτό το βιβλίο;

BE: Στην πραγματικότητα επειδή δεν είμαστε καθόλου ορατοί, το πεδίο είναι ευρύτατο. Αποφασίζω να γράψω για μια μαύρη τραπεζίτισσα: αυτό είναι πρωτοποριακό. Έχω μια ηρωίδα – 93χρονη αγρότισσα αφρικανικής καταγωγής που έχει περάσει όλη της τη ζωή σε μια φάρμα στο Northumberland που ανήκει στην οικογένειά της τα τελευταία 200 χρόνια: και αυτό πιστεύω είναι ρηξικέλευθο.

Ήθελα να διερευνήσω τη γενιά μου, κάτι που κάνω μέσω της Amma και της Dominique: δυο γυναικών που δραστηριοποιούνται στο χώρο του θεάτρου, όπως και εγώ κατά τη δεκαετία του ’80, και είναι πολύ φεμινίστριες, πολύ λεσβίες, πολύ μαχητικές, με πολιτική άποψη. Τη δεκαετία του ’80 πολλοί άνθρωποι που ένιωθαν περιθωριοποιημένοι ενώθηκαν: έγιναν ομάδες gay, γυναικών, αναπήρων, μαύρων κτλ. Ήταν πολύ γόνιμη εποχή και ο αγαπητός Ken Livingstone στο Δημαρχείο χρηματοδοτούσε πολλές καλλιτεχνικές ομάδες.  Μετά υπήρχαν μεγαλύτερες γυναίκες, που είναι σχεδόν αόρατες στη λογοτεχνία. Έχουμε ζήσει μακρύ βιο, είχαμε τόσες εμπειρίες. Δεν χανόμαστε όλες.

Ε: Ιδρύσατε το δικό σας θίασο το 1982. Πώς προέκυψε αυτό;

BE: Ήμουν στην δραματική σχολή με 5 μαύρες γυναίκες και οι μόνοι διαθέσιμοι ρόλοι για εμάς ήταν στερεότυπικοι: φυλακισμένες, εγκληματίες, νοσοκόμες, καθαρίστριες. Έτσι με το που φύγαμε, δημιουργήσαμε το Θέατρο των Μαύρων Γυναικών, που ήταν ο πρώτος θίασος μαύρων γυναικών στη Βρετανία. Τον διατηρήσαμε για 8 χρόνια γράφοντας και ανεβάζοντας τα δικά μας έργα. Ο θίασος μεγάλωσε και είχαμε ετήσιο προϋπολογισμό 100.000 στερλίνες, που για την εποχή ήταν πολλά χρήματα. Τελικά χάσαμε τη χρηματοδότησή μας και τραβήξαμε η καθεμιά το δρόμο της.

Όσον αφορά τη γενιά Γιούντρας (περίπου μισό εκατομ μετανάστευσε μεταξύ 1948-1970 από την Καραϊβική στη Μ. Βρετανία) το ζητούμενο ήταν η επιβίωση. Εμείς όμως είμαστε η δεύτερη γενιά μαύρων σε αυτή τη χώρα, νιώθαμε ότι δικαιούμασταν τα πάντα που είχε να προσφέρει το Ηνωμένο Βασίλειο, όμως δεν αντιπροσωπευόμαστε πουθενά. Δεν έβλεπες έγχρωμους ανθρώπους σε διαφημίσεις, ούτε μαύρα μοντέλα στα περιοδικά. Η Diane Abbott δεν είχε εκλεγεί ακόμη η πρώτη μαύρη βουλευτής.

Έτσι επικρατούσε η αντίληψη πως έπρεπε να απευθυνθούμε ο ένας στον άλλον και να κάνουμε το δικό μας. Παίρναμε δύναμη ο ένας από τον άλλον, χωρίς να χρειάζονται εξηγήσεις. Πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους απορροφήθηκαν από το λεγόμενο ‘κατεστημένο’. Η Paulette Randall, που είχε συνιδρύσει το θίασο μαζί μου, σκηνοθετούσε επί 40 χρόνια, και ήταν μια από τους παραγωγούς της τελετής έναρξης των Ολυμπαικών

ΕΡ: Και παράλληλα περνούσατε καλά.

BE:  Ναι! Πολλά ποτά! Τσιγάρα! Σεξ!

ΕΡ:  Ακόμη και σήμερα είναι σπάνιο να συναντήσουμε στη λογοτεχνία μια σεξουαλικά αχόρταγη γυναίκα, όπως η Άμμα, που δεν τιμωρείται με κάποιο τρόπο για τη συμπεριφορά της.

