Ομιλίες
2005
Το πρόσωπο της χρονιάς
Χάρολντ
Πίντερ
Ολη
η ομιλία - καταγγελία στην απονομή του
Νόμπελ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ:
ΦΩΤΕΙΝΗ ΜΠΑΡΚΑ, ΝΑΤΑΛΙ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ
«Το
1958 έγραψα τα ακόλουθα:
"∆εν
υπάρχουν σαφείς διαχωριστικές διαφορές
μεταξύ αυτού που είναι πραγματικό και
αυτού που δεν είναι, ούτε του αληθούς
και του αναληθούς.
∆εν
είναι απαραίτητο κάτι να είναι ή αλήθεια
ή ψέμα. Μπορεί να είναι και τα δύο".
Πιστεύω
ότι αυτοί οι ισχυρισμοί εξακολουθούν
να ισχύουν και σήμερα ως προς τη διερεύνηση
της πραγματικότητας μέσω της τέχνης.
Έτσι, ως συγγρ
αφέας
τους υποστηρίζω αλλά ως πολίτης αδυνατώ.
Ως πολίτης οφείλω να αναρωτηθώ: Τι είναι
αλήθεια; Τι είναι ψέμα;
Η
αλήθεια στο θέατρο πάντοτε διαφεύγει.
Ολόκληρη δεν
τη
βρίσκεις ποτέ αλλά η αναζήτησή
της
είναι συναρπαστική. Η αναζήτηση είναι
σαφώς ό,τι προηγείται της προσπάθειας.
Η αναζήτηση είναι ο σκοπός σου. Τις
περισσότερες φορέ
ς
μέσα στο σκοτάδι προσκρούεις στην
αλήθεια,
συγκρούεσαι μαζί της ή, ρίχνοντάς της
μια
φευγαλέα
ματιά, βλέπεις μια εικόνα ή ένα
σχήμα
που μοιάζει να ανταποκρίνεται στην
αλήθεια, συχνά χωρίς να συνειδητοποιείς
ότι συνέβη ακόμα κι αυτό. Αλλά η πραγματική
αλήθεια είν
αι
ότι ποτέ δεν υπάρχει μια αλήθεια στη
δραματική
τέχνη. Υπάρχουν πολλές που αντικρούονται,
συγκρούονται,
αντικατοπτρίζουν η μία
την
άλλη, αγνοούν η μία την άλλη, κοροϊδεύουν
η μία
την
άλλη, δεν βλέπουν η μία την άλλη.
Μερικές
φορές αισθάνεσαι για μια στιγμή ότι
κρατάς
την
αλήθεια στα χέρια σου κι αμέσως
μετά
γλιστράει μέσα από τα δάκτυλά σου και
χάνεται.
Συχνά
με ρωτούν πώς συλλαμβάνω τα έργα μου.
∆εν μπο
ρώ
να απαντήσω. Ούτε μπορώ να τα
συνοψίσω.
Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι στα
έργα μου συνέβη αυτό, αυτά ειπώθηκαν,
οι ήρωες έκαναν εκείνα.
Τα
περισσότερα έργα μου γεννήθηκαν από
μια φράση, μ
ια
λέξη ή μια εικόνα. Τη συγκεκριμένη
λέξη
την ακολουθεί συνήθως μια εικόνα. Θα
σας δώσω δ
ύο
παραδείγματα από δύο φράσεις
που
εμπνεύστηκα ξαφνικά. Ακολούθησε η εικόνα
και εγ
ώ,
ακόμα αργότερα.
Τα
έργα είναι ο "Γυρισμός" και οι
"Παλιοί Καιροί".
Η
πρώτη φράση στο "Γυρισμό" είναι
"Τι το
έκανες
το ψαλίδι;". Η πρώτη φράση στους
"Παλιούς Κα
ιρούς"
είναι "Σκοτάδι". Και στη μια
και
στην άλλη περίπτωση δεν είχα καμία άλλη
πληροφο
ρία
για την εξέλιξη της πλοκής.
Στην
πρώτη περίπτωση κάποιος προφανώς
αναζητούσε έν
α
ψαλίδι. Ρωτούσε τι απέγινε το
ψαλίδι
κάποιον άλλο, για τον οποίο υποπτευόταν
ότι
πιθανώς
και να το έκλεψε. Με έναν
περίεργο
τρόπο ήξερα, ωστόσο, ότι το πρόσωπο που
ερ
ωτάται
δεν δίνει δεκάρα για το ψαλίδι,
ούτε
άλλωστε ο συνομιλητής του. Το "σκοτάδι"
το χρη
σιμοποίησα
για να περιγράψω τα μαλλιά
κάποιου,
τα μαλλιά μιας γυναίκας και ήταν η
απάντησ
η
σε μια ερώτηση. Ούτως ή άλλως
υποχρεώθηκα
να αναπτύξω το θέμα. Αυτό συνέβη οπτικά
,
ως μια αργή εναλλαγή σκιάς και
φωτός.
Π
άντα ξεκινώ ένα έργο ονομάζοντας τα
πρόσωπα Α, Β
και
Γ.Στο έργο που εξελίχθηκε ως
2
"Γυρισμός"
είδα έναν άνδρα να μπαίνει σε ένα θλιβερ
ό
δωμάτιο και να ρωτά (για το ψαλίδι)
έναν
νεότερό του άνδρα που, καθισμένος σε
έναν άθλι
ο
καναπέ, διάβαζε το ιπποδρομιακό
φύλλο.
Υποπτεύθηκα ότι ο Α ήταν ο πατέρας και
ο Β ο
γιος
του, αλλά δεν είχα καμία
απόδειξη.
Η αίσθησή μου πάντως επιβεβαιώθηκε
αργότε
ρα
όταν ο Β (μετέπειτα Λένι) λέει στον
Α
(Μαξ στη συνέχεια), "μπαμπά σε πειράζει
να αλλάξω
θέμα;
Θέλω να σε ρωτήσω κάτι. Πώς
θα
χαρακτήριζες το δείπνο μας; Πώς ονομάζεται
κάτι
τέτοιο;
Γιατί δεν αγοράζεις κάνα σκύλο;
Θα
ήσουν ιδανικός μάγειρας για σκύλους.
Ειλικρινά. Έ
χεις
την εντύπωση ότι μαγειρεύεις για
σκύλους".
Επομένως, εφόσον ο Β αποκαλεί τον Α "μπαμ
πά"
μου φάνηκε λογικό να υποθέσω
ότι
ήταν πατέρας και γιος. Επιπλέον, ο Α ήταν
σαφώς
ο
μάγειρας αλλά η μαγειρική του δεν
φαινόταν
να χαίρει μεγάλης εκτίμησης. Αυτό σήμαινε
ότι
δεν υπήρχε μητέρα; ∆εν ήξερα.
Αλλά
όπως είπα τότε στον εαυτό μου, η αρχή
δεν γνωρ
ίζει
ποτέ το τέλος. "Σκοτάδι". Ένα
μεγάλο
παράθυρο. Νυχτερινός ουρανός. Ένας
άνδρας, ο
Α
(μετέπειτα Ντίλι) και μια γυναίκα η
Β
(στη συνέχεια Κέιτ) κάθονται και πίνουν.
"Χοντρό
ή
λεπτό;", ρωτά ο άνδρας. Για τι πράγμα
μιλούν;
Μετά είδα να στέκεται στο παράθυρο μια
γυνα
ίκα,
η Γ (Αννα αργότερα). Το φως που
πέφτει
πάνω της είναι διαφορετικό, κι εκείνη
στέκετ
αι
με την πλάτη γυρισμένη. Τα μαλλιά της
είναι
σκούρα.
Είναι
μια παράξενη στιγμή, η στιγμή της
δημιουργίας
προσώπων
που μέχρι τότε δεν υπήρχαν.
Ο,τι
ακολουθεί είναι σπασμωδικό, αβέβαιο,
μοιάζει με
παραίσθηση,
ακόμα κι αν μερικές φορές
είναι
καταιγιστικό. Η θέση του συγγραφέα είναι
παρά
δοξη.
Τα πρόσωπα που δημιουργεί δεν
τον
καλωσορίζουν. Του αντιστέκονται, δεν
είναι εύκο
λο
να τα βρει μαζί τους κι είναι αδύνατον
να
τα ορίσει. Σίγουρα δεν μπορεί να τους
επιβληθεί.
Ως
ενός σημείου παίζει μαζί τους ένα
ατέλειωτο
παιχνίδι της γάτας με το ποντίκι, κρυφτό
και
τυφλόμυγα. Τελικά όμως
συνειδητοποιεί
ότι έχει να κάνει με ανθρώπους από σ
άρκα
και οστά, ανθρώπους με τη δική
τους
θέληση και ευαισθησία ο καθένας,
φτιαγμένους α
πό
συστατικά που του είναι αδύνατον
να
αλλάξει, να επηρεάσει ή να παραμορφώσει.
Συνεπώς
η γλώσσα στην τέχνη παραμένει ένα
εξαιρετικ
ά
αμφίσημο πεδίο συναλλαγής,
κινούμενη
άμμος, τραμπολίνο, μια παγωμένη λίμνη,
το
ν
πάγο της οποίας μπορεί να σπάσει
ανά
πάσα στιγμή ο συγγραφέας όταν βαδίζει
επάνω του
.
Αλλά,
όπως είπα, η αναζήτηση της αλήθειας
είναι μια
ατέρμονη
διαδικασία. ∆εν αναβάλλεται,
ούτε
ματαιώνεται. Οφείλεις να την αντιμετωπίσεις
εδώ
και
τώρα.
Το
πολιτικό θέατρο θέτει μια τελείως
διαφορετική σε
ιρά
προβλημάτων. Το κήρυγμα πρέπει να
αποφεύγεται
πάση θυσία. Είναι απαραίτητη η αντικειμ
ενικότητα.
Οφείλουμε να επιτρέπουμε
στα
πρόσωπα να αναπνέουν ελεύθερα. Ο
συγγραφέας δεν
μπορεί
να τα καταπιέσει και να τα
περιορίσει
για να ικανοποιήσει τα δικά του γούστα,
τις
δικές του διαθέσεις ή προκαταλήψεις.
Οφείλει
να είναι έτοιμος να τα προσεγγίσει από
πολλέ
ς
πλευρές, από όλες τις δυνατές οπτικές
γωνίες,
ίσως πότε-πότε να τα ξαφνιάσει κι εν
τούτοι
ς
να τα αφήσει ελεύθερα να πάνε όπου
θέλουν.
Αυτό δεν λειτουργεί πάντα. Και βεβαίως
η πο
λιτική
σάτιρα δεν ακολουθεί αυτές τις
αρχές,
κάνει μάλιστα ακριβώς το αντίθετο και
αυτή ε
ίναι
η πραγματική της αποστολή.
Σ
το έργο μου "Πάρτι Γενεθλίων" νομίζω
πως επέτρεψα
να
αναπτυχθεί μια μεγάλη σειρά
εναλλακτικών
λύσεων μέσα σε ένα πυκνό δάσος πιθανοτ
ήτων,
προτού να μεταφερθεί στο
επίκεντρο
του έργου μια πράξη υποταγής.
Η
"Βουνίσια Γλώσσα" υποτίθεται ότι
δεν έχει τέτοιο
εύρος
επιλογών. Το έργο παραμένει βίαιο,
σύντομο
και άσχημο. Αλλά οι στρατιώτες στο έργο
κάπ
ως
το διασκεδάζουν. Ξεχνά κανείς
πότε-πότε
ότι οι βασανιστές βαριούνται εύκολα.
Χρει
άζεται
να γελάνε με κάτι για να ανάβουν
τα
πνεύματα. Τα περιστατικά στη φυλακή του
Αμπού Γκ
ράιμπ
στη Βαγδάτη, το επιβεβαιώνουν
περίτρανα.
Η "Βουνίσια Γλώσσα" διαρκεί μόνο
20 λεπτ
ά,
αλλά θα μπορούσε να συνεχίζεται επί
ώρες,
ξανά και ξανά, το ίδιο μοτίβο να
επαναλαμβάνε
ται
από την αρχή, ξανά και ξανά, τη μια
ώρα
μετά την άλλη. Το έργο "Τέφρα και
Σκιά" από τη
ν
άλλη πλευρά, μου φαίνεται σαν να
διαδραματίζεται
κάτω από το νερό. Μια γυναίκα πνίγε
ται,
το χέρι της βγαίνει έξω από τα
κύματα,
βουλιάζει, αναζητά άλλους, δεν βρίσκει
κανέ
ναν
πάνω ή κάτω από το νερό, βρίσκει
μόνο
σκιές κι αντανακλάσεις. Η γυναίκα είναι
μια χα
μένη
μορφή σε ένα τόπο που βυθίζεται,
μια
γυναίκα που δεν μπορεί να ξεφύγει από
τον αφανι
σμό
που προοριζόταν για άλλους.
Αλλά
καθώς εκείνοι πεθαίνουν, πρέπει να
πεθάνει κι
αυτή.
Η
γλώσσα στην πολιτική, όπως χρησιμοποιείται
από το
υς
πολιτικούς, δεν υπάγεται σε καμία
από
τις παραπάνω κατηγορίες καθώς η πλειοψηφία
των
πολιτικών,
όπως όλοι είμαστε σε θέση
να
γνωρίζουμε, ενδιαφέρονται όχι για την
αλήθεια αλ
λά
για την εξουσία και την διατήρησή
της.
Για να διατηρηθεί η πολιτική εξουσία
είναι ανα
γκαίο
οι πολίτες να παραμείνουν στην
αμάθεια,
να αγνοούν την αλήθεια, ακόμα και την
αλήθ
εια
της δικής τους ζωής. Ως εκ τούτου,
3
ό,τι
μας περιβάλλει είναι ένα απέραντο υφαντό
από ψ
έματα,
από τα οποία τρεφόμαστε.
Ο
πως ξέρετε, η δικαιολογία για την εισβολή
στο Ιράκ
ήταν
ότι ο Σαντάμ Χουσεΐν διέθετε ένα
εξαιρετικά
επικίνδυνο οπλοστάσιο όπλων μαζικής
κατα
στροφής,
κάποια από τα οποία
μπορούσαν
να πυροδοτηθούν μέσα σε 45 λεπτά, προκαλώ
ντας
τον όλεθρο. Μας διαβεβαίωσαν
ότι
αυτή ήταν η αλήθεια. ∆εν ήταν. Μας είπαν
ότι το
Ιράκ
συνεργάζεται με την "Αλ Κάιντα"
και
ότι είναι συνυπεύθυνο για την κτηνωδία
της 11ης
Σεπτεμβρίου.
Μας διαβεβαίωσαν ότι
αυτή
ήταν η αλήθεια. ∆εν ήταν. Μας είπαν ότι
το Ιρά
κ
απειλεί την παγκόσμια ασφάλεια. Μας
διαβεβαίωσαν
ότι ήταν αλήθεια. ∆εν ήταν.