BE: Ήθελα να διερευνήσω την ιδέα μιας πολυερωτικής σχέσης ως ένα αποδεκτό μέρος της ζωής της. Οι άνθρωποι την επικρίνουν αλλά η Amma λέει: ‘Κανείς δεν επικρίνει το Mick Jagger ή άλλους rock star που ισχυρίζονται ‘Α, έχω κοιμηθεί με χίλιες γυναίκες.’ Υπάρχουν όμως και άλλες γυναίες στο βιβλίο που δεν κάνουν καθόλου σεξ. Ο τίτλος είναι ‘Κορίτσι, Γυναίκα, Άλλο’ επειδή βλέπουμε τον κάθε χαρακτήρα ως κορίτσι και ως ενήλικα, και μετά είναι όλες ‘άλλες’, επειδή είναι μαύρες, γυναίκες, μη-δυαδικές, ή εξαιτίας της τάξης στην οποία ανήκουν ή τη σεξουαλικότητα τους, ή επειδή είναι μετανάστριες.

Στο βιβλίο μου δεν εφαρμόζω τη φεμινιστική θεωρία. Οι χαρακτήρες αντικρούουν ο ένας τον άλλον: έχουν ελαττώματα, είναι περίπλοκοι και ακατάστατοι. Κάποιες είναι ομοφοβικές, κάποιες φεμινίστριες, κάποιες δεν ξέρουν καν τι εστί φεμινισμός. Το θέμα είναι η διαρκής εναλλαγή.

ΕΡ: Τι γνώμη είχαν οι γονείς σου για τη ζωή σου τη δεκατία του 80;

BE: Ο μπαμπάς μου, που ήρθε από τη Νιγηρία το 1949, ήταν αριστερός σοσιαλιστής και πατριάρχης. Τότε ήμουν gay και έκανα μια τηλεοπτική εκπομπή που λεγόταν ‘Ένας στους Πέντε’, που προβλήθηκε την Πρωτοχρονιά του 1983, μόλις άρχισε να λειτουργεί το Channel 4. Με είδε σε αυτό το gay πρόγραμμα και φυσικά δεν το ενέκρινε καθόλου. Πίστευε πως οι gay είναι για κρέμασμα. Αλλά έλεγε πράγματα προς εντυπωσιασμό. Η μητέρα μου δεν είχε πρόβλημα, και όταν μετά έγινα straight, έγινε εκείνη gay. Αλλά ας μη σταθούμε σε αυτό τώρα. Αυτό είναι άλλο βιβλίο.

ΕΡ:  Στο μυθιστόρημα, η Bummi επιθυμεί την επιτυχία της κόρης της, στεναχωριέται όμως που η Carole ‘απορρίπτει την αληθινή της κουλτούρα’. Πιστεύετε πως υπάρχει ιδιαίτερα βαθύ χάσμα ανάμεσα στους μετανάστες πρώτης και δεύτερης γενιάς;

BE: Η Bummi δεν καταλαβαίνει την κοινωνία στην οποία βρίσκεται. Έχω Νιγηριανούς συγγενείς που έχουν ζήσει εδώ σχεδόν όλη τους τη ζωή, χωρίς να έχουν απορροφηθεί από την κοινωνία: πάνε σε αφρικανικές εκκλησίες και ο κοινωνικός τους κόσμος είναι τελείως αφρικανικός, νιγηριανός. Αυτό που κάνει όμως η Bummi είναι να δώσει στην Carole ένα αγγλικό όνομα, επειδή κατανοεί πως ένα νιγηριανό όνομα θα την κρατήσει πίσω. Η Carole προοδεύει και ένα χάσμα ανοίγει ανάμεσα τους.

Ενδιαφέρομαι ιδιαίτερα για τη δύναμη και το πώς κανείς πετυχαίνει. Το ερώτημα είναι: πώς μπορείς να αφομοιωθείς από μια κοινωνία διατηρώντας ταυτόχρονα το πολιτισμικό σου υπόβαθρο;  Μπορείς να προβείς σε εναλλαγές ανάμεσα στις δυο γλώσσες και να διαχωρίσεις τα δύο κομμάτια του εαυτού σου: το κομμάτι που θα πετύχει στον κόσμο των λευκών και το κομμάτι που θέλεις απλά να εκφράσεις φυσικά. Αλλά η Carole δεν έχει κανέναν να της το πει αυτό. Πρέπει να έχεις μια συγκεκριμένη κοινωνική ζωή για να διαπεράσεις τα διάφορα συστήματα που είναι σε λειτουργία. Στο Πανεπιστήμιο Brunel διδάσκω πολλά παιδιά μεταναστών που δεν γνωρίζουν ακριβώς πώς να προχωρήσουν και πρέπει κάποιος να τους το δείξει.