Η
αλήθεια είναι εντελώς διαφορετική και
έχει να κάν
ει
με το πώς οι Ηνωμένες Πολιτείες
αντιλαμβάνονται
τον ρόλο τους στον πλανήτη και πώς
επιλέγουν
να παίξουν αυτό τον ρόλο.
Αλλά,
πριν επιστρέψω στο παρόν, θα ήθελα να
ρίξω μι
α
ματιά στο πρόσφατο παρελθόν.
Αναφέρομαι
στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ από το
τ
έλος
του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και
μετά.
Θεωρώ ότι είναι υποχρεωτικό να εξετάσουμε
αυτ
ή
την περίοδο με μια περιορισμένη
(λόγω
του χρόνου που μου δίνεται εδώ) αλλά
αυστηρή
ματιά.
Καθένας
γνωρίζει τι συνέβη στη Σοβιετική Ένωση
και
την
Ανατολική Ευρώπη αμέσως μετά τον
πόλεμο:
συστηματική βία, εκτεταμένες αγριότητες,
αδ
ίστακτη
καταπίεση της ελεύθερης
σκέψης.
Για όλα αυτά υπήρξαν ντοκουμέντα και
αποδεί
ξεις.
Αλλά
η ένστασή μου εδώ είναι πως τα εγκλήματα
των Η
ΠΑ
την ίδια περίοδο έχουν μόνο
επιδερμικά
καταγραφεί, πόσο μάλλον τεκμηριωθεί,
πόσ
ο
μάλλον κατανοηθεί, πόσο μάλλον
αναγνωριστεί
ως εγκλήματα. Πιστεύω ότι πρέπει να κα
τονομαστούν
ως εγκλήματα διότι η
αλήθεια
σήμερα, εδώ που έχει φτάσει ο κόσμος
μας, έ
χει
ιδιαίτερη σημασία. Η συμπεριφορά
των
ΗΠΑ σε όλο τον κόσμο, αν και ως ενός
σημείου πρ
οσεκτική
εξαιτίας της παρουσίας τότε
της
Σοβιετικής Ένωσης, μας έκανε να καταλάβουμε
ότι
τελικά
είχε λευκή επιταγή να κάνει ό,τι
θέλει. Στην
πραγματικότητα ποτέ δεν ήταν προσφιλής
μέθοδος
της Αμερικής η απευθείας
εισβολή
σε ένα ανεξάρτητο κράτος. Προτιμούσε
ό,τι π
εριγράφεται
ως "χαμηλής έντασης
σύγκρουση".
Αυτό σημαίνει ότι χιλιάδες άνθρωποι
πεθ
αίνουν,
αλλά πιο αργά από ό,τι αν ρίξεις
μια
και καλή μια βόμβα. Σημαίνει ότι πλήττεις
την κ
αρδιά
της χώρας, ότι εγκαθιστάς έναν
κακοήθη
όγκο και περιμένεις να κάνει μετάσταση.
Ότα
ν
ο πληθυσμός έχει υποταχθεί -ή
βασανιστεί
μέχρι θανάτου, το ίδιο είναι- και οι φίλ
οι
σου, ο στρατός και οι μεγάλες
καπιταλιστικές
εταιρείες, κάθονται αναπαυτικά στην
εξουσία,
στήνεσαι μπροστά στην κάμερα
και
λες ότι η δημοκρατία νίκησε. Την περίοδο
στην ο
ποία
αναφέρομαι αυτός ήταν ο κοινός
τόπος
της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής.
Η τραγ
ωδία
της Νικαράγουα ήταν μια
περίπτωση
υψίστης σημασίας. Επέλεξα να την αναφέρω
ως
χαρακτηριστικό παράδειγμα του
τρόπου
με τον οποίο η Αμερική αντιλαμβάνεται
τον ρό
λο
της στον πλανήτη και τότε και τώρα.
Σ
τα τέλη της δεκαετίας του '80 συμμετείχα
σε μια σ
υνάντηση
στην αμερικανική πρεσβεία στο
Λονδίνο.
Το
αμερικανικό Κογκρέσο επρόκειτο να
αποφασίσει εάν
θα
συνέχιζε να χρηματοδοτεί τους
Κόντρας
στην εκστρατεία τους κατά της κυβέρνησης
τη
ς
Νικαράγουα. Ήμουν μέλος της
αντιπροσωπείας
που μιλούσε εκ μέρους της Νικαράγουα
,
με σημαντικότερο μέλος ανάμεσά
μας
τον ιερέα John Metcalf. Επικεφαλής της αμερικαν
ικής
ομάδας ήταν ο Raymond Seitz
(νούμερο
2 τότε της πρεσβείας, αργότερα πρέσβης
ο ί
διος).
Ο Ιερέας είπε: "Κύριε, έχω την
ευθύνη
μιας ενορίας στη βόρεια Νικαράγουα. Οι
ενορίτ
ες
μου έχτισαν ένα σχολείο, ένα ιατρικό
κι
ένα πολιτιστικό κέντρο. Ζούσαμε ειρηνικά.
Λίγους
μήνες
πριν, μας επιτέθηκαν δυνάμεις των
Κόντρας.
Κατέστρεψαν τα πάντα: το σχολείο, το
ιατρι
κό
και το πολιτιστικό κέντρο. Βίασαν
νοσοκόμες
και δασκάλες, έσφαξαν γιατρούς με τον
πιο
κτηνώδη
τρόπο. Φέρθηκαν σαν άγριοι.
Σας
παρακαλώ να ζητήσετε από την αμερικανική
κυβέρν
ηση
να αποσύρει την υποστήριξή της
από
τους φορείς μιας τόσο ακραίας τρομοκρατικής
δρα
στηριότητας". Ο
Raymond Seitz είχε
εξαιρετική
φήμη ως ένας λογικός, υπεύθυνος και καλλ
ιεργημένος
άνθρωπος. Ήταν
αξιοσέβαστος
στους διπλωματικούς κύκλους. Άκουσε, σ
ιώπησε
για λίγο και ύστερα μίλησε
πολύ
σοβαρός. "Πάτερ", είπε, "αφήστε
με να σας πώ κ
άτι.
Στον πόλεμο, οι αθώοι πάντα
υποφέρουν".
Ακολούθησε παγερή σιωπή. Τον κοιτούσαμε
εμβρόντητοι.
Εκείνος, δεν
χαμήλωσε
το βλέμμα του.
Πράγματι,
οι αθώοι πάντα υποφέρουν.
Τελικά
κάποιος είπε: "Αλλά, σε αυτή την
περίπτωση ο
ι
'αθώοι' ήταν τα θύματα μιας
φρικιαστικής
κτηνωδίας υποβοηθούμενης μεταξύ άλλων
από
την κυβέρνησή σας. Εάν το
Κογκρέσο
εγκρίνει περισσότερα χρήματα για τους
Κόντ
ρας
θα γίνουν κι άλλες τέτοιες
κτηνωδίες.
∆εν είναι αυτό το θέμα; ∆εν είναι επομέν
ως
η κυβέρνησή σας ένοχη για
4
δολοφονίες
πολιτών ενός ανεξάρτητου κράτους;".
Ο
Seitz παρέμεινε ατάραχος. "∆εν συμφωνώ
ότι τα γεγο
νότα
επιβεβαιώνουν τους ισχυρισμούς
σας",
είπε.
Καθώς
φεύγαμε, ένας από το προσωπικό της
πρεσβείας
μού
είπε ότι του αρέσουν τα έργα
μου.
∆εν είπα τίποτα.
Θ
α σας θυμίσω ότι τότε ο πρόεδρος Ρίγκαν
είχε κάνει
την
ακόλουθη δήλωση: "Σε ηθικό
επίπεδο
οι Κόντρας είναι το αντίστοιχο των
Ιδρυτικώ
ν
μας Πατέρων" (σ.σ.: αναφερόταν στους
Μπέντζαμιν
Φράνκλιν, Τζορτζ Γουόσινγκτον, Τόμας
Τζέ
φερσον,
Τζον Ανταμς, Τζέιμς Μάντισον,
Αλεξάντερ
Χάμιλτον, Σάμιουελ Ανταμς, Πάτρικ Χένρι,
Τζον
Χάνκοκ και Τόμας Πέιν που
θεωρούνται
στυλοβάτες του αμερικανικού έθνους).
Οι
ΗΠΑ υποστήριξαν για περισσότερα από 40
χρόνια την
κτηνώδη
δικτατορία του Σομόζα στη
Νικαράγουα.
Ο λαός της Νικαράγουα, υπό τους Σαντινίσ
τας,
ανέτρεψε το καθεστώς το 1979,
με
μια λαϊκή επανάσταση που σου έκοβε την
ανάσα.
Οι
Σαντινίστας δεν ήταν τέλειοι. Είχαν το
δικό τους
μερίδιο
στην υπεροψία και η πολιτική τους
φιλοσοφία
είχε πολλές αντιφάσεις. Ηταν όμως έξυπνοι
,
λογικοί και πολιτισμένοι.
Προσπάθησαν
να εγκαθιδρύσουν μια σταθερή, έντιμη,
π
λουραλιστική
κοινωνία. Η θανατική
ποινή
καταργήθηκε. Εκατοντάδες χιλιάδες
εξαθλιωμένο
ι
χωρικοί γλίτωσαν από το θάνατο.
∆όθηκαν
εκτάσεις σε περισσότερες από 100.000 οικογέ
νειες.
Χτίστηκαν 2.000 σχολεία. Μια
αξιοσημείωτη
εκστρατεία κατά του αναλφαβητισμού περ
ιόρισε
το ποσοστό των αναλφάβητων
στη
χώρα σε λιγότερο από το ένα έβδομο.
Υιοθετήθηκε
η
δωρεάν παιδεία και η δωρεάν
ιατρική
περίθαλψη. Η παιδική θνησιμότητα μειώθηκε
κ
ατά
το ένα τρίτο. Η πολιομυελίτιδα
εξαφανίστηκε.
Οι
ΗΠΑ αποδοκίμασαν αυτά τα επιτεύγματα
ως απόρροια
μαρξιστικής/λενινιστικής
προσπάθειας
χειραγώγησης της κοινωνίας. Κατά την
άπ
οψη
της αμερικανικής κυβέρνησης
αυτό
αποτελούσε ένα επικίνδυνο παράδειγμα.
Εάν επέτ
ρεπαν
στη Νικαράγουα να αποκτήσει
βασικούς
κανόνες κοινωνικής και οικονομικής
δικαιοσ
ύνης,
εάν της επέτρεπαν να ανεβάσει το
επίπεδο
της ιατρικής περίθαλψης και της παιδείας
κα
ι
να ανακτήσει την κοινωνική της ενότητα
και
την εθνική υπερηφάνεια, τότε και οι
γειτονικές
χώρες
θα έθεταν τα ίδια ερωτήματα και θα
είχαν
ανάλογες απαιτήσεις. Την εποχή εκείνη
υπήρχε
σφοδρή
αντίσταση απέναντι στο
καθεστώς
του Ελ Σαλβαδόρ. Μίλησα νωρίτερα για
ένα "
υφαντό
ψεμάτων" που μας
περιβάλλει.
Ο πρόεδρος Ρίγκαν συχνά περιέγραφε τη
Νι
καράγουα
ως ένα "απολυταρχικό
μπουντρούμι".
Τα ΜΜΕ και φυσικά η βρετανική κυβέρνη
ση
αξιολογούσαν τον σχολιασμό αυτό
ως
ακριβή και δίκαιο. Αλλά η αλήθεια είναι
ότι δεν
υπήρξαν
αποδείξεις για τη δράση
αποσπασμάτων
θανάτου την περίοδο της διακυβέρνησης
των
Σαντινίστας. ∆εν υπήρξαν
αναφορές
για βασανιστήρια. Ούτε απόδειξη
συστηματική
ς
στρατιωτικής αυθαιρεσίας. Κανένας
ιερέας
δεν δολοφονήθηκε στη Νικαράγουα από
την κυβέ
ρνηση.
Αντίθετα μάλιστα στην
κυβέρνηση
συμμετείχαν τρεις ιερείς, δύο Ιησουίτες
κ
ι
ένας ιεραπόστολος του τάγματος
Maryknoll.
Τα απολυταρχικά μπουντρούμια βρίσκονταν
στη
διπλανή πόρτα, στο Ελ Σαλβαδόρ
και
τη Γουατεμάλα. Οι ΗΠΑ ανέτρεψαν τη
δημοκρατικά ε
κλεγμένη
κυβέρνηση της Γουατεμάλα
το
1954 και σύμφωνα με εκτιμήσεις ο αριθμός
των θυμ
άτων
από τα δικτατορικά καθεστώτα
που
ακολούθησαν ανήλθε σε 200.000.
Έξι
από τους παγκοσμίως πιο διακεκριμένους
Ιησουΐτε
ς
δολοφονήθηκαν στο Πανεπιστήμιο
Κεντρικής
Αμερικής του Σαν Σαλβαδόρ το 1989 από ένα
τάγμα
στρατιωτών που ανήκε στο
σύνταγμα
Αλκάτλ το οποίο είχε εκπαιδευτεί στο
Φορτ
Μπένινγκ
στην Τζόρτζια των ΗΠΑ.
Αυτός
ο εξαιρετικά γενναίος άνδρας, ο
Αρχιεπίσκοπο
ς
Ρομέρο δολοφονήθηκε την ώρα που
έψελνε
τη λειτουργία. Υπολογίζεται ότι 75.000
άνθρω
ποι
σκοτώθηκαν. Γιατί; ∆ιότι πίστευαν
ότι
μια καλύτερη ζωή είναι εφικτή και
οφείλουν να τ
ην
επιδιώξουν. Αυτή η πίστη τούς
χαρακτήριζε
αυτομάτως κομμουνιστές. Σκοτώθηκαν
επει
δή
τόλμησαν να αμφισβητήσουν το
καθεστώς,
την πείνα, τις ασθένειες, την εξαθλίωση
κ
αι
την καταπίεση που ήταν η
προδιαγεγραμμένη
μοίρα τους.
Ο
ι ΗΠΑ τελικώς κατάφεραν να ανατρέψουν
την κυβέρνησ
η
των Σαντινίστας. Χρειάστηκε να
περάσουν
μερικά χρόνια και να καμφθεί η αξιοσημείωτ
η
αντίσταση. Τα αδυσώπητα οικονομικά
βασανιστήρια
και οι 30.000 νεκροί έκαμψαν το ηθικό
του
λαού της Νικαράγουα. Είχε
εξαντληθεί
και εξαθλιωθεί. Αμέσως μετά, τα καζίνα
ε
πέστρεψαν
στη χώρα. Η δωρεάν υγεία και
παιδεία
καταργήθηκαν. Οι μεγάλες εταιρείες
επέστρεψα
ν,
εκδικητικές. Η "∆ημοκρατία" είχε
θριαμβεύσει.