ΕΡ: Τι σημαίνει για εσάς ο όρος ‘Πολιτικές Ταυτότητας’ (“identity politics”);

BE: Πιστεύω πως οι ταυτότητες σχηματίζονται από το υπόβαθρό μας, από τα ενδιαφέροντά μας και από το πώς μας αντιμετωπίζουνως έγχρωμα άτομα,  σε αυτή την κοινωνία έχουμε άλλη αντιμετώπιση από τους λευκούς. Η οπτική διαφορετικότητά μας μάς στιγματίζει αρνητικά, και πολλοί λευκοί δεν το καταλαβαίνουν ή δεν το δέχονται, αλλά αυτή είναι η πραγματικότητα. Υπάρχει ένα βιβλίο που λέγεται ‘Μαύρος σαν Εμένα’ του John Howard Griffin. Το 1959, σκούρυνε το δέρμα του με μια χημική διεργασία και έγινε από λευκός μαύρος και μετά βίωσε την Αμερική ως μαύρος. Δείχνει αριστοτεχνικά πώς με κάθε τρόπο, σε κάθε περιβάλλον ως μαύρο άτομο αντιμετωπίζεσαι από τον κόσμο διαφορετικά από ένα λευκό. Έτσι όταν υποστηρίζω την ταυτότητά μου ως μαύρη γυναίκα κατηγοριοποιώ τον εαυτό μου σύμφωνα με τον τρόπο που η κοινωνία κατηγοριοποιεί εμένα, όμως κάνω μια θετική δήλωση για αυτό. Αν επι παραδείγματι ένας λευκός συγγραφέας γράψει ενα βιβλίο για 12 διαφορετικούς τύπους λευκών ανδρών, πιθανόν δεν θα αναφέρει κάπου ότι πρόκειται περί λευκών ανδρών, επειδή το να είσαι λευκός είναι το στάνταρντ. Το κάνω αυτό σαν απάντηση στο πώς μας φέρεται αυτή η κοινωνία. Και γνωρίζουμε πως η φυλή δεν υπάρχει σωστά; Η φυλή είναι μια βιωματική εμπειρία, αυτή είναι η πραγματικότητα για τις γυναίκες αυτές.

ΕΡ: Οι περισσότερες ηρωίδες του βιβλίου σας συναντούν κάποια μορφή ρατσισμού. Όταν γράφετε για τη Βρετανία του 1920 ή για τη νιότη σας τη δεκαετία του ’80 και σκέφτεστε την πρόοδο που έχει γίνει από τότε νιώθετε αισιόδοξια ή θλιψη;

BE: Είμαι πολύ αισιόδοξη. Τι γίνεται όταν φεύγει η ελπίδα; Ίσως καλύτερα να αυτοκτονήσεις. Νομίζω πως η κοινωνία είχε φτάσει σε ένα πολύ υγιές σημείο μέχρι αρκετά πρόσφατα. Ο ρατσισμός αντιμετωπιζόταν όπως και διάφορες άλλες ανισότητες στην κοινωνία μας. Μετά ήρθε το Brexit και ο εσωτερικός ζηλωτής του καθενός αφέθηκε ελεύθερος και επιστρέψαμε στο ρατσισμό της πρώτης γραμμής και της καθημερινότητας, που είναι φρικτό. Γνωρίζουμε πως πρέπει να είμαστε προσεκτικοί με το χειρισμό της κατάστασης λόγω των αναμνήσεων της δεκαετίας του 1930. Αλλά ναι, είμαι αισιόδοξη. Εντάξει, μας πήρε 50 χρόνια, αλλά το γεγονός ότι κέρδισα το Booker για ένα βραβείο που αφορά 12 διαφορετικές μαύρες γυναίκες-ένα θηλυκό, πειραματικό, queer βιβλίο- νομίζω πως είναι ενα σημάδι πως η κοινωνία μας έχει αλλάξει αρκετά..

ΕΡ: Έχετε υπάρξει στις κριτικές επιτροπές πολλών βραβείων. Συμμερίζεστε με την κριτική επιτροπή του Booker;

BE: Θεσμοθέτησα το Διεθνές Βραβείο Αφρικανικής Ποίησης του Brunel το 2012. Ξεκινήσαμε δίνοντας το σε ένα άτομο, και μετά σταδιακά, το δίναμε σε δύο ή τρεις νικητές, και πιστεύω πως αυτό είναι υπέροχο. Είναι μοίρσαμα αγάπης.  Προσωπικά δεν έχω θέμα που το φετινό βραβείο Booker πήγε σε δύο νικήτριες- κυρίως επειδή ήμουν μία από αυτές! Δεν πρέπει να αντιμετωπίζουμε τα βραβεία ως διάκριση της καλύτερης στιγμής ενός συγγραφέα, γιατί σε τελική ανάλυση, τι είναι η καλύτερη στιγμή; Πρέπει να ληφθούν υπόψη πολλοί παράγοντες: ποιοι είναι στην κριτική επιτροπή, τι ενδιαφέροντα έχουν; Θυμάμαι πριν από χρόνια η κριτική επιτροπή απαρτιζόταν από πολιτικούς του Συντηρήτικού κόμματος! Μπορώ να φανταστώ ότι τότε δεν θα έριχναν στο βιβλίο μου ούτε μια ματία, σωστά;