Αλλά
αυτή η πολιτική σε καμία περίπτωση δεν
περιορί
στηκε
στην κεντρική Αμερική.
5
Ενορχηστρώθηκε
σε ολόκληρο τον πλανήτη. Ήταν χωρίς
τέλος
και σαν να μη συνέβη ποτέ.
Μετά
το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, οι
ΗΠΑ στή
ριξαν
και σε πολλές περιπτώσεις
εξέθρεψαν
κάθε δεξιά στρατιωτική δικτατορία στον
πλ
ανήτη.
Αναφέρομαι στις χώρες:
Ινδονησία,
Ελλάδα, Ουρουγουάη, Βραζιλία, Παραγουάη,
Αϊτή,
Τουρκία, Φιλιππίνες,
Γουατεμάλα,
Ελ Σαλβαδόρ και φυσικά στη Χιλή. ∆εν υπ
άρχει
ούτε κάθαρση ούτε συγχώρεση
για
τις ΗΠΑ μετά τον τρόμο που επέβαλαν στο
Χιλή το
1973. Εκατοντάδες
χιλιάδες θάνατοι
σημειώθηκαν
σε όλες αυτές τις χώρες. Συνέβησαν στα
αλήθεια;
Και για όλους αυτούς
ευθύνεται
η αμερικανική εξωτερική πολιτική; Η
απάντ
ηση
είναι ναι. Αλλά πώς θα μπορούσατε
να
το γνωρίζετε; Αυτά δεν συνέβησαν ποτέ.
Τίποτε πο
τέ
δεν συνέβη. Ακόμα και τότε που
συνέβαινε
δεν συνέβη. ∆εν είχε καμία σημασία. Και
κ
ανένα
ενδιαφέρον. Τα εγκλήματα των
ΗΠΑ
υπήρξαν συστηματικά, διαρκή, διεφθαρμένα,
ανήθι
κα,
αμείλικτα αλλά ελάχιστοι
άνθρωποι
μίλησαν γι' αυτά. Πρέπει να παραδεχτούμε
τ
ην
Αμερική για το εξής. Εξάσκησε μια
κλινική
χειραγώγηση κατά την άσκηση παγκόσμιας
εξου
σίας
ενώ την ίδια στιγμή υποδυόταν
τη
δύναμη του παγκόσμιου καλού. Είναι μια
λαμπρή, ε
υφυής,
επιτυχής πράξη ύπνωσης.
Λ
έω ότι η Αμερική αναμφίβολα συνεχίζει
να πραγματο
ποιεί
το μεγαλύτερο σόου στον
πλανήτη.
Μπορεί να είναι κτηνώδης, αδιάφορη,
περιφρ
ονητική
και ανηλεής, αλλά είναι επίσης
πολύ
έξυπνη. Σαν καλός έμπορος ενδιαφέρεται
για το
δικό
της συμφέρον και το πιο ευπώλητο
αγαθό
της είναι ο αυτοθαυμασμός της. Είναι
νικήτρια
.
Ακούστε όλους τους Αμερικανούς
προέδρους
στην τηλεόραση να λένε τις λέξεις "Ο
αμερ
ικανικός
λαός" όπως π.χ. στη φράση
"Λέω
στον αμερικανικό λαό πως ήρθε η ώρα να
προσευχ
ηθούμε
και να υπερασπιστούμε τα
δικαιώματα
του αμερικανικού λαού γι' αυτό ζητώ από
τον
αμερικανικό λαό να εμπιστευτεί τον
πρόεδρό
του και τις πράξεις που αυτός πρόκειται
να
αναλάβει
για λογαριασμό του
αμερικανικού
λαού".
Είναι
ένα ευφυές στρατήγημα. Η γλώσσα
χρησιμοποιείτ
αι
για να καταστείλει τη σκέψη. Οι
λέξεις
"ο αμερικανικός λαός" δημιουργούν
ένα βολικό
μαξιλάρι
που καθησυχάζει τις μάζες.
∆εν
χρειάζεται να σκέφτεται κανείς. Απλώς
να βυθίζε
ται
στο μαξιλάρι του. Μπορεί το μαξιλάρι
να
πνίγει την νοημοσύνη ή την κριτική
σκέψη, αλλά ε
ίναι
και εξαιρετικά άνετο. Αυτό δεν
ισχύει
βεβαίως για τα 40 εκατομμύρια Αμερικανών
που
ζουν
κάτω από το όριο της φτώχειας,
ούτε
για τα 2 εκατομμύρια ανδρών και γυναικών
που κ
ρατούνται
στα αχανή γκουλάγκ των
αμερικανικών
φυλακών.
Οι
ΗΠΑ δεν ενδιαφέρονται πλέον για
συγκρούσεις χαμηλ
ής
έντασης. ∆εν βρίσκουν κανένα
λόγο
γιατί να είναι επιφυλακτικές ή ακόμα
και να δρ
ουν
παρασκηνιακά. Ανοίγουν τα χαρτιά
τους
στο τραπέζι, χωρίς να φοβούνται ή να
έχουν τη
διάθεση
να κάνουν παραχωρήσεις. ∆εν
τους
καίγεται καρφί για τον ΟΗΕ, το διεθνές
δίκαιο ή
την
κριτική των διαφωνούντων, την
οποία
αντιμετωπίζουν ως ασήμαντη. Έχουν δεμένο
στο
λουρί
τους το κλαψιάρικο μικρό
αρνάκι
τους, την αξιολύπητη και νωθρή Μεγάλη
Βρεταν
ία.
Τ
ι απέγινε η ηθική μας ευαισθησία; Είχαμε
ποτέ κάτ
ι
τέτοιο; Τι σημαίνουν αυτές οι λέξεις;
Μήπως
αναφέρονται σε μια έννοια που σπάνια
χρησιμοπ
οιείται
σήμερα-τη συνείδηση; Τη
συνείδηση
που δεν έχει να κάνει μόνο με τις δικές
μ
ας
πράξεις αλλά και με την
συνυπευθυνότητά
μας για τις πράξεις άλλων; Είναι όλ
α
αυτά νεκρά; Κοιτάξτε το
Γκουαντανάμο
Μπέι. Εκατοντάδες άνθρωποι κρατούνται
εκεί
για περισσότερα από τρία χρόνια,
χωρίς
καν να τους έχει απαγγελθεί κατηγορία,
χωρίς
να
έχουν νομική εκπροσώπηση, χωρίς να
έχουν
περάσει από δίκη, ουσιαστικά κρατούνται
για π
άντα.
Αυτή η απολύτως παράνομη
κατάσταση
συνεχίζεται κατά παράβαση της Συνθήκης
τη
ς
Γενεύης. Και η λεγόμενη "διεθνής
κοινότητα"
όχι μόνο το ανέχεται αλλά ούτε καν ασχολ
είται. Αυτό
το έγκλημα διαπράττεται
από
μια χώρα που αυτοανακηρύσσεται "ηγέτης
του ελεύ
θερου
κόσμου". Σκεφτόμαστε τους
έγκλειστους
του Γκουαντανάμο Μπέι; Τι λένε για αυτο
ύς
τα ΜΜΕ; Οι κρατούμενοι του
Γκουαντανάμο
εμφανίζονται περιστασιακά σε ένα μονόσ
τηλο
στη σελίδα 6. Έχουν αποσταλεί
στη
χώρα του πουθενά και μάλλον δεν θα
επιστρέψουν
ποτέ.
Σήμερα
πολλοί που κάνουν απεργία πείνας δέχονται
τρ
οφή
με το ζόρι, ανάμεσα τους και
Βρετανοί
πολίτες. Καμία λεπτότητα σ' αυτή τη βίαιη
διαδικασία.
Κανένα ηρεμιστικό ή
αναισθητικό.
Μόνο ένας σωλήνας χωμένος από τη μύτη
στο
λαιμό σου. Φτύνεις αίμα. Αυτό
είναι
βασανιστήριο. Τι είπε γι' αυτό ο Βρετανός
υπο
υργός
Εξωτερικών; Τίποτα. Τι είπε ο
Βρετανός
πρωθυπουργός; Τίποτα. Γιατί; ∆ιότι οι
ΗΠΑ
έχουν
πει: οποιαδήποτε κριτική σε όσα
πράττουμε
στο Γκουαντανάμο Μπέι συνιστά εχθρική
πρά
ξη.
'Η είστε μαζί μας, ή εναντίον μας.
Έτσι
ο Μπλερ το βουλώνει. Η εισβολή στο Ιράκ
ήταν μ
ια
ληστρική πράξη, ενός αιματηρού
τρομοκρατικού
καθεστώτος που περιφρονεί κάθε έννοια
διεθνούς
δικαίου. Ήταν μία αυθαίρετη
στρατιωτική
επιχείρηση βασισμένη σε μια ατελείωτη
σ
ειρά
ψεμάτων και χυδαίας χειραγώγησης
των
ΜΜΕ και κατ' επέκταση της κοινής γνώμης.
Μια πρ
άξη
που ενώ υποδυόταν την
απελευθέρωση,
αποσκοπούσε στην εδραίωση του στρατιω
τικού
και οικονομικού ελέγχου των
6
Αμερικανών
στη Μέση Ανατολή -ως τελευταία πηγή πρώτ
ων
υλών. Όλες οι υπόλοιπες
δικαιολογίες
απέτυχαν. Αυτή ήταν η επιβλητική επίδε
ιξη
μιας στρατιωτικής δύναμης
υπεύθυνης
για το θάνατο και τον ακρωτηριασμό
χιλιάδ
ων
και χιλιάδων αθώων ανθρώπων.
Φ
έραμε τα βασανιστήρια, τις έξυπνες
βόμβες, το απε
μπλουτισμένο
ουράνιο, τις αμέτρητες
τυφλές
δολοφονίες, την εξαθλίωση και τον θάνατο
στο
ν
ιρακινό λαό και είπαμε πως φέραμε
"ελευθερία
και δημοκρατία στη Μέση Ανατολή".
Πόσους
ανθρώπους πρέπει να σκοτώσετε προκειμένου
να
χαρακτηριστείτε
κατά συρροή
δολοφόνοι
και εγκληματίες πολέμου; Εκατό χιλιάδες;
Είναι
ένας αρκετά μεγάλος αριθμός, θα
έλεγα.
∆εν είναι, επομένως, δίκαιο ο Μπους και
ο Μπ
λερ
να προσαχθούν ενώπιον του
∆ιεθνούς
∆ικαστηρίου Εγκλημάτων Πολέμου; Αλλά
ο Μπο
υς
υπήρξε έξυπνος. ∆εν αναγνώρισε
το
∆ικαστήριο. Έτσι, εάν ένας Αμερικανός
στρατιώτης
ή
και πολιτικός βρεθεί στο εδώλιο του
κατηγορουμένου,
ο Μπους έχει προειδοποιήσει ότι θα
στείλει
τους πεζοναύτες. Ο Μπλερ όμως
το
αναγνώρισε και γι αυτό θα μπορούσε να
περάσει απ
ό
δίκη. Μπορούμε να δώσουμε στο
∆ικαστήριο
τη διεύθυνσή του για την περίπτωση που
θ
α
ενδιαφερθεί να τον βρει. Μένει στο
νούμερο
10 της Ντάουνινγκ Στριτ στο Λονδίνο.
Εντός
αυτού του πλαισίου, ο θάνατος είναι ένα
άσχετ
ο
θέμα. Τόσο ο Μπους όσο και ο Μπλερ
αδιαφορούν.
Τουλάχιστον 100.000 Ιρακινοί σκοτώθηκαν
από
αμερικανικές βόμβες και
πυραύλους
προτού να ξεκινήσει η εισβολή στο Ιράκ.
Α
υτοί
οι άνθρωποι δεν υπήρξαν. Ούτε ο
θάνατός
τους υπήρξε. Κενό. ∆εν κατεγράφησαν καν
ως
νεκροί.
"∆εν μετράμε πτώματα",
δήλωσε
ο Αμερικανός στρατηγός Τόμι Φρανκς.
Τις
πρώτες μέρες της εισβολής δημοσιεύτηκε
μια φωτο
γραφία
στις πρώτες σελίδες των
βρετανικών
εφημερίδων στην οποία ο Τόνι Μπλερ φιλού
σε
στο μάγουλο ένα μικρό αγόρι απ'
το
Ιράκ. «Ένα παιδάκι, γεμάτο ευγνωμοσύνη»,
έγραφε
η
λεζάντα. Λίγες μέρες αργότερα, σε
εσωτερικές
σελίδες δημοσιεύτηκε ένα ρεπορτάζ και
μι
α
φωτογραφία ενός άλλου, 4χρονου
αγοριού
χωρίς χέρια. Η οικογένειά του ανατινάχτηκε
από
έναν πύραυλο. Μόνο εκείνο είχε
επιζήσει.
«Πότε θα έχω τα χέρια μου ξανά», ρωτούσε
το
παιδί. ∆εν διαβάσαμε τη συνέχεια.
Φυσικά
αυτό το αγόρι δεν το κράτησε ο Τόνι Μπλερ
στ
ην
αγκαλιά του, ούτε βέβαια το σώμα
οποιουδήποτε
άλλου ακρωτηριασμένου παιδιού, ούτε κά
ποιο
σώμα βουτηγμένο στο αίμα. Το
αίμα
είναι βρώμικο. Σου λερώνει το πουκάμισο
και τη
γραβάτα
όταν πρόκειται να κάνεις
δηλώσεις
στην τηλεόραση.
Ο
ι 2.000 νεκροί Αμερικανοί είναι μια ντροπή.
Μεταφέ
ρονται
νύχτα στους τάφους τους. Οι
κηδείες
γίνονται διακριτικά, σε κάποιο απομονωμένο
μέρος.
Οι ακρωτηριασμένοι σαπίζουν στα
κρεβάτια
τους, μερικοί για το υπόλοιπο της ζωής
του
ς.
Οι νεκροί και οι ακρωτηριασμένοι
σαπίζουν
σε διαφορετικά είδη τάφων.
Να
κι ένα απόσπασμα ενός ποιήματος του
Πάμπλο Νερού
δα,
με τίτλο "Εξηγώ μερικά
πράγματα".
"...Και
ένα πρωί όλα αυτά καίγονταν
κι
ένα πρωί οι φωτιές
βγαίναν
από τη γη
κατατρώγοντας
όντα,
κι
από τότε φωτιά,
και
μπαρούτι από τότε,
κι
από τότε αίμα.
Κακούργοι,
μ' αεροπλάνα και μαυριτάνους
κακούργοι
με δαχτυλίδια και δουκέσες
κακούργοι
που τους ευλογούσαν μαύροι καλόγεροι
ερχόνταν
απ τον ουρανό να σκοτώσουν παιδάκια,
και
μες στους δρόμους το παιδικό το αίμα
7
έτρεχε,
έτσι, απλά, σαν αίμα παιδικό.
Τσακάλια
που και το τσακάλι τα αποκρούει,
πέτρες
που το ξεράγκαθο θα δάγκανε φτύνοντας,
οχιές
που και οι οχιές θα μισούσαν!
Είδα
μπροστά σας το αίμα
της
Ισπανίας να ορθώνεται
για
να σας πνίξει σε ένα μόνο κύμα
περηφάνιας
και μαχαιριών!
Στρατηγοί
προδότες:
Κοιτάτε
το νεκρό μου σπίτι,
κοιτάτε
τη ρημαγμένη Ισπανία.
Όμως
από κάθε νεκρό σπίτι βγαίνει
πυρωμένο
μέταλλο
αντί
λουλούδια,
όμως
από κάθε λάκκο της Ισπανίας
βγαίνει
η Ισπανία,
κι
από κάθε νεκρό παιδί βγαίνει
ένα
ντουφέκι με μάτια,
κι
από κάθε έγκλημα γεννιούνται σφαίρες
που
κάποια μέρα θα σας βρούνε
ίσα
στην καρδιά.
Θα
ρωτήσετε: γιατί η ποίησή του
δεν
μας μιλάει για το όνειρο, για τα φύλλα,
για
τα μεγάλα ηφαίστεια της γενέθλιας γης
του;
Ελάτε
να δείτε το αίμα στους δρόμους,
ελάτε
να δείτε
το
αίμα στους δρόμους,
ελάτε
να δείτε το αίμα
στους
δρόμους!"
(Σ.σ.:
Το ποίημα προέρχεται από την περίφημη
συλλογ
ή
του Πάμπλο Νερούδα "Η Ισπανία
στην
Καρδιά" (Espagna el Corason). Στα ελληνικά κυκ
λοφορεί
από τις εκδόσεις "Φυκίρης", σε
μετάφραση
∆ανάης Στρατηγοπούλου. Από κει και η
παρα
πάνω
μετάφραση του αποσπάσματος
που
χρησιμοποίησε ο Χάρολντ Πίντερ στην
ομιλία του.
)
8
Να
ξεκαθαρίσω εδώ ότι αναφέροντας το ποίημα
του Νερ
ούδα
δεν θέλω σε καμία περίπτωση
να
συγκρίνω τη ∆ημοκρατική Ισπανία με το
Ιράκ του Σ
αντάμ
Χουσεΐν. Αναφέρομαι στον
Νερούδα
γιατί πουθενά στην σύγχρονη ποίηση δεν
έχω
διαβάσει
τόσο συγκλονιστική και
αληθινή
περιγραφή του βομβαρδισμού αμάχων.
Ε
ίπα νωρίτερα ότι οι ΗΠΑ ανοίγουν πια τα
χαρτιά το
υς
στο τραπέζι χωρίς να ντρέπονται. Έτσι
είναι.
Η επίσημη πολιτική τους καθορίζεται ως
"κυρι
αρχία
σε όλο το φάσμα". ∆εν είναι δικός
μου
ο όρος, είναι δικός τους. "Κυριαρχία
σε όλο το
φάσμα"
σημαίνει έλεγχο σε ξηρά,
θάλασσα,
αέρα, διάστημα και σε όλες τις πηγές
πρώτω
ν
υλών.
Οι
ΗΠΑ διαθέτουν σε 132 χώρες του πλανήτη
συνολικά 7
02
στρατιωτικές βάσεις, με την
εξέχουσα
εξαίρεση της Σουηδίας. ∆εν γνωρίζουμε
ακρι
βώς
πώς έφτασαν εκεί αλλά πάντως
είναι
εκεί.
Οι
ΗΠΑ διαθέτουν 8.000 οπλισμένες πυρηνικές
κεφαλές
έτοιμες
να χρησιμοποιηθούν. Οι
2.000
από αυτές μπορούν να πυροδοτηθούν μέσα
σε 15
λεπτά.
Τώρα κατασκευάζονται νέα
συστήματα
πυρηνικών όπλων, γνωστά ως "θραύστες
κατα
φυγίων".
Οι Βρετανοί, πάντα
συνεργάσιμοι,
σχεδιάζουν να αντικαταστήσουν το δικό
τους
πυρηνικό πύραυλο "Trident"
(Τρίαινα).
Αναρωτιέμαι ποιος είναι στο στόχαστρο.
Ο
Οσάμα
μπιν Λάντεν; Εσύ; Εγώ; Ο κύριος
Κανένας;
Η Κίνα; Το Παρίσι; Ποιος ξέρει; Ο,τι ξέρουμ
ε
είναι ότι αυτή η παιδιάστικη τρέλα -η
κατοχή
και η απειλή χρήσης πυρηνικών όπλων-
αποτελε
ί
τον πυρήνα της σημερινής
αμερικανικής
πολιτικής φιλοσοφίας. Πρέπει να θυμίζο
υμε
στον εαυτό μας ότι οι ΗΠΑ
βρίσκονται
σε διαρκή πόλεμο και ότι δεν υπάρχει
καμ
ία
ένδειξη ότι είναι πρόθυμες να
χαλαρώσουν.
Α
ρκετές χιλιάδες, αν όχι εκατομμύρια,
άνθρωποι στι
ς
ΗΠΑ είναι αποδεδειγμένα αηδιασμένοι,
ντροπιασμένοι
και εξοργισμένοι από τις πράξεις της
κυβέρνησής
τους, άλλά έτσι όπως έχουν
τα
πράγματα δεν είναι μια υπολογίσιμη
πολιτική δύνα
μη-ακόμα.
Αλλά το άγχος, η ανασφάλεια
και
ο φόβος που βλέπουμε καθημερινά να
μεγαλώνουν σ
τις
ΗΠΑ, είναι μάλλον απίθανο να
μειωθούν.
Γνωρίζω
ότι ο πρόεδρος Μπους έχει στη διάθεσή
του π
ολλούς
εξαιρετικά ικανούς ανθρώπους
που
γράφουν τους λόγους του, αλλά δηλώνω κι
εγώ εθε
λοντής
γι' αυτή τη δουλειά. Προτείνω
την
εξής σύντομη ομιλία την οποία μπορεί
να απευθύν
ει
από τηλεοράσεως στο αμερικανικό
έθνος.
Τον βλέπω μπροστά μου επίσημο, χτενισμένο
πρ
οσεκτικά,
σοβαρό, έτοιμο να σε
κερδίσει,
ειλικρινή, συχνά σχεδόν γοητευτικό,
μερικ
ές
φορές με ένα μισοειρωνικό χαμόγελο,
παράξενα
ελκυστικό. Το πρότυπο του άνδρα.
"Ο
Θεός είναι καλός. Ο Θεός είναι μεγάλος.
Ο Θεός μου ε
ίναι
καλός. Ο Θεός του Μπιν Λάντεν
είναι
κακός. Είναι ένας κακός Θεός. Ο Θεός του
Σαντάμ
θα
ήταν κακός, εάν εκείνος είχε Θεό.
Ήταν
ένας βάρβαρος. Εμείς δεν είμαστε βάρβαροι.
Εμε
ίς
δεν κόβουμε τα κεφάλια των
ανθρώπων.
Εμείς πιστεύουμε στην ελευθερία. Το
ίδιο
κι
ο Θεός. Εγώ δεν είμαι βάρβαρος.
Είμαι
ο δημοκρατικά εκλεγμένος ηγέτης ενός
δημοκρατ
ικού
κράτους που λατρεύει την
ελευθερία.
Είμαστε μια φιλεύσπλαχνη κοινωνία.
Κάνου
με
φιλεύσπλαχνες εκτελέσεις στην
ηλεκτρική
καρέκλα ή με θανατηφόρες ενέσεις. Είμαστε
ένα
μεγάλο έθνος. ∆εν είμαι
δικτάτορας.
Αυτός είναι. ∆εν είμαι βάρβαρος. Αυτός
είναι.
Κι εκείνος είναι. Όλοι τους είναι.
Έχω
ηθικό κύρος. Βλέπετε τούτη τη γροθιά;
Αυτή είνα
ι
το ηθικό μου κύρος. Και μη
διανοηθείτε
να το ξεχάσετε".
Η
ζωή ενός συγγραφέα είναι μια εξαιρετικά
τρωτή, σχ
εδόν
γυμνή δραστηριότητα. ∆εν
χρειάζεται
να χύσουμε δάκρυα γι' αυτό. Ο συγγραφέας
κάνει
την επιλογή του και επιμένει σ'
αυτήν.
Αλλά η αλήθεια είναι ότι βρίσκεται
εκτεθειμέ
νος
σε όλους τους ανέμους, που κάποιοι
από
αυτούς είναι παγωμένοι. Είναι εκεί έξω
μόνος το
υ,
επί ξύλου κρεμάμενος. ∆εν βρίσκει
καταφύγιο
και καμία προστασία -εκτός κι αν λέει
ψέμ
ατα-
οπότε στην περίπτωση αυτή έχει
φτιάξει
τη δική του προστασία και, όπως θα
μπορούσε
να
πει κανείς, έχει γίνει
πολιτικός. Αναφέρθηκα
αρκετά φορές σήμερα στο θάνατ
ο.
Θα απαγγείλω τώρα ένα ποίημά
μου,
με τίτλο "Θάνατος"
"Πού
βρέθηκε το νεκρό σώμα;
Ποιος
βρήκε το νεκρό σώμα;
Όταν
βρέθηκε το νεκρό σώμα ήταν νεκρό;
Ποιος
ήταν το νεκρό σώμα;
Η
ομιλία του Φιντέλ Κάστρο στον ΟΗΕ το
1979
"Κύριε
Πρόεδρε,
κύριοι αντιπρόσωποι
Συχνά
αναφέρονται τα Ανθρώπινα Δικαιώματα,
αλλά πρέπει επίσης να ακουστούν τα
Δικαιώματα της Ανθρωπότητας. Γιατί
κάποιοι άνθρωποι εξαναγκάστηκαν να
περπατούν ξυπόλητοι; Για να μπορούν
κάποιο άλλοι να μετακινούνται με πολυτελή
αυτοκίνητα; Γιατί κάποιοι άνθρωποι να
ζουν μόνο μέχρι τα 35 τους χρόνια, έτσι
ώστε άλλοι να ζουν μέχρι τα 70; Γιατί
κάποιοι άνθρωποι να είναι απελπιστικά
φτωχοί... για να είναι κάποιοι άλλοι
ανεκδιήγητα πλούσιοι;
Μιλάω στο όνομα
των παιδιών όλου του κόσμου που δεν
έχουν ούτε ένα κομμάτι ψωμί!Μιλάω, στο
όνομα των άρρωστων ανθρώπων που δεν
έχουν φάρμακα, μιλάω εκ μέρους εκείνων
που τους στέρησαν το Δικαίωμα στην Ζωή
και την Ανθρώπινη Αξιοπρέπεια. Κάποιες
χώρες έχουν άφθονους πόρους, άλλοι δεν
έχουν τίποτα.
Ποιά είναι η
μοίρα τους; Να πεθάνουν από την πείνα;
Να
υπάρχει για πάντα φτώχεια;
Ποιός
είναι τότε ο σκοπός του πολιτισμού;
Γιατί
τότε υπάρχει η ανθρώπινη συνείδηση;
Ποίος
είναι ο σκοπός τότε των Ηνωμένων
Εθνών;
Ποιός είναι τότε ο λόγος ύπαρξης
της γης;
Δεν μπορούμε
να μιλάμε έτσι για ειρήνη. Στο όνομα των
δεκάδων χιλιάδων ανθρώπινων υπάρξεων,
που πεθαίνουν κάθε χρόνο από την πείνα
ή από ασθένειες που θα μπορούσαν να
θεραπευτούν, κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο!
Δεν μπορούμε
να μιλάμε για ειρήνη με 900 εκατομμύρια
αναλφάβητους ανθρώπους. Η εκμετάλλευση
των φτωχών χωρών από τις πλούσιες πρέπει
να σταματήσει! Ξέρω ότι σε πολλές φτωχές
χώρες, υπάρχουν επίσης Δούλοι και
Αφέντες. Τώρα μιλάω στις πλούσιες χώρες,
έτσι ώστε να συνεισφέρουν. Και στις
φτωχές χώρες, έτσι ώστε να διανείμουν.
Αρκετά με τα
λόγια! Χρειάζονται περισσότερες
πράξεις!
Αρκετά με αυτά που μας κάνουν
να αφαιρούμαστε, λείπουν χειροπιαστές
πράξεις.
Αρκετά είπαμε για αυτό ..τη
νέα, παγκόσμια οικονομική τάξη της
σπέκουλας, που κανείς δεν καταλαβαίνει.
Θα πρέπει πλέον
να μιλάμε για μια αληθινή και αντικειμενική
τάξη, ώστε όλοι να καταλαβαίνουν. Εγω
δεν εχω έρθει εδώ σημερα ως προφήτης
της επανάστασης. Δεν έχω έρθει να καλέσω
τον κόσμο σε βίαια εξέγερση. Έχουμε
έρθει να μιλήσουμε για ειρήνη, για
συνεργασία μεταξύ των λαών. Και έχουμε
έρθει να προειδοποιήσουμε: εάν δε λύσουμε
ειρηνικά και επιδέξια τις αδικίες και
τις τρέχουσες ανισότητες, το μέλλον θα
είναι ολέθριο.
Ο ήχος των όπλων,
της απειλητικής γλώσσας, της κυριαρχίας
στο παγκόσμιο σκηνικό, όλα πρέπει να
σταματήσουν.Αρκετά με την ψευδαίσθηση
ότι τα προβλήματα του κόσμου μας μπορούν
να λυθούν με πυρηνικά. Οι βόμβες μπορεί
να είναι ικανές να σκοτώσουν τους
πεινασμένους, τους αρρώστους και τους
αδαείς, αλλά δε μπορούν να σκοτώσουν
την πείνα, την αρρώστια και την αμάθεια.
Δεν μπορούν να σκοτώσουν την επανάσταση
των λαών, και στο «ολοκαύτωμα» θα πεθάνουν
και οι πλούσιοι, αυτοί που σε αυτόν τον
κόσμο έχουν τα περισσότερα να χάσουν.
Ας
αποχαιρετήσουμε τα όπλα και ας καθίσουμε
όλοι μαζί σε πολιτισμένους τόνους, να
δούμε τα σοβαρά προβλήματα της εποχής
μας. Αυτή είναι η ευθύνη και το ιερό
καθήκον όλων των πολιτικών. Και αυτή
είναι η ουσιώδης προϋπόθεση για την
επιβίωση του ανθρώπινου είδους.
Σας
ευχαριστώ πολύ."
Ο
Μεγάλος Δικτάτορας
